کلمات قصار نهج البلاغه

[دژدان]

besme


par-- کلمات قصار نهج البلاغه par-


...alli...

..5.....

...p...a..rva

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_1

...4gol....قَال عليه السلام : كُنْ فِي الْفِتْنَةِ كَابْنِ اللَّبُونِ لاَ ظَهْرٌ فَيُرْكَبَ، وَلاَ ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ....4gol....

farfallina-violaدر فتنه‏ ها همچون شتر كم سن و سال باش!نه پشتى كه سوار شوند و نه پستانى كه بدوشند.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_2

...4gol....وقَالَ عليه السلام :
أَزْرَىبِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ، وَرَضِيَ بِالذُّلِّ مَنْ كَشَفَ ضُرَّهُ، وَهَانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَيْهَا لِسَانَهُ...4gol....

farfallina-violaهر كس‏«طمع‏»در درون داشته باشد خود را حقير كرده.و كسي كه‏ ناراحتي هايش را فاش كند بذلت‏ خويش راضى شده.و كسى كه زبانش رابر خود امير كند شخصيت‏ خود را پايمال كرده است.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_3

...4gol....قَال عليه السلام : وَالْبُخْلُ عَارٌ، وَالْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ، وَالفَقْرُ يُخْرِسُ الْفَطِنَ عَنْ حُجَّتِهِ، وَالْمُقِل ُ غَرِيبٌ فِي بَلْدَتِهِ،...4gol....

farfallina-viola«بخل‏»ننگ است و«ترس‏»نقصان،و«فقر»شخص زيرك‏ را از بيان دليلش گنگ می سازد.و شخصى كه فقير است در شهرش نيز غريب‏ است.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_4

...4gol....قَال عليه السلام : الْعَجْزُ آفَةٌ، وَالصَّبْرُ شَجَاعَ وَالْوَرَعُ جُنَّةٌ وَنِعْمَ الْقَرِينُ الرِّضَى،...4gol....

farfallina-viola«ناتوانى‏»آفت است.و «شكيبائى‏» شجاعت.و «زهد» ثروت‏ و «تقوى‏» سپر و بهترين همنشين، «رضايت‏»و خشنودى است.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_5

...4gol....قَال عليه السلام الْعِلْمُ وِرَاثَه كَرِيمَةٌ، وَالاََْدَبُ حُلَلٌ مُجَدَّدَةٌ، وَالْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ،...4gol....

farfallina-viola«علم‏» ميراث گرانبهائى است و «آداب‏» لباس فاحز و زينتى است‏ و «فكر» آئينه‏اى است صاف.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_6

...4gol....قَال عليه السلام َصَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ، وَالْبَشَاشَةُ حِبَالَةُكك الْمَوَدَّةِ، وَالاِْحْتِمالُقَبْرُ العُيُوبِ. الْمُسَالَمَةُ خَبْءُ الْعُيُوبِ، وَمَنْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السَّاخِطُ عَلَيْهِ،...4gol....

farfallina-viola«سينه شخص عاقل‏»صندوق اسرار او است،و«خوشروئى‏»دام محبت است و«تحمل ناراحتى‏ها»قبر عيوب است. و نقل شده كه در اين باره نيز چنين فرموده است:
سؤال و پرسش وسيله پوشاندن عيبها است.و آنكس كه از خود راضى‏باشد خشمگين بر او زياد خواهد بود.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_7

...4gol....قَال عليه السلام الصَّدَقَةُ دَوَاءٌ مُنْجِحٌ، وَأَعْمَالُ الْعِبَادِ فِي عَاجِلِهِمْ، نُصْبُ أَعْيُنِهِمْ فِي آجِلِهِمْ....4gol....

farfallina-viola«صدقه‏»و كمك به نيازمندان داروى مؤثرى است.و اعمال‏بندگان در اين دنيا نصب العين آنها در آخرت خواهد بود.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_8

...4gol....قَال عليه السلام : اعْجَبُوا لِهذَا الاِِْنْسَانِ يَنْظُرُ بِشَحْمٍ وَيَسْمَعُ بِعَظْمٍ، وَيَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْمٍ!!...4gol....

farfallina-violaتعجب كنيد از اين انسان كه با يك قطعه پى ميبيند،با قطعه گوشتى سخن‏ می گويد.و با استخوانى می شنود،و از شكافى نفس می كشد!!(و اين‏كارهاى بزرگ و حياتى را با اين وسائل كوچك انجام ميدهد).farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_9

...4gol....وقال عليه السلام : إِذَا أَقْبَلَتِ الدُّنْيَا عَلَى أحَدٍ أَعَارَتْهُ مَحَاسِنَ غَيْرِهِ، وَإِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُ سَلَبَتْهُ مَحَاسِنَ نَفْسِهِ....4gol....

farfallina-violaهنگامى كه دنيا به كسى رو كند نيكي هاى غير او را به او عاريت ميدهد و هنگامى كه دنيا بكسى پشت كند نيكي ها و افتخاراتش را از او سلب مى نمايد.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_10

...4gol....وقال عليه السلام : خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً إِنْ مِتُّمْ مَعَهَا بَكَوْا عَلَيْكُمْ، وَإِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَيْكُمْ....4gol....

farfallina-violaبا مردم آنچنان معاشرت كنيد كه اگر بميريد بر مرگ شما اشك ريزند و اگر زنده بمانيد به شما عشق ورزند.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_11

...4gol....وقال عليه السلام :إِذَا قَدَرْتَ عَلَى عَدُوِّكَ فَاجْعَلِ الْعَفْوَ عَنْهُ شُكْراً لِلْقُدْرَةِ عَلَيْهِ....4gol....

farfallina-violaهنگامى كه بر دشمنت پيروز شدى عفو را شكرانه اين پيروزى قرارده!farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_12

...4gol....وقال عليه السلام :أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اكْتِسَابِ الاِِْخْوَانِ، وَأَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ....4gol....

farfallina-violaعاجزترين مردم كسى است كه از به دست آوردن دوست عاجز بماند و از او عاجزتر كسى است كه دوستان دست آورده را از دست ‏بدهد!farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_13

...4gol....وقال عليه السلام :إِذَا وَصَلَتْ إِليْكُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِفَلاَ تُنْفِرُوا أَقْصَاهَابِقِلَّةِ الشُّكْرِ....4gol....

farfallina-violaهنگامى كه مقدمات نعمتها بشمار مى‏ رسد دنباله آن را به واسطه‏ كمى شكر گزارى از خود دور نسازيد.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_14

...4gol....وقال عليه السلام : مَنْ ضَيَّعَهُ الاََْقْرَبُ أُتِيحَ لَهُالاََْبْعَدُ....4gol....

farfallina-violaكسى كه نزديكانش او را رها سازند،آنها كه دورند او را مى‏ برند(و ياريش مى‏ كنند.)farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_15

...4gol....وقال عليه السلام : مَا كُلُّ مَفْتُونٍيُعَاتَبُ...4gol....

farfallina-violaهر شخص گرفتارى را نمى‏ توان سرزنش كرد(چه بسا بى‏ تقصير باشد)farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_16

...4gol....وقال عليه السلام :
تَذِلُّ الاَُْمُورُ لِلْمَقَادِيرِ، حَتَّى يَكُونَ الْحَتْفُفي التَّدْبِيرِ....4gol....

farfallina-violaامور،تسليم تقديرها است تا آنجا كه گاه مرگ انسان در تدبير وهوشيارى او است.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_17

...4gol....وسئل عليه السلام وعن قول النَّبيّ صلَّى اللهُ عَلَيْهِ [وَآله] وَسلّم:
«غَيِّرُوا الشَّيْبَ،، وَلاَ تَشَبَّهُوا بِالْيَهُودِ».
فَقَال عليه السلام :
إِنَّمَا قَالَ صلى الله عليه وآله ذلِكَ وَالدِّينُ قُلٌّ فَأَمّا الاَْنَ وَقَدِ اتَّسَعَ نِطَاقُهُ وَضَرَبَ بِجِرَانِهِ فَامْرُؤٌ وَمَا اخْتَارَ....4gol....

farfallina-violaاز امام درباره اين گفتار پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم سؤال شد كه فرموده است:
«موهاى سفيد را تغيير دهيد و خود را شبيه يهود نكنيد»
امام عليه السلام فرمود:
اين سخن را پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم زمانى فرمود كه پيروان‏ اسلام كم بودند اما امروز كه اسلام توسعه يافته و امنيت‏ حكمفرما است هركسى مختار است(كه اين كار را بكند يا نكند)farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_18

...4gol....وقال عليه السلام :
في الذين اعتزلوا القتال معه:
خَذَلُوا الْحَقَّ، وَلَمْ يَنْصُرُوا الْبَاطِلَ....4gol....

farfallina-violaدرباره كسانى كه از نبرد كردن همراه او خوددارى كردند فرمود:
حق را تنها گذاشتند و باطل را يارى نكردند.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_19

...4gol....وقال عليه السلام :
مَنْ جَرَى فِي عِنَانِأَمَلِهِ عَثَرَ بِأَجَلِهِ...4gol....

farfallina-violaكسى كه در مسير آرزوها بشتابد در مرگ خواهد افتاد.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره 20

...4gol....وقال عليه السلام :
أَقِيلُوا ذَوِي الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ فَمَا يَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلاَّ وَيَدُهُ بِيَدِ اللهِ يَرْفَعُهُ....4gol....

farfallina-violaاز لغزش مردم نيك و با شخصيت چشم پوشى كنيد چرا كه هيچ يك از آنها لغزش نمى‏ كند مگر اينكه دست‏ خدا بدست او است و او را بلند مى‏ نمايد.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_21

...4gol....وقال عليه السلام :
قُرِنَتِ الْهَيْبَةُ بِالْخَيْبَةِ وَالْحَيَاءُ بِالْحِرْمَانِ وَالْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ، فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَيْرِ....4gol....

farfallina-violaترس با ياس مقرون شده، و كم روئى با محروميت، و فرصتها مى‏ گذرد همچون عبور ابرها، بنابر اين فرصتهاى نيك را غنيمت‏ بشماريدfarfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_22

...4gol....وقال عليه السلام :
لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِينَاهُ، وَإِلاَّ رَكِبْنَا أَعْجَازَ الاِِْبِلِ، وَإِنْ طَالَ السُّرَى....4gol....

farfallina-violaما را حقى است كه اگر به ما داده شود(آزاديم) و الا در عقب شتر سوار خواهيم شد(و همچون اسيران خواهيم بود) هر چند زمانى طولانى بر اين حال‏ بگذرد.farfallina-viola



....pa....شريف رضى مى‏ گويد:
اين از سخنان لطيف و فصيح امام (ع) است‏ و معناى آن اين است كه اگر حق ما به ما داده نشود همچون افراد خوار و كم ارزش‏ خواهيم بود. و اين بدين جهت است كسى كه در رديف انسان سوار مى‏ شود در قسمت آخر مركب سوار خواهد بود همچون برده و اسير و امثال آنها.....pa....

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_23

...4gol....وقال عليه السلام :
مَنْ أَبْطَأَ بِهِ عَمَلُهُ لَمْ يُسْرِعْ بِهِ حَسَبُهُ،...4gol....

farfallina-violaكسي كه عملش او را كُند سازد, نسبش او را سرعت نخواهد بخشيد.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_24

...4gol....وقال عليه السلام :
مِنْ كَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ، وَالتَّنْفِيسُ عَنِ الْمكْرُوبِ....4gol....

farfallina-violaاز جمله كفاره‏ هاى گناهان بزرگ، به فرياد مصيبت زدگان رسيدن‏ و تسلى دادن به رنجديدگان است.farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_25

...4gol....وقال عليه السلام :
يَابْنَ آدَمَ، إِذَا رَأَيْتَ رَبَّكَ سُبْحَانَهُ يُتَابِعُ عَلَيْكَ نِعَمَهُ وَأَنْتَ تَعْصِيهِ فَاحْذَرْهُ....4gol....

farfallina-violaاى فرزند آدم هنگامى كه ببينى پروردگارت پى‏ در پى نعمتهايش را بر تو مى‏ فرستد در حاليكه تو معصيت او را ميكنى بترس(كه مجازات سنگينى درانتظار تو است!)farfallina-viola

[دژدان]

...3gol....کلمات_قصار_نهج_البلاغ ه
...3gol....شماره_26

...4gol....وقال عليه السلام :
رَ أَحَدٌ شَيْئاً إِلاَّ ظَهَرَ فِي فَلَتَاتِ لِسَانِهِ، وَصَفَحَاتِ وَجْهِهِ....4gol....

farfallina-violaكسى چيزى را در دل پنهان نمي كند مگر اينكه در سخنانى كه از دهان‏ او مى‏ پرد و در چهره و قيافه‏ اش آشكار مى‏ گردد.farfallina-viola

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_27

وقال عليه السلام : امْشِ بِدَائِكَ مَا مَشَى بِكَ

با بيماريت راه برو مادامى كه با تو راه ميرود.(تا زمانيكه فشار شديدنياورده بگذار خود بدن بدون نياز طبيب و دارو آنرا دفع كند).

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_28

وقال عليه السلام : أَفْضَلُ الزُّهْدِ إِخْفَاءُ الزُّهْدِ.

برترين زهد مخفى داشتن زهد است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_29

وقال عليه السلام :
إِذَا كُنْتَ فِي إِدْبَارٍ وَالْمَوْتُ فِي إِقْبَالٍ فَمَا أسْرَعَ الْمُلْتَقَى!

هنگامى كه تو عقب مى‏ روى و مرگ به جلو مى‏ آيد چه زود با يكديگر ملاقات خواهيد كرد.!

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_30

وقال عليه السلام :
في كلامٍله: الْحَذَرَ الْحَذَرَ! فَوَاللهِ لَقَدْ سَتَرَ، حتَّى كَأَنَّهُ قَدْ غَفَرَ.

(از خدا) بترس! (از خدا)بترس!
به خدا سوگند آنقدر پرده پوشى‏ كرده كه گوئى آمرزيده است.

[دژدان]

وسُئِلَ عليه السلام عَنِ الاِِْيمَانِ، فَقَالَ:
الاِِْيمَانُ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ:
عَلَى الصَّبْرِ، والْيَقِينِ، وَالْعَدْلِ، وَالْجَهَادِ:

فَالصَّبْرُ مِنْهَا عَلَى أَربَعِ شُعَبٍ:
عَلَى الشَّوْقِ، وَالشَّفَقِ وَالزُّهْدِ، وَالتَّرَقُّبِ:
فَمَنِ اشْتَاقَ إِلَى الْجَنَّةِ سَلاَ عَنِ الشَّهَوَاتِ، وَمَنْ أشْفَقَ مِنَ النَّارِ اجْتَنَبَ الْـمُحَرَّمَاتِ، وَمَنْ زَهِدَ فِي الدُّنْيَا اسْتَهَانَ بِالْمُصِيبَاتِ، وَمَنِ ارْتَقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ فِي الْخَيْرَاتِ.

وَالْيَقِينُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ:
عَلَى تَبْصِرَةِ الْفِطْنَةِ، وَتَأَوُّلِ الْحِكْمَةِ وَمَوْعِظَةِ الْعِبْرَةِ وَسُنَّةِ الاََْوَّلِينَ فَمَنْ تَبَصَّرَ فِي الْفِطْنَةِ تَبَيَّنَتْ لَهُ الْحِكْمَةُ، وَمَنْ تَبَيَّنَتْ لَهُ الْحِكْمَةُ عَرَفَ الْعِبْرَةَ، وَمَنْ عَرَفَ الْعِبْرَةَ فَكَأَنَّمَا كَانَ فِي الاََْوَّلِينَ.

وَالْعَدْلُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ:
عَلَى غائِصِ الْفَهْمِ، وَغَوْرِ الْعِلْمِ وَزُهْرَةِ الْحُكْمِ،ِ، وَرَسَاخَةِ الْحِلْمِ:
فَمَنْ فَهِمَ عَلِمَ غَوْرَ الْعِلْمِ، وَمَن صَدَرَ عَنْ شَرَائِعِ الْحُكْمِ وَمَنْ حَلُمَ لَمْ يُفَرِّطْ فِي أَمْرِهِ وَعَاشَ فِي النَّاسِ حَمِيداً.

وَالْجِهَادُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ:
عَلَى الاََْمْرِ بالْمَعْرُوفِ، وَالنَّهْي عَنِ الْمُنكَرِ، وَالصِّدْقِ فِي الْمَوَاطِنِ وَشَنَآنِالْفَاسِقيِنَ:
فَمَنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ شَدَّ ظُهُورَ الْمُؤمِنِينَ، وَمَنْ نَهَى عَنِ الْمُنْكَرِ أَرْغَمَ أُنُوفَ الْمُنَافِقِينَ،مَنْ صَدَقَ فِي الْمَوَاطِنِ قَضَى مَا عَلَيْهِ، وَمَنْ شَنِىءَ الْفَاسِقِينَ وَغَضِبَ لله غَضِبَ اللهُ لَهُ وَأَرْضَاهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.

وَالْكُفْرُ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ:
عَلَى التَّعَمُّقِ وَالتَّنَازُعِ، وَالزَّيْغِ وَالشِّقَاقِ
فَمَنْ تَعَمَّقَ لَمْ يُنِبْإِلَى الْحَقِّ، وَمَنْ كَثُرَ نِزَاعُهُ بِالْجَهْلِ دَامَ عَمَاهُ عَنِ الْحَقِّ،
وَمَنْ زَاغَ سَاءَتْ عِنْدَهُ الْحَسَنَةُ وَحَسُنَتْ عِنْدَهُ السَّيِّئَةُ وَسَكِرَ سُكْرَ الضَّلاَلَةِ، وَمَنْ شَاقَّ وَعُرَتْعَلَيْهِ طُرُقُهُ وَأَعْضَلَعَلَيْهِ أَمْرُهُ وَضَاقَ مَخْرَجُهُ.

وَالشَّكُّ عَلَى أَرْبَعِ شُعَب:
عَلَى الَّتمارِي وَالهَوْلِ وَالتَّرَدُّدِ والاْسْتِسْلاَمِ
فَمَنْ جَعَلَ الْمِرَاءَدَيْدَناًلَمْ يُصْبِحْ لَيْلُهُ وَمَنْ هَالَهُ مَا بَيْنَ يَدَيْهِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَمَن تَرَدَّدَ فِي الرَّيْبِوَطِئَتْهُ يَدَيْهِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَمَن تَرَدَّدَ فِي الرَّيْبِوَطِئَتْهُ سَنَابِكُ الشَّيَاطِينِ وَمَنِ اسْتَسْلَمَ لِهَلَكَةِ الدُّنْيَا وَالاَْخِرَةِ هَلَكَ فِيهِمَا.


درباره‏ «ايمان‏» از آن حضرت سؤال شد در پاسخ فرمود:

ايمان برچهارپايه استوار است:
بر «صبر» و «يقين‏» و «عدالت‏» و «جهاد»

☆«صبر» بر چهار شعبه تقسيم‏ مى‏ شود:

#اشتياق
#ترس
#زهد
#انتظار
_كسى كه مشتاق بهشت‏ باشد از شهوات و تمايلات سركش بر كنار مى‏ رود، و آن كس كه از آتش جهنم بيمناك‏ باشد از محرمات دورى مى‏ گزيند، كسيكه در دنيا زاهد باشد مصيبتها را ناچيز مى‏ شمرد. و آن كس كه منتظر مرگ باشد براى انجام اعمال نيك سرعت مى‏ گيرد.

☆«يقين‏» نيز بر چهار قسمت است:

#بينش_در_هوشيارى_و_زيركى
#رسیدن_به_دقایق_حکمت
#پند_گرفتن_از_حكمتها
#توجه_به_روش_پيشينيان
_كسى كه هوشيار و بينا باشد حكمت و دقائق امور برايش روشن مى‏ شود و كسى كه دقائق امور و حكمت‏ برايش روشن شد عبرت فرا مى‏ گيرد و كسى كه درس عبرت فرا گيرد گويا هميشه با گذشتگان بوده است.

☆«عدالت‏» نيز چهار شعبه دارد:

#دقت_در_فهم
#غور_در_علم_و_دانش
#قضاوت_صحيح
#حلم_و_بردبارى_ثابت_و_پا_برج� �
_بنابر اين آن كس كه خوب بفهمد، به اعماق دانش آگاهى پيدا مى‏ كند، و كسى‏ كه به عمق علم برسد سيراب از سر چشمه احكام باز مى‏ گردد. و آن كس كه حلم‏ و بردبارى داشته باشد در كار خود تفريط و كوتاهى نمى‏ كند، و در ميان مردم با آبرومندى و ستودگى زندگى خواهد كرد.

☆«جهاد» نيز چهار شعبه دارد:

#امر_به_معروف
#نهى_از_منكر
#صدق_و_راستى_در_معركه_نبرد
#كينه_و_دشمنى_با_فاسقان
_آن كسى كه امر به معروف كند پشت مؤمنان را محكم كرده و كسى‏ كه نهى از منكر نمايد بينى كافران را بر خاك ماليده، هر كس در معركه نبرد صادقانه‏ بايستد وظيفه‏اش را انجام داده، و آن كسى كه فاسقان را دشمن دارد و بخاطرخدا خشم گيرد خداوند بخاطر او خشم و غضب مى‏ كند،و او را در روز قيامت‏ خشنود مى‏ سازد.

☆كفر نيز بر چهار پايه قرار دارد:

#دنبال_اوهام_رفتن_به_گمان_كن جكاوى_از_اسرار
#جنگ_و_ستيز_با_مردم
#انحراف_از_حق
#پيروى_از_هوى_و_هوس
_آن كس‏ كه به دنبال اوهام و جستجوى اسرار ديگران برود به حق باز نمى‏ گردد و كسى‏ كه در اثر جهل به نزاع و ستيز بر خيزد همواره از شناخت‏ حق محروم خواهد ماند و كسى كه از راه حق منحرف شود و به دنبال هوسها برود نيكى در نزد او بد و بدى در پيش او خوب جلوه ميكند و گرفتار مستى گمراهى مى‏ گردد و آن كس كه به‏ عناد و لجاج پردازد، راهها برايش پر از سنگ و ناهموار و كارها بر او سخت‏ و پيچيده مى‏ شوند و در تنگنا قرار مى‏ گيرد.

☆«شك‏» نيز بر چهار شعبه است:

#مراء_جدال‏
#ترس‏
#ترديد
#خودباختگى‏
_آن كس كه‏ «مجادله‏» و لجاجت در بحث را عادت خويش‏ قرار بدهد هرگز از تاريكى شك به روشنائى يقين گام نمى‏ نهد، هر كس از آينده‏ بترسد به قهقرا بر مى‏ گردد و آن كس كه در ترديد و دو دلى باشد و نتواند تصميم‏ بگيرد زير سم شيطانها له خواهد شد و آن كس كه در برابر وسائلى كه هلاكت‏ دنیا و آخرت در آن است‏ خود باخته شود در هر دو جهان هلاك خواهد شد.



[center]شريف رضى مى‏ گويد:
سخن امام(ع) هنوز دنباله داشت كه ما براى‏ طولانى نشدن و خارج شدن از منظور در اين باب(كه جمع آورى سخنان كوتاه‏ امام است) از بقيه صرف نظر كرديم.[/COLOR]

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_32

وقال عليه السلام :
فَاعِلُ الْخَيْرِ خَيْرٌ مِنْهُ، وَفَاعِلُ الشَّرِّ شَرٌّ مِنْهُ.

كسي كه كار نيك انجام مى‏ دهد خودش از آن كار بهتر است، و انجام‏ دهنده كار شر، از آن كار بدتر است(چرا كه آنچه در دل دارند بيش از آن است‏ كه انجام مى‏ دهند).

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_33

وقال عليه السلام :
كُنْ سَمَحاً وَلاَ تَكُنْ مُبَذِّراً، وَكُنْ مُقَدِّراًوَلاَ تَكُنْ مُقَتِّراًى.

سخاوتمند باش، ولى اسراف كننده مباش. در زندگى حسابگر باش ولى سختگير مباش.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_34

وقال عليه السلام: أَشْرَفُ الْغِنَى تَرْكُ الْمُنى

بهترين غنا و بى‏ نيازى ترك آرزوهاست.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_35

وقال عليه السلام :
مَنْ أَسْرَعَ إِلَى النَّاسِ بِمَا يَكْرَهُونَ، قَالُوا فِيهِ [بـ] ما لاَ يَعْلَمُونَ.

كسيكه در انجام كارهائى كه مردم ناخوش دارند، سرعت داشته باشد مردم درباره او آنچه كه نمى‏ دانند ميگويند. (و نسبتهاى ناروا به او مى‏ دهند)

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_36

وقال عليه السلام :
مَنْ أَطَالَ الاََْمَلَأَسَاءَ الْعَمَلَ.

كسيكه آرزويش طولانى كند عملش را بد خواهد كرد.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_37

وقال عليه السلام وقد لقيه عند مسيره إلى الشام دهاقين الاَنبار فترجّلوا لهى واشتدّوابين يديه: مَا هذَا الَّذِي صَنَعْتُمُوهُ؟ فقالوا:
خُلُقٌ مِنَّا نُعَظِّمُ بِهِ أُمَرَاءَنَا.
فقال عليه السلام :
وَاللهِ مَا يَنْتَفِعُ بِهذَا أُمَرَاؤُكُمْ! وَإِنَّكُمْ لَتَشُقُّونَبِهِ عَلَى أَنْفُسِكْمْ [فِي دُنْيَاكُمْ،] وَتَشْقَوْنَبِهِ فِي آخِرَتِكُمْ، وَمَا أخْسرَ الْمَشَقَّةَ وَرَاءَهَا الْعِقَابُ، وَأَرْبَحَ الدَّعَةَمَعَهَا الاََْمَانُ مِنَ النَّارِ!

اين سخن را امام عليه السلام هنگامى فرمود كه در مسير حركتش به شام‏ كدخدايان شهر انبار با او ملاقات كردند. و بخاطر امام عليه السلام از مركب پياده‏ شدند و با سرعت‏ بسوى او شتافتند (و مراسمى كه نشانه ذلت در برابر امراء بودانجام دادند)
امام عليه السلام فرمود اين چه كارى بود كه شما كرديد؟
عرض كردند اين آدابى است كه ما اميران خود را با آن بزرك مى‏ داريم.
امام فرمود:
به خدا سوگند با اين عمل زمامداران شما بهره‏ مند نمي شوند، و شما با اين كار در دنيا مشقت‏ بر خود هموار مى‏ سازيد. و در قيامت‏ بدبخت‏ خواهيد بود. و چه زيان بار است مشقتى كه پشت‏ سر آن مجازات الهى باشد.
و چه پرسود است آرامشى كه با آن امان از عذاب دوزخ باشد.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_38

وقال عليه السلام, لابنه الحسن عليه السلام :
يَا بُنَيَّ، احْفَظْ عَنِّي أَرْبَعاً وَأَرْبَعاً، لاَ _يَضُرَّكَ مَا عَمِلْتَ مَعَهُنَّ: إِنَّ أَغْنَى الْغِنَىُ الْعَقْلُ، وَأَكْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ، وَأَوحَشَ الْوَحْشَةِ الْعُجْبُ وَأَكْرَمَ الْحَسَبَ حُسْنُ الْخُلُقِ. يَا بُنَيَّ، إِيَّاكَ وَمُصَادَقَةَ الاََْحْمَقِ، فَإِنَّهُ يُريِدُ أَنْ يَنْفَعَكَ فَيَضُرَّكَ. وَإِيَّاكَ وَمُصَادَقَةَ الْبَخِيلِ، فَإِنَّهُ يَقْعُدُ عَنْكَ أَحْوَجَ مَا تَكُونُ إِلَيْهِ. وَإِيَّاكَ وَمُصَادَقَةَ الْفَاجِرِ، فَإِنَّهُ يَبِيعُكَ بِالتَّافِهِ وَإِيَّاكَ وَمُصَادَقَةَ الْكَذَّابِ، فَإِنَّهُ كَالسَّرَابِ يُقَرِّبُ عَلَيْكَ الْبَعِيدَ، وَيُبَعِّدُ عَلَيْكَ الْقَرِيبَ.

امام عليه السلام اين سخنان را به فرزندش حسن عليه السلام فرمود:
فرزندم!
چهار چيز، و چهار چيز، را از من داشته باش! كه با آن هر كارى‏ بكنى به تو زيان نخواهد رسيد:

_بالاترين سرمايه‏ ها عقل است.
_بزرگترين فقر حماقت است.
_بدترين‏ تنهائى و وحشت، خود بينى است.
_و برترين حسب و نسب اخلاق نيك است.

فرزندم!
_ بر حذر باش از دوستى با احمق كه مى‏ خواهد به تو منفعت‏ برساند, زيان مى‏ رساند.

_بر حذر باش از دوستى بخيل چرا كه بهنگام شديدترين حاجت تو را رها مى‏ سازد.

_بر حذر باش از دوستى با انسان فاجر و فاسق چرا كه ترا به چيز كمى‏ مى‏ فروشد.

_بر حذر باش از دوستى دروغگو چرا كه او مثل سراب است دور را در نظرتو نزديك و نزديك را در نظر تو دور مى‏ سازد!

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_39

وقال عليه السلام:
لاَ قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِإِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ.

كارهاى مستحب اگر به واجبات زيان رساند موجب قرب خدا نمى‏ شود.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_40

و قال عليه السلام :
لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ، وَقَلْبُ الاََْحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ.

زبان عاقل در پشت قلب او قرار دارد، و قلب احمق پشت زبان او است.


شريف رضى ميگويد:
اين از مطالب شگفت انگيز و پر ارزش است ومنظور اين است كه عاقل زبانش را رها نمى‏ سازد در سخن گفتن مگر بعد ازمشورت و فكر و سنجش.
ولى احمق حرفها و سخنانى كه از زبانش مى‏ پرد قبل از مراجعه بفكر و دقت و انديشه است.
بنابر اين گويا زبان عاقل تابع و پشت قلب‏ او است و قلب احمق تابع زبانش ميباشد.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_41

وقد روي عنه عليه السلام هذا المعنى بلفظ آخر، وهو قوله: قَلبُ الاََْحْمَقِ فِي فِيهِ، وَلِسَانُ الْعَاقِلِ فِي قَلْبِهِ. ومعناهما واحد.

همين معنا بعبارت ديگر از آن حضرت نقل شده است:
قلب احمق در دهان او است.
و زبان عاقل در قلب او!
و معنى هر دو يكى است

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_42

وقال عليه السلام لبعض أَصحابه في علّة اعتلّها:
جَعَلَ اللهُ مَا كَانَ مِنْ شَكْوَاكَ حطّاً لِسَيِّئَاتِكَ، فَإِنَّ الْمَرَضَ لاَ أَجْرَ فِيهِ، وَلكِنَّهُ يَحُطُّ السَّيِّئَاتِ، وَيَحُتُّهَا حَتَّالاََْوْرَاقِ، وَإِنَّمَا الاََْجْرُ فِي الْقَوْلِ بِالّلسَانِ، وَالْعَمَلِ بِالاََْيْدِي وَالاََْقْدَامِ، وَإِنَّ اللهَ سُبْحَانَهُ يُدْخِلُ بِصِدْقِ النِّيَّةِ وَالسَّرِيرَةِ الصَّالِحَةِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عَبَادِهِ الْجَنَّةَ.

حضرت به يكى از يارانش هنگامى كه بيمار شده بود فرمود:
خداوند اين درد و ناراحتى تو را باعث از بين رفتن گناهانت قرار داده‏ زيرا بيمارى پاداشى ندارد و لكن گناهان را از ميان ميبرد،و آنها را همچون ‏برك درختان ميريزد، اجر و پاداش تنها در گفتار به زبان و عمل با اعضاء است، و خداوند سبحان كسانى را كه بخواهد از بندگانش بخاطر صدق نيت وباطن پاك داخل بهشت ميكند(و از طريق تفضل با آنها رفتار مى‏ نمايد).


شريف رضى ميگويد:
من ميگويم آنچه امام عليه السلام فرموده درست است.
بيمارى اجر و پاداش ندارد.
چرا كه بيمارى از قبيل چيزهائى است كه استحقاق‏ عوض دارد زيرا عوض استحقاق بر چيزى است كه در قبال فعل خداوند نسبت‏ به عبد باشد مانند بيماريها و امثال آن و اما اجر و ثواب در برابر كارى است كه بنده‏انجام مى‏ دهد.
بنابر اين بين اين دو فرق است كه امام عليه السلام با آن علم ثاقب و نظريه‏ رساى خود آنرا بيان فرموده.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_43

وقال عليه السلام في ذكر خباب بن الاَرتّ:
يَرْحَمُ اللهُ خَبَّاباً، فَلَقَدْ أَسْلَمَ رَاغِباً، وَهَاجَرَ طَائِعاً، [وَقَنِعَ بالْكَفَافِ وَرَضِيَ عَنِ اللهِ،] وَعَاشَ مُجَاهِداً.

امام عليه السلام درباره خباب ابن ارت فرمود:
خداى خباب بن ارت را رحمت كند او از روى ميل اسلام آورد و از روى اطاعت‏ خدا هجرت كرد.
و به زندگى‏ ساده قناعت نمود.
و از خدا خشنود و در تمام دوران زندگى مجاهد بود

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_44

وقال عليه السلام :
طُوبَى لِمَنْ ذَكَرَ الْمَعَادَ، وَعَمِلَ لِلْحِسَابِ، وَقَنِعَ بِالْكَفَافِ، وَرَضِيَ عَنِاللهِ.

خوشا به حال كسيكه به ياد معاد باشد و براى روز حساب عمل كند.
و به مقدار كفايت قناعت نمايد و از خدا راضى باشد.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_45

وقال عليه السلام :
لَوْ ضَرَبْتُ خَيْشُومَالْمُؤْمِنِ بِسَيْفِي هذَا عَلَى أَنْ يُبْغِضَنِي مَاأَبْغَضَنِي، وَلَوْ صَبَبْتُ الدُّنْيَا بِجَمَّاتِهَاعَلَى الْمُنَافِقِ عَلَى أَنْ يُحِبَّنِي مَا أَحَبَّنِي: وَذلِكَ أَنَّهُ قُضِيَ فَانْقَضَى عَلَى لِسَانِ النَّبِيِّ الاَُْمِّيِّ عليه السلام أَنَّهُ قَالَ: « [يَا عَلِيُّ،] لاَ يُبْغِضُكَ مُؤْمِنٌ، وَلاَ يُحِبُّكَ مُنَافِقٌ».

اگر با اين شمشيرم بر بينى مؤمن بزنم كه مرا دشمن بدارد دشمن‏ نخواهد داشت و اگر تمام دنيا را در گلوى منافق بريزم كه مرا دوست‏ بدارد، دوست نخواهد داشت!
و اين بخاطر آن است كه بر زبان پيامبر امى(درس نخوانده)گذشته كه‏ فرمود:
«اى على!هيچ مؤمنى تو را دشمن نميدارد و هيچ منافقى تو را دوست‏ نخواهد داشت‏»

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_46

وقال عليه السلام :
سَيِّئَةٌ تَسُوءُكَ خَيْرٌ عِنْدَاللهِ مِنْ حَسَنَةٍ تُعْجِبُكَ.

كار بدى كه تو را ناراحت(و پشيمان) مي سازد نزد خدا بهتر از كارنيكى است كه تو را مغرور مى‏ سازد!

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_47

وقال عليه السلام :
قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ، وَصِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ، وَشَجَاعَتُهُ عَلَى قَدْرِ أَنَفَتِهِ،عِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَيْرَتِهِ.

اندازه هر كس به اندازه همت او است. و صداقت هر كس به اندازه‏ شخصيت او است. و شجاعت هر كس به اندازه زهد و بى‏ اعتنائى او(به ارزشهاى‏ مادى) است. و عفت هر كس به اندازه غيرت او است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_48

وقال عليه السلام :
الظَّفَرُ بالْحَزْمِ، وَالْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْيِ، وَالرَّأْيُ بِتَحْصِينِ الاََْسْرَارِ.

پيروزى در پرتو تدبير و احتياط است و تدبير و احتياط به تفكر است.
و تفكر صحيح به نگهدارى است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_49

وقال عليه السلام :
احْذَرُوا صَوْلَةَ الْكَرِيمِ إذَا جَاعَ، واللَّئِيمِ إِذَا شَبِعَ.

بپرهيزيد از حمله بزرگوار، به هنگام نياز و گرسنگى و از حمله انسان‏ پست‏ به هنگام سيرى.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_50

وقال عليه السلام :
قُلُوبُ الرِّجَالِ وَحْشِيَّةٌ، فَمَنْ تَأَلَّفَهَا أَقْبَلَتْ عَلَيْهِ.

دلهاى انسان‏ها همچون حيوانات وحشى است، هر كس از راه‏ محبت وارد شود با او الفت مى‏ گيرند.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_51

وقال عليه السلام :
عَيْبُكَ مَسْتُورٌ مَا أَسْعَدَكَ جَدُّكَ

عيب تو پنهان است مادامى كه دنيا رو بسوى تو است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_52

وقال عليه السلام :
أَوْلَى النَّاسِ بِالْعَفْوِ أَقْدَرُهُمْ عَلَى الْعُقُوبَةِ.

شايسته‏ ترين مردم به عفو قادرترين مردم به مجازات است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_53

وقال عليه السلام :
السَّخَاءُ مَا كَانَ ابْتِدَاءً، فَأَمَّا مَا كَانَ عَنْ مَسْأَلَةِ فَحَيَاءٌ وَتَذَمُّمٌط .

سخاوت آن است كه ابتدائى(و بدون درخواست) باشد و اما آنچه‏ در برابر تقاضا داده مى‏ شود از روى حيا و براى دفع مذمت است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_54

وقال عليه السلام :
لاَ غِنَى كَالْعَقْلِ، وَلاَ فَقْرَ كَالْجَهْلِ، وَلاَ مِيرَاثَ كَالاَْدَبِ، وَلاَ ظَهِيرَ كَالْمُشَاوَرَةِ.

هيچ‏ «ثروتى‏» چون ‏«عقل‏» نيست.
هيچ‏ «فقرى‏» چون‏ «جهل‏» نيست.
هيچ ‏«ميراثى‏» چون‏ «ادب‏» نيست.
هيچ‏ «پشتيبانى‏» چون‏ «مشورت‏» نخواهد بود.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_55

وقال عليه السلام :
الصَّبْرُ صَبْرَانِ: صَبْرٌ عَلَى مَا تَكْرَهُ، وَصَبْرٌ عَمَّا تُحِبُّ.

«صبر» بر دو گونه است:
صبر در انجام كار خوبى كه دوست ندارى.
و صبر بر ترك كار بدى كه دوست دارى.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_56

وقال عليه السلام :
الْغِنَى فِي الْغُرْبَةِ وَطَنٌ، وَالْفَقْرُ فِي الْوَطَنِ غُرْبَةٌ.

«بي نيازى‏»در غربت‏«وطن‏»است.
«نيازمندى‏»در وطن‏«غربت‏»است(زيرا انسان بى‏ نياز هر كجا باشد وسائل برايش فراهم و افراد را مى‏ گيرند. ولى نيازمند اقوام و بستگان نيز رهايش مى‏ كنند).

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_57

وقال عليه السلام : الْقَنَاعَةُ مَالٌ لاَ يَنْفَدُ.

قناعت مالى است كه هرگز تمام نمى‏شود.


شريف رضى ميگويد:اين كلام از پيغمبر نيز نقل شده است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_58

وقال عليه السلام : الْمَالُ مَادَّةُ الشَّهَوَاتِ.

مال و ثروت ماده اصلى همه شهوات است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_59

وقال عليه السلام : مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَكَ.

كسى كه تو را بترساند(از چيزى كه خطرناك است)همچون كسى است‏ كه تو را بشارت مى‏ دهد(به چيزى كه مايه سرور و خوشحالى است).

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_60

وقال عليه السلام : الِّلسَانُ سَبُعٌ، إِنْ خُلِّيَ عَنْهُ عَقَرَ

زبان درنده‏ اى است كه اگر رهايش كنى دندان مى‏ گيرد.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_61

وقال عليه السلام : الْمَرْأَةُ عَقْرَبٌ حُلْوَةُ اللَّسْبَةِ

زن عقربى است كه نيش زدن او شيرين است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_62

وقال عليه السلام :
إِذَا حُيِّيْتَ بِتَحِيَّةٍ فَحَيِّ بِأَحْسَنَ مِنْهَا، وإِذَا أُسْدِيَتْ إِلَيْكَ يَدٌ فَكَافِئْهَا بِمَا يُرْبِي عَلَيْهَا، وَالْفَضْلُ مَعَ ذلِكَ لِلْبَادِىءِ].

هنگامى كه تحيتى به تو گويند بصورتى بهتر از آن پاسخ گو، و هنگامى‏ كه هديه براى تو فرستند آنرا به بهتر از آن مقابله كن، ولى با اين حال فضيلت ازآن كسى است كه ابتداء كرده است!

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_63

وقال عليه السلام : الشَّفِيعُ جَنَاحُ الطَّالِبِ.

شفاعت كننده بال و پر طلب كننده است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_64

وقال عليه السلام : أَهْلُ الدُّنْيَا كَرَكْبٍ يُسَارُ بِهِمْ وَهُمْ نِيَامٌ.

اهل دنيا همچون سوارانى هستند كه آنها را مى‏ برند. و آنها در خوابند.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_65

وقال عليه السلام : فَقْدُ الاََْحِبَّةِ غُرْبَةٌ.

از دست دادن دوستان غربت است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_66

وقال عليه السلام : فَوْتُ الْحَاجَةِ أَهْوَنُ مِنْ طَلَبِهَا إِلَى غَيْرِ أَهْلِهَا.

از دست رفتن حآجت ‏بهتر از آن است كه از نا اهل طلب كنى.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_67

وقال عليه السلام : لاَ تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِيلِ، فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ.

از بخشش كم حيا مكن زيرا محروم ساختن از آن هم كمتر است!

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_68

وقال عليه السلام : الْعَفَافُ زِينَةُ الْفَقْرِ، [والشُّكْرُ زِينَةُ الغِنَى].

خويشتن دارى زينت فقر است، و شكر گزارى زينت‏ بى‏ نيازى ‏است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_69

وقال عليه السلام : إِذَا لَمْ يَكُنْ مَا تُرِيدُ فَلاَ تُبَلْكيفَ كُنْتَ.

وقتى آنچه را مى‏ خواهى انجام نگيرد اهميت ندارد،هر كس كه ‏مى‏ خواهى باش.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_70

وقال عليه السلام : لاَتَرَى الْجَاهِلَ إِلاَّ مُفْرِطاً أَوْ مُفَرِّطاً.

هميشه جاهل يا افراط گرو يا تفريط كننده است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_71

وقال عليه السلام : إِذَا تَمَّ الْعَقْلُ نَقَصَ الْكَلاَمُ.

هنگامى كه عقل انسان كامل شود سخنش كم مى‏ شود.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_72

وقال عليه السلام :
الدَّهرُ يُخْلِقُ الاََْبْدَانَ، وَيُجَدِّدُ الاَْمَالَ، وَيُقَرِّبُ الْمَنِيَّةَ، ويُبَاعِدُ الاَُْمْنِيَّةَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ نَصِبَ ومَنْ فَاتَهُ تَعِبَ.

روزگار بدنها را كهنه، و آرزوها را نو مى‏ كند، مرگ را نزديك‏ و خواسته‏ ها را دور مى‏ سازد، كسي كه به آن برسد خسته مى‏ شود, كسي كه به آن‏ نرسد رنج ميبرد!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_73

وقال عليه السلام :
مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً فَعَلَيْهِ أَنْ يَبْدَأَ بِتَعْلِيمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِيمِ غَيْرِهِ، وَلْيَكُنْ تَأْدِيبُهُ بِسِيرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِيبِهِ بِلِسَانِهِ، وَمُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَمُؤَدِّبُهَا أَحَقُّ بِالاِِْجْلاَلِ مِنْ مُعَلِّمِ النَّاسِ وَمُؤَدِّبِهِمْ.

كسي كه خود را در مقام پيشوائى و امام مردم قرار مى‏ دهد بايد پيش‏ از آنكه به تعليم ديگران بپردازد به تعليم خويش پردازد و بايد تاديب كردن او به عملش پيش از تاديب كردن به زبانش باشد.كسي كه معلم و ادب كننده خويشتن‏ است، به احترام، سزاوارتر است از كسى كه معلم و مربى مردم است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_74

وقال عليه السلام : نَفْسُ الْمَرْءِ خُطَاهُ إِلَى أَجَلِهِ.

نفسهاى انسان گامهاى او بسوى مرگ است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_75

وقال عليه السلام : كُلُّ مَعْدُودٍ مُنْقَضٍ، وَكُلُّ مُتَوَقَّعٍ آتٍ.

هر چيز كه شمرده شود سرانجام پايان مى‏ گيرد و آنچه در انتظار وجودش ‏هستى سرانجام فرا مى‏ رسد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_76

وقال عليه السلام : إِنَّ الاَُْمُورَ إذا اشْتَبَهَتْ اعْتُبِرَ آخِرُهَا بِأَوَّلِهَا.

كارها هنگامى كه مشتبه شوند آخرشان را با اولشان مى‏ سنجند (سالي كه نكوست از بهارش پيدا است).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_77

ومن خبر ضرار بن ضَمُرَةَ الضُّبابِيِّ عند دخوله على معاوية ومسألته له عن أميرالمؤمنين عليه السلام . قال:
فأشهَدُ لقَدْ رَأَيْتُهُ في بعض مواقِفِهِ وقَد أرخى الليلُ سُدُولَهُ وهو قائمٌ في محرابِهِ قابِضٌ على لِحْيتِهِ يَتَمَلْمَلُتَمَلْمُلَ السَّليمِويبكي بُكاءَ الحَزينِ، ويقولُ: يَا دُنْيَا يَا دُنْيَا، إِلَيْكِ عَنِّي، أَبِي تَعَرَّضْتِ أَمْ إِلَيَّ تَشَوَّقْتِ؟ لاَ حَانَ حِينُكِّ)! هيْهَات! غُرِّي غَيْرِي، لاَ حاجَةَ لِي فيِكِ، قَدْ طَلَّقْت فِيهَا! فَعَيْشُكِ قَصِيرٌ، وَخَطَرُكِ يَسِيرٌ، وَأَمَلُكِ حَقِيرٌ. آهِ مِنْ قِلَّةِ الزَّادِ، وَطُولِ الطَّرِيقِ، وَبُعْدِ السَّفَرِ، وَعَظِيمِ الْمَوْرِدِ.

نقل شده كه‏ «ضرار بن حمزه ضبائى‏» (كه از ياران امام(ع)بود) برمعاويه وارد شد,
معاويه از او خواست كه حالات امير مؤمنان على (ع) را براى او شرح‏ دهد «ضرار» در پاسخ گفت: گواهى مى‏ دهم كه او را در بعضى از مواقف‏ عبادتش ديدم، به هنگامى كه شب پرده تاريكى خود را فرو افكنده بود. او درمحراب ايستاده و محاسنش را گرفته همچون انسان مار گزيده بخود مى‏ پيچيد و در تب و تاب بود و همچون انسان محزون و غمگين گريه مى‏ كرد و مى‏ گفت:

اى دنيا! اى دنيا! از من دور شو! خود را به من عرضه مى‏ كنى؟ يامى‏ خواهى مرا به شوق آورى؟! هرگز آن زمان كه تو در من نفوذ كنى فرا نرسد هيهات! دور شو! ديگرى را فريب ده! من نيازى به تو ندارم. من تو را سه طلاقه كرده‏ ام كه رجوعى در آن نيست.زندگى تو كوتاه، موقعيت تو كم، وآرزوى تو پست است آه از كمى زاد و توشه، و طولانى بودن راه و دورى سفرو عظمت مقصد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_78

ومن كلام له عليه السلام : للسائل لما سأله: أَكان مسيرنا إِلى الشام بقضاءٍ من الله وقدر؟ بعد كلام طويل هذا مختاره:
طوَيْحَكَ! لَعَلَّكَ ظَنَنْتُ قَضَاءًلاَزِماً، وَقَدَراًحَاتِماً وَلَوْ كَانَ ذلِكَ كَذلِكَ لَبَطَلَ الثَّوَابُ والْعِقَابُ، وَسَقَطَ الْوَعْدُ وَالْوَعِيدُ. إِنَّ اللهَ سُبْحَانَهُ أَمَرَ عِبَادَهُ تَخْيِيراً، وَنَهَاهُمْ تَحْذِيراً، وَكَلَّفَ يَسِيراً، وَلَمْ يُكَلِّفْ عَسِيراً، وَأَعْطَى عَلَى الْقَلِيلِ كَثِيراً، وَلَمْ يُعْصَ مَغْلُوباً، وَلَمْ يُطَعْ مُكْرِهاً، وَلَمْ يُرْسِلِ الاََْنْبِيَاءَ لَعِباً، وَلَمْ يُنْزِلِ الكُتُبَ لِلْعِبَادِ عَبَثاً، وَلاَ خَلَقَ السَّماوَاتِ وَالاََْرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلاً، .

سخن ذيل را امام(ع) در پاسخ آن مرد شامى فرمود كه از او پرسيدآيا مسير ما بسوى شام به قضا، و قدر خداوند است.؟

-البته اين سخن طولانى بوده كه قسمتى از آن بر گزيده شده-

واى بر تو(اى مرد شامى كه گمان ميكنى قضا و قدر به معنى اجبار است) گويا تو گمان كردى قضاء لازم و قدر حتمى را.
اگر چنين بود ثواب و عقاب و وعد و وعيد الهى بيهوده بود، خداوند سبحان‏ بندگان خود را امر كرده و مخير ساخته، و نهى كرده و بر حذر داشته، و تكاليف‏ آسانى بر دوش آنان گذارده، هرگز تكليف سنگينى نكرده، و در برابر كار كم‏ پاداش زياد قرار داده و هيچگاه كسى از روى اجبار او را معصيت نكرده و اطاعت‏ از روى اكراه نبوده. و پيامبران را بيهوده نفرستاده و كتب آسمانى براى‏ بندگان را عبث نازل نكرده است، آسمانها و زمين و آنچه در ميان آنها است‏باطل و بى هدف نيافريده، «اين گمان كسانى است كه كافرند واى بر كافران ازآتش دوزخ‏» (سوره‏ انبياء(21) ،آيه‏27.)

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_79

وقال عليه السلام : خُذِ الْحِكْمَةَ أَنَّى كَانَتْ، فَإِنَّ الْحِكْمَةَ تَكُونُ في صَدْرِ الْمُنَافِقِ فَتَتَلَجْلَجُفِي صَدْرِهِ حَتَّى تَخْرُجَ فَتَسْكُنَ إِلَى صَوَاحِبِهَا فِي صَدْرِ الْمُؤْمِنِ.

حكمت و دانش را فراگير از هر جا كه باشد، چرا كه حكمت گاهى‏ در سينه منافق است و آرام نمى‏ گيرد تا اينكه خارج شود و در كنار دوستانش درسينه مؤمن جاى گيرد!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_80

وقال عليه السلام : في مثل ذلك: الْحِكْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ، فَخُذِ الْحِكْمَةَ وَلَوْ مِنْ أَهْلِ النِّفَاقِ.

گفتار حكمت آميز،گمشده مؤمن است پس حكمت را بگير و لو از اهل نفاق باشد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_81

وقال عليه السلام : قِيمَةُ كُلِّ امْرِىءٍ مَا يُحْسِنُهُ.

قيمت و ارزش هر كس به اندازه كارى است كه به خوبى مى‏ تواند انجام دهد.


شريف رضى مى‏ گويد: اين از كلماتى است كه قيمتى براى آن تصورنمى‏ شود و هيچ حكمتى هم وزن آن نيست و هيچ سخنى به آن نمى‏ رسد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_82

وقال عليه السلام :
أُوصِيكُمْ بِخَمْسٍ لَوْ ضَرَبْتُمْ إِلَيْهَا آبَاطَ الاِِْبِلِلَكَانَتْ لِذلِكَ أَهْلاً: لاَ يَرْجُوَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمْ إِلاَّ رَبَّهُ، وَلاَ يَخَافَنَّ إِلاَّ ذَنْبَهُ، وَلاَ يَسْتَحْيِيَنَّ أَحَدٌ إِذَا سُئِلَ عَمَّا لاَ يَعْلَمُ أَنْ يَقُولَ: لاَ أَعْلَمُ، وَلاَ يَسْتَحْيِيَنَّ أَحَدٌ إِذَا لَمْ يَعَلَمِ الشَّيْءَ أَنْ يَتَعَلَّمَهُ. وَبِالصَّبْرِ، فَإِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الاِِْيمَانِ كَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ، وَلاَ خَيْرَ فِي جَسَدٍ لاَ رأْسَ مَعَهُ، وَلاَ في إِيمَانٍ لاَ صَبْرَ مَعَهُ.

شما را به پنج چيز سفارش مى‏ كنم كه اگر براى تحصيل آن شتران‏ راهوار را سوار شويد و در اطراف بيابانها گردش كنيد سزاوار است.

(كنايه از اينكه هر قدر زحمت‏ براى آن بكشيد بجا است): جز به خدا اميد نداشته باشيد و جز از گناهانتان نترسيد و اگر از چيزى سؤال كنند كه نمي دانيد حيا نكنيد و بگوئيد: نمى‏ دانيم و اگر چيزى را نمى‏ دانيد از فرا گرفتن آن‏ خجالت نكشيد، صبر و استقامت را در هر كار پيشه كنيد،كه صبر نسبت‏ به ايمان‏ همچون سر است در مقابل تن، تن بى سر فايده ندارد و صبر بى‏ ايمان نيز بى‏ نتيجه است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_83

وقال عليه السلام لرجل أفرط في الثناء عليه، وكان له مُتَّهماً:
أَنَا دُونَ مَا تَقُولُ، وَفَوْقَ مَا فِي نَفْسِكَ.

امام به مردي كه در ثناخوانى بر او افراط كرد ولى در دل امام را متهم مى‏ نمود فرمود: من كمتر از آن هستم كه مى‏ گوئى و بالاتر از آنم كه در دل تواست!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_84

وقال عليه السلام : بَقِيَّةُ السَّيْفِأَبْقَى عَدَداً، وَأَكْثَرُ وَلَداً.

باقى ماندگان شمشير (آنها كه پس از يك جنگ خونين براى حفظ‏ عقيده و ايمان و استقلال و شرف‏ باقى مى‏ مانند) دوام و بقاءشان زيادتر و فرزندانشان بيشتر است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_85

وقال عليه السلام : مَنْ تَرَكَ قَوْلَ: لاَ أَدْري، أُصِيبَتْ مَقَاتِلُهُ.

كسى كه جمله‏ «نمى‏ دانم‏» را ترك كند خود را به كشتن خواهد داد.
(اظهار اطلاع در همه چيز سبب گمراهى و گمراه ساختن و مايه هلاكت دنياو آخرت خواهد شد).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_86

وقال عليه السلام : رَأْيُ الشَّيْخِ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ جَلَدِ الْغُلاَمِ وَروي: مِنْ مَشْهَدِ الْغُلاَمِ.

راى و تدبير پير، نزد من بهتر از استقامت جوان (در ميدان جنگ) است و در روايت ديگرى آمده است. «از جنگ‏جوئى جوان‏».

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_87

وقال عليه السلام : عَجِبْتُ لِمَنْ يَقْنَطُ وَمَعَهُ الاِسْتِغْفَارُ.

تعجب مى‏ كنم از كسي كه نوميد مى‏ شود در حاليكه استغفار با او است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_88

وحكى عنه أبو جعفر محمد بن علي الباقر8 أَنّه قال: كَانَ فِي الاََْرْضِ أَمَانَانِ مِنْ عَذَابِ اللهِ سُبْحَانَهُ، وَقَدْ رُفِعَ أَحَدُهُمَا، فَدُونَكُمُ الاَْخَرَ فَتَمَسَّكُوا بِهِ: أَمَّا الاََْمَانُ الَّذِي رُفِعَ فَهُوَ رَسُولُ اللهُ صلى الله عليه وآله . وَأَمَّا الاََْمَانُ الْبَاقِي فَالاِْسْتِغْفَارْ، قَالَ اللهُ عزّوجلّ:

امام باقر عليه السلام از جدش امير مؤمنان(ع) چنين نقل مى‏ كند كه‏ فرمود:
در روى زمين دو امان و وسيله نجات از عذاب الهى بود كه يكى از آنها برداشته شد، دومى را دريابيد و به آن چنگ زنيد. اما امانى كه بر داشته شد رسول الله بود، و اما امانى كه باقى مانده استغفار است، خداوند تعالى‏ مى‏ فرمايد، «خدا آنها را عذاب نمى‏ كند تا تو در ميانشان هستى و خداوند آنهارا هرگز عذاب نمى‏ كند در حاليكه استغفار مى‏ كنند»(سوره‏اعراف(7)،آيه‏164. )


سيد رضى اضافه مى‏ كند:كه اين يك نمونه از بهترين استفاده‏ ها و لطيف‏ ترين استنباط ها از آيات قرآن است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_89

وقال عليه السلام :
مَنْ أَصْلَحَ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ اللهِ أَصْلَحَ اللهُ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ النَّاسِ، وَمَنْ أَصْلَحَ أَمْرَ آخِرَتِهِ أَصْلَحَ اللهُ لَهُ أَمْرَ دُنْيَاهُ، وَمَنْ كَانَ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ وَاعِظٌ كَانَ عَلَيْهِ مِنَ اللهِ حَافِظٌ.

كسى كه ميان خود و خدا را اصلاح كند، خداوند ميان او و مردم رااصلاح خواهد نمود، و كسي كه امر آخرتش را اصلاح كند خدا امر دنيايش را اصلاح خواهد كرد، و كسيكه از درون جانش واعظى داشته باشد خداوندحافظى براى او قرار خواهد داد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_90

وقال عليه السلام : الْفَقِيهُ كُلُّ الْفَقِيهِ مَنْ لَمْ يُقَنِّطِ النَّاسَ مِنْ رَحْمَةِ اللهِ، وَلَمْ يُؤْيِسْهُمْ مِنْ رَوْحِ اللهِ وَلَمْ يُؤْمِنْهُمْ مِنْ مَكْرِاللهِ

فقيه و عامل كامل آن كسى است كه مردم را از رحمت الهى نوميدنكند، و از لطف و محبت او مايوس نسازد، و از مجازات‏هاى غافلگيرانه او ايمن ننمايد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_91

وقال عليه السلام : أَوْضَعُ الْعِلْمِمَا وُقِفَ عَلَى اللِّسَانِ وَأَرْفَعُهُ مَا ظَهَرَ فِي الْجَوَارِحِ وَالاََْرْكَانِ

اين قلبها خسته و افسرده مى‏ شوند همچون بدنها،براى رفع ملالت‏ آنها لطائف حكمت‏ آميز زيبا و جالب انتخاب كنيد. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_92

وقال عليه السلام : إِنَّ هذِهِ الْقُلُوبَ تَمَلُّ كَمَا تَمَلُّ الاََْبْدَانُ، فَابْتَغُوا لَهَا طَرَائِفَ الْحِكْمَةِم.

پست‏ ترين دانش ها آن است كه تنها روى زبان متوقف شود و برترين‏ دانش ها آن است كه در اعضاء و اركان بدن آشكار گردد. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_93

وقال عليه السلام :
لاَ يَقُولَنَّ أَحَدُكُمْ: اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بكَ مِنَ الْفِتْنَةِ، لاََِنَّهُ لَيْسَ أَحَدٌ إِلاَّ وَهُوَ مُشْتَمِلٌ عَلَى فِتْنَةٍ، وَلكِنْ مَنِ اسْتَعَاذَ فَلْيَسْتَعِذْ مِنْ مُضِلاَّتِ الْفِتَنِ، فَإِنَّ اللهَ سُبْحَانَهُ يَقُولُ: ، وَمَعْنَى ذلِكَ أَنَّهُ سُبْحَانَهُ يَخْتَبِرُهُمْ بِالاََْمْوَالِ وَالاََْوْلاَدِ لِيَتَبَيَّنَ السَّاخِط لِرِزْقِهِ وَالرَّاضِي بِقِسْمِهِ، وإِنْ كَانَ سُبْحَانَهُ أَعْلَمَ بِهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ، وَلكِن لِتَظْهَرَ الاََْفْعَالُ الَّتي بِهَا يُسْتَحَقُّ الثَّوَابُ وَالْعِقَابُ، لاََِنَّ بَعْضَهُمْ يُحِبُّ الذُّكُورَ وَيَكْرَهُ الاِِْنَاثَ، وَبَعْضَهُمْ يُحِبُّ تَثْمِيرَ الْمَالِوَيَكْرَهُ انْثِلاَمَ الحَالِ 

هيچيك از شما نگويد «خداوندا به تو پناه مى‏ برم از امتحان شدن‏»، زيرا هيچكس نيست مگر اينكه امتحانى دارد ولى كسيكه مى‏ خواهد...
بخدا پناه ببرد، از «امتحانات گمراه كننده‏» به خدا پناه برد. زيرا خداوند سبحان مى‏ گويد: «بدانيد كه اموال و اولاد شما مايه امتحان شما هستند»(سوره‏انفال(8)،آيه‏28 .)
و معنى اين سخن آن است كه خداوند مردم را باموال و اولادشان آزمايش‏ مى‏ كند، تا آن كس كه از روزيش خشمگين است از آن كس كه شاكر و راضى‏ است‏ شناخته شود، هر چند خداوند سبحان از مردم بخودشان آگاهتر است، ولى اين بخاطر آن است كه افعالى كه با آن استحقاق ثواب و عقاب پيدا مى‏ كنند ظاهر گردد، زيرا بعضى از مردم(مثلا)پسر را دوست دارند و از دختر متنفرند: و بعضى افزايش مال را مى‏ خواهند و از نقصان حال ناراحتند.


شريف رضى ميگويد:
و اين از تفاسير عميق و پيچيده ايست كه از آن حضرت‏ شنيده شده.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_94

وسئل عليه السلام وعن الخير ما هو؟
فقال: لَيْسَ الْخَيْرُ أَنْ يَكْثُرَ مَالُكَ وَوَلَدُكَ، وَلكِنَّ الْخَيْرَ أَنْ يَكْثُرَ عِلْمُكَ، وَأَنْ يَعْظُمَ حِلْمُكَ، وَأَنْ تُبَاهِيَ النَّاسَ بِعِبَادَةِ رَبِّكَ، فَإِنْ أَحْسَنْتَ حَمِدْتَ اللهَ، وَإِنْ أَسَأْتَ اسْتَغْفَرْتَ اللهَ. وَلاَ خَيْرَ فِي الدُّنْيَا إِلاَّ لِرَجُلَيْنِ:
رَجُلٍ أَذْنَبَ ذُنُوباً فَهُوَ يَتَدَارَكُهَا بِالتَّوْبَةِ، وَرَجُلٍ يُسَارِعُ فِي الْخَيْرَاتِ.

از امام سؤال شد خوبى و خوشبختى در چيست؟
فرمود: خوبى و خوشبختى در اين نيست كه مالت فراوان و فرزندانت زياد شوند، خوشبختى آن است كه علمت افزون گردد و حلمت زياد شود، و با پرستش پروردگار مباهات كنى و اگر نيكى كنى شكر خدا بجا آورى و اگر بدى كنى استغفاركنى. دنيا فقط براى دو كس خوب است:
كسى كه گناهانى كرده و ميخواهد با توبه جبران كند و كسى كه با سرعت‏ به كارهاى نيك مشغول است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_95

وقال عليه السلام وَلاَ يَقِلُّ عَمَلٌ مَعَ التَّقْوَى، وَكَيْفَ يَقِلُّ مَا يُتَقَبَّلُ؟

عملى كه توام باتقوا باشد كم نيست(هر چند به نظر ناچيز آيد)چگونه‏ كم خواهد بود عملى كه مقبول درگاه خدا است؟

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_96

وقال عليه السلام : إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِالاََْنْبِيَاءِ أَعْلَمُهُمْ بِمَا جَاؤُوا بِهِ، ثُمَّ تَلاَ عليه السلام :
ثُمَّ قَالَ عليه السلام : إِنَّ وَلِيَّ مُحَمَّدٍ مَنْ أَطَاعَ اللهَ وإِنْ بَعُدَتْ لُحْمَتُهُ وَإِنَّ عَدُوَّ مُحَمَّدٍ مَنْ عَصَى اللهَ وَإِنْ قَرُبَتْ قَرَابَتُهُ!

نزديكترين و شايسته‏ ترين مردم به پيامبران آنها هستند كه از همه به‏ تعليمات آنان آگاه‏ترند، سپس امام عليه السلام اين آيه را تلاوت فرمود:
«شايسته‏ ترين و نزديكترين مردم به ابراهيم آنها هستند كه از او پيروى كردند و اين پيامبر و مؤمنان به اين پيامبر.»
(سوره‏ آل‏عمران(3)،آيه‏68)

سپس فرمود: دوست محمد صلى الله عليه و آله و سلم كسى‏ است كه از خدا اطاعت كند هر چند پيوند نسبى او دور باشد، و دشمن محمد صلى الله عليه و آله و سلم كسى‏ است كه معصيت‏ خدا كند هر چند قرابت او نزديك باشد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_97

وقال عليه السلام وقد سمع رجلاً من الحرورية يتهجّد ويقرأ، فقال: نَوْمٌ عَلَى يَقِينٍ خَيْرٌ مِنْ صَلاَةٍ فِي شَكٍّ. 

امام عليه السلام صداى يكى از خوارج را شنيد كه نماز شب مى‏ خواند و قرآن تلاوت مى‏ كرد، فرمود: خواب توام با يقين و ايمان بهتر است از نماز با شك!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_98

وقال عليه السلام : اعْقِلُوا الْخَبَرَ إِذَا سَمِعْتُمُوهُ عَقْلَ رِعَايَةٍ لاَ عَقْلَ رِوَايَةٍ، فَإِنَّ رُوَاةَ الْعِلْمِ كَثِيرٌ، وَرُعَاتَهُ قَلِيلٌ.

اخبارى را كه مى‏ شنويد پيرامون آن تفكر كنيد، تفكر براى عمل، نه تفكر براى روايت زيرا راويان علم بسيارند و عمل كنندگان بآن كم!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_99

وقال عليه السلام وقد سمع رجلاً يقول: . فقال:
إِنَّ قَوْلَنا: إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْمُلْكِ وقولَنَا: إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْهُلْكِ.

امام عليه السلام شنيد مردى را كه مى‏ گويد انا لله و انا اليه راجعون‏
فرمود: اين كه مى‏ گوئيم‏ «انا لله‏» اقرار مى‏ كنيم كه ما مملوك خدا هستيم.

و اينكه مى‏ گوئيم‏ «و انا اليه راجعون‏» اقرار مى‏ كنيم كه همه سرانجام از دنيا ميرويم.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_100

وقال عليه السلام وقد مدحه قوم في وجهه: اللَّهُمَّ!
إِنَّكَ أَعْلَمُ بِي مِنْ نَفْسِي، وَأَنَا أَعْلَمُ بِنَفْسِي مِنْهُمْ،
اللَّهُمَّ!
اجْعَلْنَا خَيْراً مِمَّا يَظُنُّونَ، وَاغْفِرْ لَنَا مَا لاَ يَعْلَمُونَ. 

امام عليه السلام در برابر گروهى كه او را ستودند فرمود:
خداوندا!
تو نسبت‏ به من از خود من آگاهترى و من آگاهتر بخودم از آنها هستم.
خداوندا!
ما را بهتر از آنچه آنها گمان مى‏ كنند قرار ده و آنچه را نميدانند بر ما ببخش.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_101

وقال عليه السلام :
لاَ يَسْتَقِيمُ قَضَاءُ الْحَوَائِجِ إِلاَّ بِثَلاَثٍ: بِاسْتِصْغَارِهَا لِتَعْظُمَ، وَ بِاسْتِكْتَامِهَا لِتَظْهَرَ، بِتَعْجِيلِهَا لِتَهْنَأَ.

انجام حوائج مردم كامل نمى‏ شود مگر به سه چيز:
كوچك شمردنش‏ تا خود بزرگ گردد و مكتوم داشتنش تا خود آشكار شود و تعجيل در آن‏ تا گوارا باشند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_102

وقال عليه السلام : يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لاَ يُقَرَّبُ فِيهِ إِلاَّ الْمَاحِلُ وَلاَ يُظَرَّفُت فِيهِ إِلاَّ الْفَاجِرُ، وَلاَ يُضَعَّفُفِيهِ إِلاَّ الْمُنْصِفُ، يَع غُرْماًح، وَصِلَةَ الرَّحِمِ مَنّاً وَالْعِبَادَةَ اسْتِطَالَةً عَلَى النَّاس السُّلْطَانُ بِمَشُورَةِ الاِمَاءِ، وَإِمَارَةِ الصِّبْيَانِ، وَتَدْبِيرِ الْخِصْيَانِ!

زمانى بر مردم فرا مى‏ رسد كه مقرب نمى‏ گردد مگر سخن چين و جالب شمرده نشود مگر فاجر و ضعيف شمرده نمى‏ شود مگر افراد با انصاف، در آن زمان كمك به نيازمندان خسارت و ضرر محسوب ميشود و صله رحم منت و عبادت وسيله برترى جوئى بر مردم، در آن زمان حكومت‏ به‏ شوراى زنان و فرمانروائى كودكان و تدبير خواجه‏ ها است!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_103

ورُؤيَ عليه إزار خَلَقٌ مرقوع، فقيل له في ذلك. فقال عليه السلام : يَخْشَعُ لَهُ الْقَلْبُ، وَتَذِلُّ بِهِ النَّفْسُ، وَيَقْتَدِي بِهِ الْمُؤْمِنُونَ. وقال عليه السلام : إِنَّ الدُّنْيَا وَالاَْخِرَةَ عَدُوَّانِ مُتَفَاوِتَانِ، وَسَبِيلاَنِ مُخْتَلِفَانِ، فَمَنْ أَحَبَّ الدُّنْيَا وَتَوَلاَّهَا أَبْغَضَ الاَْخِرَةَ وَعَادَاهَا، وَهُمَا بِمَنْزِلَةِ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ، وَمَاشٍ بَيْنَهُمَا، كُلَّمَا قَرُبَ مِنْ وَاحِدٍ بَعُدَ مِنَ الاَْخَرِ، وَهُمَا بَعْدُ ضَرَّتَانِ!

لباس كهنه و وصله‏ دارى بر اندام امام عليه السلام بود كسى درباره آن‏ سؤال كرد، فرمود: قلب بخاطر آن خضوع مى‏ كند و نفس‏ سركش با آن رام ميشود و مؤمنان به آن اقتدا ميكنند(و سر مشق ميگيرند) دنيا و آخرت دو دشمن مختلف و دو جاده جداگانه‏ اند كسى كه دنيا را دوست دارد و به آن‏ عشق مى‏ ورزد آخرت را دشمن ميدارد و با آن عداوت مى‏ كند و اين دو همچون‏ مشرق و مغربند و انسان همچون كسى كه ميان اين دو راه ميرود هر زمان به يكى‏ نزديك شود از ديگرى دور ميگردد و اين دو همچون دو «هوو» هستند!(كه معمولا ناسازگارند).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_104

وعن نوفٍ البِكاليّ، قال: رأيت أميرالمؤمنين عليه السلام ذات ليلة، وقد خرج من فراشه، فنظر في النجوم فقال: يا نوف، أراقد أنت أم رامق؟ فقلت: بل رامقيا أميرالمؤمنين. قال: يَا نَوْفُ، طُوبَى لِلزَّاهِدِينَ فِي الدُّنْيَا، الرَّاغِبِينَ فِي الاَْخِرَةِ، أُولئِكَ قَوْمٌ اتَّخَذُوا الاََْرْضَ بِسَاطاً، وَتُرَابَهَا فِرَاشاً، وَمَاءَهَا طِيباً، وَالْقُرْآنَ شِعَاراً وَالدُّعَاءَ دِثَاراً ثُمَّ قَرَضوا الدُّنْيَاقَرْضاً عَلَى مِنْهَاجِ الْمَسِيحِ يَا نَوْفُ، إِنَّ دَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَامَ فِى مِثْلِ هذِهِ السَّاعَةِ مِنَ اللَّيْلِ فَقَالَ: إِنَّهَا سَاعَةٌ لاَ يَدْعُو فِيهَا عَبْدٌ إِلاَّ اسْتُجِيبَ لَهُ، إِلاَّ أَنْ يَكُونَ عَشَّاراًأَوْ عَرِيفاًف أَوْ شُرْطِيّاًأَوْ صَاحِبَ عَرْطَبَةٍ أَوْ صَاحِبَ كَوْبَةٍ.

از نوف بكالى نقل شده كه در يكى از شبها امام عليه السلام را ديدم كه‏ براى عبادت از بستر خود خارج شده بود نگاهى بر ستارگان آسمان افكند.
سپس به من فرمود: اى نوف! خواب هستى يا بيدار!
عرض كردم بيدارم, فرمود:
اى نوف! خوشا بحال زاهدان در دنيا و راغبان در آخرت، آنها كه‏ زمين را فرش قرار دادند و خاك آنرا بستر و آبش را عطر و قرآن را همچون‏ لباس زيرين و دعا را همچون لباس روئين. سپس دنيا را بر روش مسيح طى كردند.
اى نوف! داود عليه السلام در چنين ساعتى از خواب بر خاست و گفت اين‏ همان ساعتى است كه هيچ بنده‏اى در آن دعا نميكند جز اينكه مستجاب خواهد شد مگر آنكه مامور جمع ماليات براى حاكم ظالم يا جاسوس مخفى او و يا مامور انتظامى! و يا صاحب طنبور و يا طبال(مطرب) بوده باشد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_105

وقال عليه السلام : إِنَّ اللهَ افْتَرَضَ عَلَيْكُمُ فَرَائِضَ فَلاَ تُضَيِّعُوهَا، وَحَدَّ لَكُمْ حُدُوداً فَلاَ تَعْتَدُوهَا، وَنَهَاكُمْ عَنْ أَشْيَاءَ فَلاَ تَنْتَهِكُوهَا وَسَكَتَ لَكُمْ عَنْ أَشْيَاءَ وَلَمْ يَدَعْهَا نِسْيَاناً فَلاَ تَتَكَلَّفُوهَا.

خداوند فرائضى بر شما واجب كرده است آنها را ضايع نكنيد و حدود و مرزهايى براى شما تعيين كرده از آن تجاوز نكنيد و از چيزهائى شما را نهى كرده حرمت آنها را نگاه داريد و از امورى ساكت‏ شده نه‏ بخاطر فراموش كارى(بلكه بخاطر مصالحى) خود را در مورد آنها به زحمت‏ نيفكنيد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_106

وقال عليه السلام : لاَ يَتْرُكُ النَّاسُ شَيْئاً مِنْ أَمْرِ دِينِهِمْ لاِسْتِصْلاَحِ دُنْيَاهُمْ إلاَّ فَتَحَ اللهُ عَلَيْهِمْ مَا هُوَ أَضَرُّ مِنْهُ. 

مردم چيزى از امور دينشان را براى اصلاح دنيايشان ترك نمى‏ كنند مگر اينكه خداوند زيانبارتر از آن را بروى آنها خواهد گشود.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_107

وقال عليه السلام : رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ، وَعِلْمُهُ مَعَهُ لاَ يَنْفَعُهُ.

چه بسيارند دانشمندانى كه جهلشان آنها را كشته در حالى كه علمشان‏ با آنها است اما به حالشان سودى نمى‏ دهد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_108

وقال عليه السلام : لَقَدْ عُلِّقَ بِنِيَاطِهذَا الاِِْنْسَانِ بَضْعَةٌهِيَ أَعْجَبُ مَا فِيهِ: وَذلِكَ الْقَلْبُ، وَلَهُ مَوَادّ مِنَ الْحِكْمَةِ وَأَضْدَادٌ مِنْ خِلاَفِهَا، فَإِنْ سَنَحَ لَهُ الرَّجَاءُ أَذَلَّهُ الطَّمَعُ، وَإِنْ هَاجَ بِهِ الطَّمَعُ أَهْلَكَهُ الْحِرْصُ،إِنْ مَلَكَهُ الْيَأْسُ قَتَلَهُ الاََْسَفُ، وإِنْ عَرَضَ لَهُ الْغَضَبُ اشتَدَّ بِهِ الْغَيْظُ، وَإِنْ أَسْعَدَهُ الرِّضَى نَسِيَ التَّحَفُّظَ ،إِنْ غَالَهُ الْخَوْفُ شَغَلَهُ الْحَذَرُ، وَإِن اتَّسَعَ لَهُ الاََْمْنُ اسْتَلَبَتْهُ الْغِرَّةُ وَإِن أَصَابَتهُ مُصِيبَةٌ فَضَحَهُ الْجَزَعُ، وَإِنْ أَفَادَ مَالاًأَطْغَاهُ الغِنَى، وَإِنْ عَضَّتْهُ الْفَاقَةُي شَغَلَهُ الْبَلاَءُ، وَإِنْ جَهَدَهُالْجُوعُ قَعَدَ بِهِ الضَّعْفُ، وإِنْ أَفْرَطَ بِهِ الشِّبَعُ كَظَّتْهُگ الْبِطْنَةُ فَكُلُّ تَقْصِيرٍ بِهِ مُضِرٌّ، وَكُلُّ إِفْرَاطٍ لَهُ مُفْسِدٌ.

در درون سينه انسان قطعه گوشتى آويخته است كه عجيب‏ ترين‏ اعضاى وجود او است: و آن قلب او است و اين شگرفى بخاطر آن است‏ كه انگيزه‏ هائى از حكمت و ضد آن در آن جمع است. هر گاه آرزوها در آن‏ ظاهر شود طَمَع او را ذليل خواهد كرد و هنگامى كه طمع در او به هيجان آيد حرص‏ او را هلاك مى‏ كند و هنگامى كه ياس مالك او گردد تاسف او را از پاى درمى‏ آورد و هرگاه غضب بر او مستولى شود خشمش فزونى مى‏ گيرد و هرگاه‏ از چيزى راضى شود جانب احتياط را از دست مى‏ دهد و اگر ترس بر او غالب‏ شود احتياط كارى او را به خود مشغول مى‏ دارد و هرگاه كار او آسان گردد در غفلت و بى‏ خبرى فرو مى‏ رود، اگر مالى بيايد بى‏ نيازى او را به طغيان وا مى‏ دارد و اگر مصيبتى به او برسد بيتابى او را رسوا مى‏ كند و اگر فقر دامنش را بگيرد مشكلات او را بخود مشغول مى‏ دارد و اگر گرسنگى پيدا كند از ناتوانى زمين گير مى‏ شود و اگر پرخورى كند راه نفس را بر او مى‏ بندد و بطور كلى هر گونه‏ كمبود به او زيان مى‏ رساند و هر گونه زيادى او را فاسد مى‏ سازد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_109

وقال عليه السلام : نَحْنُ الُّنمْرُقَةُ الْوُسْطَى بِهَا يَلْحَقُ التَّالِي، وَإِلَيْهَا يَرْجِعُ الْغَالِيك.

ما جايگاه ميانه، حد وسط هستيم، عقب افتادگان بايد به ما ملحق شوند و تندروان غلو كننده بايد بسوى ما باز گردند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_110

وقال عليه السلام : لاَ يُقِيمُ أَمْرَ اللهِ سُبْحَانَهُ إلاَّ مَنْ لاَ يُصَانِعُ وَلاَ يُضَارِعُ وَلاَ يَتَّبِعُ الْمَطَامِعَ.

فرمان خدا را تنها كسى مى‏ تواند اجرا كند كه سازش كار نباشد و به روش اهل باطل عمل نكند و پيرو فرمان طمع نگردد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_111

وقال عليه السلام وقد توفي سهل بن حُنَيْفٍ الاَنصاري بالكوفة بعد مرجعه معه من صفين، وكان من أحبّ الناس إليه: لَوْ أَحَبَّنِي جَبَلٌ لَتَهَافَتَ 

به هنگام باز گشت از صفين‏ «سهل ابن حنيف انصارى‏» كه‏ همراه امام عليه السلام بود در كوفه از دنيا رفت و او از محبوبترين مردم نزد امام عليه السلام بود. امام عليه السلام(در زمينه بى‏ وفائى دنيا و از دست دادن‏ سريع عزيزان)فرمود: حتى اگر كوهى مرا دوست‏ بدارد از هم مى‏ شكافد و فرومى‏ ريزد!.


شريف رضى ميگويد:
معنى اين سخن آن است كه شدائد و مصائب به سرعت‏ به سراغ او مى‏ آيد و اين سرنوشت تنها در انتظار پرهيزكاران و برگزيدگان و خوبان‏ است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_112

وقال عليه السلام : مَنْ أَحَبَّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَلْيَسْتَعِدَّ لِلْفَقْرِ جِلْبَاباً.

هر كس ما اهل بيت را دوست دارد بايد چادر فقر را مهيا سازد.
(و آماده انواع محروميتها و فشار ستمكاران گردد.)

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_113

وقال عليه السلام :
لاَ مَالَ أَعْوَدُمِنَ الْعَقْلِ،
وَلاَ وَحْدَةَ أَوْحَشُ مِنَ الْعُجْبِز،
وَلاَ عَقْلَ كَالتَّدْبِيرِ،
وَلاَ كَرَمَ كَالتَّقْوَى،
وَلاَ قَ وَلاَ مِيرَاثَ كَالاَْدَبِ،
وَلاَ قَائِدَ كَالتَّوْفِيقِ،
وَلاَ تِجَارَةَ كَالْعَمَلِ الصَّالِحِ،
وَلاَ رِبْحَ كَالثَّوَابِ،
وَلاَ وَرَعَ كالْوُقُوفِ عِنْدَ الشُّبْهَةِ،
وَلاَ زُهْدَ كَالزُّهْدِ فِي الْحَرَامِ،
ولاَ عِلْمَ كَالتَّفَكُّرِ،
وَلاَ عِبَادَةَ كَأَدَاءِ الْفَرائِضِ،
وَلاَ إِيمَانَ كَالْحَيَاءِ وَالصَّبْرِ،
وَلاَ حَسَبَ كَالتَّوَاضُعِ،
وَلاَ شَرَفَ كَالْعِلْمِ،
وَلاَ مُظَاهَرَةَ أَوْثَقُ مِن مُشَاوَرَةٍ.

هيچ مالى پر درآمدتر از عقل نيست،
هيچ تنهائى‏ وحشتناكتر از خودبينى نيست,
هيچ عقل و درايتى همچون عاقبت انديشى نيست،
هيچ بزرگوارى همچون تقوا نيست،
هيچ همنيشينى همچون حسن خلق‏ نيست،
هيچ ميراثى همچون ادب نيست،
هيچ رهبرى همچون توفيق نيست،
هيچ تجارتى همچون عمل صالح نيست،
هيچ سودى همچون پاداش الهى نيست‏,
هيچ پارسائى همچون پرهيز از شبهات نيست،
هيچ زهدى همچون بى‏ اعتنائى‏ به حرام نيست،
هيچ علمى همچون تفكر نيست،
هيچ عبادتى همچون اداء فرائض نيست،
هيچ ايمانى همانند حياء و صبر نيست،
هيچ سابقه شخصيتى چون‏ تواضع نيست،
هيچ شرافتى چون علم نيست،
هيچ عزتى چون حلم نيست،
و نه‏ هيچ پشتيبانى مطمئن‏تر از مشورت!.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_114

وقال عليه السلام : إِذَا اسْتَوْلَى الصَّلاَحُ عَلَى الزَّمَانِ وَأَهْلِهِ ثُمَّ أَسَاءَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ لَمْ تَظْهَرْ مِنْهُ خزْيَةٌفَقَدْ ظَلَمَ! وَإِذَا اسْتَوْلَى الْفَسَادُ عَلَى الزَّمَانِ وأَهْلِهِ فَأَحْسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ فَقَدْ غَرَّرَ.

هنگامى كه صلاح و نيكى بر زمان و مردم زمان گسترش يابد، در اين حال اگر كسى گمان بد به ديگرى ببرد كه از او گناهى ظاهر نشده به او ستم كرده است! و هنگامى كه فساد بر زمان و اهل زمان مستولى شود هر كسى‏ گمان خوب به ديگرى ببرد خود را فريب داده است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_115

وقيل له عليه السلام : كيف نجدك يا أميرالمؤمنين؟
فقال: كَيْفَ يَكُونُ مَنْ يَفْنَى بِبِقَائِهِ وَيَسْقَمُ بِصِحَّتِهِ وَيُؤْتَى مِنْ مَأْمَنِهِ.

كسى به آن حضرت عرض كرد حال شما چطور است؟
امام(ع) فرمود: چگونه خواهد بود حال كسى كه با بقاء خود فانى‏ مى‏ شود و با سلامت‏ خود بيمار مى‏ گردد و از آن راهى كه خود را در امان مى‏ بيند مرگش فرا مى‏ رسد!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_116

وقال عليه السلام : كَمْ مِنْ مُسْتَدْرَجٍبِالاِِْحْسَا ن إلَيْهِ، وَمَغْرورٍ بِالسَّتْرِ عَلَيْهِ، وَمَفْتُونٍ بِحُسْنِ الْقَوْلِ فِيهِ! وَمَا ابْتَلَىاللهُ أَحَداً بِمِثْلِ الاِِْمْلاَءِ لَهُ.

چه بسيارند كسانى كه بوسيله نعمت غافلگير مى‏ شوند و بخاطر پرده پوشى خدا بر گناهانشان مغرور مى‏ گردند و بر اثر تعريف و تمجيد از آنان فريب مى‏ خورند و خداوند هيچكس را به چيزى مانند «مهلت دادن‏» آزمايش نكرده است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_117

وقال عليه السلام : هَلَكَ فِيَّ رَجُلاَنِ: مُحِبٌّ غَالٍوَ مُبْغِضٌ قَالٍ.

دو كس در مورد من هلاك شدند: دوست غلو كننده و دشمن‏ بدخواه! 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_118

وقال عليه السلام : إضَاعَةُ الْفُرْصَةِ غُصَّةٌ.

از دست دادن فرصت غم انگيز است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_119

وقال عليه السلام : مَثَلُ الدُّنْيَا كَمَثَلِ الْحَيَّةِ: لَيِّنٌ مَسُّهَا، وَالسُّمُّ النَّاقِعُ فِي جَوْفِهَا، يَهْوِي إِلَيْهَا الْغِرُّ الْجَاهِلُ، وَيَحْذَرُهَا ذُو اللُّبِّ الْعَاقِلُ!

مثل دنيا مانند مار است كه زير دست انسان نرم و ملايم ولى سم‏ كشنده در درون آن مى‏ باشد نادان بى‏ خبر به آن علاقه پيدا مى‏ كند و هوشمند عاقل از آن بر حذر مى‏ شود. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_120

وقال عليه السلام وقد سئل عن قريش: أَمَّا بَنُو مَخْزُومٍ فَرَيْحَانَةُ قُرَيْشٍ، نُحِبُّ حَدِيثَ رِجَالِهِمْ، وَالنِّكَاحَ فِي نِسَائِهِمْ. وَأَمَّا بَنُو عَبْدِ شَمسٍ فَأَبْعَدُهَا رَأْياً، وَأَمْنَعُهَا لِمَا وَرَاءَ ظُهُورِهَا. وَأَمَّا نَحْنُ فَأَبْذَلُ لِمَا فِي أَيْدِينَا، وَأَسْمَحُ عِنْدَ الْمَوْتِ بِنُفُوسِنَا. وَهُمْ أَكْثَرُ وَأَمْكَرُ وَأَنْكَرُ، وَنَحْنُ أَفْصَحُ وَأَنْصَحُ وَأَصْبَحُ. 

از امام(ع)درباره قريش سؤال شد فرمود: «اما طائفه بنى‏ مخزوم‏» گل قبيله قريشند، دوست داريم كه با مردانشان هم سخن شويم و با زنانشان ازدواج كنيم و اما «طائفه بنى عبد شمس‏» از همه بد انديش‏تر و بخيل‏ترند و اما ما «طائفه بنى هاشم‏» از همه آنها نسبت‏ به آنچه در دست داريم بخشنده‏ تريم و به هنگام بذل جان از همه سخاوتمندتريم، آنها پر جمعيت‏تر و مكارتر و زشت‏ترند و ما فصيحتر و دلسوزتر و زيباتريم. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_121

وقال عليه السلام : شَتَّانَ بَيْنَ عَمَلَيْنِ: عَمَلٍ تَذْهَبُ لَذَّتُهُ وَتَبْقَى تَبِعَتُهُ، وَعَمَلٍ تَذْهَبُ مَؤُونَتُهُ وَيَبْقَى أَجْرُهُ.

اين دو عمل با هم تفاوت بسيار دارند: عملى كه لذتش ميرود و عواقب ‏بد آن مي ماند و عملى كه زحمتش مى ‏رود و اجر و پاداش آن باقى مي ماند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_122

وتبع جنازة فسمع رجلاً يَضحك، فقال عليه السلام : كَأَنَّ الْمَوْتَ فِيهَا عَلَى غَيْرِنَا كُتِبَ، وَكَأَنَّ الْحَقَّ فِيهَا عَلَى غَيْرِنَا وَجَبَ، وَكَأَنَّ الَّذِي نَرَى مِنَ الاََْمْوَاتِ سَفْرٌعَمَّا قَلِيلٍ إِلَيْنَا رَاجِعُونَ! نُبَوِّئُهُمْأَجْدَاثَهُم ْنَأْكُلُ تُرَاثَهُمْ كَأَنَّا مُخَلَّدُونَ، قَدْ نَسِينَا كُلَّ وَاعِظٍ وَوَاعِظَةٍ، وَرُمِينَا بِكُلِّ جَائِحَةٍ!

امام عليه السلام در تشييع جنازه اى شركت كرده بود, صداى خنده‏ مردى را شنيد فرمود:
گویی مرگ در دنيا بر غير ما نوشته شده و گویی حق بر غير ما واجب گشته و گویی اين مردگانى را كه مي بينيم مسافرانى هستند كه به زودى به سوى ما باز مي گردند آنها را در قبرشان مي گذاريم و ميراث آنها را مي خوريم گویى بعد از آنها جاودانيم‏ ما هر واعظ و اندرز دهنده‏ اى را فراموش كرده‏ ايم و هدف مصائب سنگين و آفاتى‏ كه هر اصل و فرع را نابود مى‏ كند قرار گرفته‏ ايم.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_123

وقال عليه السلام : طُوبَى لِمَنْ ذَلَّ فِي نَفْسِهِ، وَطَابَ كَسْبُهُ، وَصَلَحَتْ سَرِيرَتُهُ، وَحَسُنَتْ خَلِيقَتُهُأَنْفَقَ الْفَضْلَ مِنْ مَالِهِ، وَأَمْسَكَ الْفَضْلَ مِنْ لِسَانِهِ، وَعَزَلَ عَنِ النَّاسِ شَرَّهُ، وَوَسِعَتْهُ السُّنَّةُ، وَلَمْ يُنْسَبْ إِلَى الْبِدْعَةِ. ومن الناس من ينسب هذا الكلام إلى رسول الله صلى الله عليه وآله.

خوشا بحال كسى كه در نزد خود كوچك (و در نظر مردم بزرگ و عزيز) است و كسب و كار او پاك و حلال و باطن او صالح و شايسته و اخلاق او نيك است و اضافه مال خود را در راه خدا انفاق مى‏ كند و آزار او به مردم نمى‏ رسد, سنت و روش پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم براى او كافى است (به همين دليل) بدعتى در دين خدا نمى‏ گذارد.


سيد رضى مى‏ گويد: بعضى اين سخن را به پيامبر(صل الله علیه و آله و سلم)نسبت مى‏ دهند.

و همچنين گفتار قبل(اشاره به حديث 122 است).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_124

وقال عليه السلام : غَيْرَةُ الْمَرْأَةِ كُفْرٌ وَغْيْرَةُ الرَّجُلِ إيمَانٌ.

غيرت زن كفر است و غيرت مرد ايمان.

(اشاره به اينكه زن اگر حسادت به همسر ديگر شوهرش بورزد مخالفت‏ با فرمان خدا گردد.
و مخالفت و حسادت مرد نسبت‏ به گام نهادن مرد بيگانه در زندگى خانوادگی اش‏ اطاعت و فرمان خدا است.) 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_125

وقال عليه السلام : لاَََنْسُبَنَّ الاِِْسْلاَمَ نِسْبَةً لَمْ يَنسُبْهَا أَحَدٌ قَبْلِي: الاِِْسْلاَمُ هُوَ التَّسْلِيمُ، وَالتَّسْلِيمُ هُوَ الْيَقِينُ، وَالْيَقِينُ هُوَ التَّصْدِيقُ، وَالتَّصْدِيقُ هُوَ الاِِْقْرَارُ، وَالاِِْقْرَارُ هُوَ الاََْدَاءُ، وَالاََْدَاءُ هَوَ الْعَمَلُ.

اسلام را چنان تفسير مى‏ كنم كه هيچكس پيش از من آنرا چنين‏ تفسيرى نكرده باشد، اسلام همان تسليم است (تسليم در برابر فرمان‏ خدا) و تسليم همان يقين است (چرا كه تسليم بدون ايمان و يقين ممكن نيست) و يقين همان تصديق است.(چرا كه تا علم و تصديق حاصل نشود يقين حاصل‏ نمى‏ شود)و تصديق همان اقرار است.(چرا كه تصديق در درون قلب افى‏ نيست‏ بايد آنرا افشا كرد) و اقرار همان احساس مسئوليت است (چرا كه‏بدون آن لفظى است‏ بى‏ معنا) و احساس مسئوليت همان عمل است (چرا كه‏ نتيجه احساس مسئوليت عمل مى‏ باشد). 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_126

وقال عليه السلام : عَجِبْتُ لِلْبَخِيلِ يَسْتَعْجِلُ الْفَقْرَالَّذِي مِنْهُ هَرَبَ، وَيَفُوتُهُ الْغِنَى الَّذِى إِيَّاهُ طَلَبَ، فَيَعِيشُ فِي الدُّنْيَا عَيْشَ الْفُقَرَاءِ، وَيُحَاسَبُ فِي الاَْخِرَةِ حِسَابَ الاََْغْنِيَاءِ. وَعَجِبْتُ لِلْمُتَكَبِّرِ الَّذِي كَانَ بِالاَمْسِ نُطْفَةً، وَيَكُونُ غَداً جِيفَةً. وَعَجِبْتُ لِمَنْ شَكَّ فِي اللهِ، وَهُوَ يَرَى خَلْقَ اللهِ. وَعَجِبْتُ لِمَنْ نَسِيَ الْمَوْتَ، وهُوَ يَرَى الْمَوْتَى. وَعَجِبْتُ لِمَن أَنْكَرَ النَّشْأَةَ الاَُْخْرَى، وَهُوَ يَرَى النَّشْأَةَ الاَُْولَى. وَعَجِبْتُ لِعَامِرٍ دَارَ الْفَنَاءِ، وَتَارِكٍ دَارَ الْبَقَاءِ.

تعجب مى‏ كنم از بخيل، كه به استقبال فقرى مى‏ رود كه از آن‏ گريخته است و غنائى را از دست مى‏ دهد كه خواهان آن است، در دنيا همچون فقيران زندگى مى‏ كند اما در آخرت بايد همچون اغنياء حساب پس‏ دهد.
و تعجب مى‏ كنم از متكبرى كه ديروز نطفه‏ اى بى‏ ارزش بود و فردا مردار گنديده‏ ايست و تعجب مى‏ كنم از كسي كه در خدا شك مى‏ كند در حاليكه او خلق خدا رامى‏ بيند و تعجب مى‏ كنم از كسي كه مرگ را فراموش مى‏ كند با اينكه مردگان‏ را مى‏ بيند و تعجب مى‏ كنم از كسي كه انكار جهان ديگر مى‏ كند در حاليكه‏ جهان نخست را مى‏ بيند و تعجب مى‏ كنم از كسي كه دارفانى را آباد مى‏ كند و دار باقى را بدست فراموشى مى‏ سپارد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_127

وقال عليه السلام : مَنْ قَصَّرَ فِي الْعَمَلِ ابْتُلِيَ بِالْهَمِّ، وَلاَ حَاجَةَ لله فِيمَنْ لَيْسَ لله فِي نَفْسِهِ وَمَالِهِ نَصِيبٌ.

كسي كه در عمل كوتاهى كند به اندوه گرفتار مى‏ شود و خداوند به‏ كسي كه در مال و جانش نصيبى براى خدا نيست اعتنائى ندارد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_128

وقال عليه السلام : تَوَقَّوا الْبَرْدَفِي أَوَّلِهِ، وَتَلَقَّوْهُفِي آخِرِهِ، فَإِنَّهُ يَفْعَلُ فِي الاََْبْدَانِ كَفِعْلِهِ فِي الاََْشْجَارِ، أَوَّلُهُ يُحْرِقُ وَآخِرُهُ يُورقُ.

بپرهيزيد از سرما در آغازش (در پائيز) و استقبال كنيد از آن در آخرش (نزديك بهار) زيرا در بدن ها همان مى‏ كند كه با درختان مى‏ كند. در آغاز خشك مى‏ كند و در آخر برگ مى‏ آورد. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_129

وقال عليه السلام : عِظَمُ الخالِقِ عِنْدَكَ يُصَغِّرُ الْـمَخْلُوقَ فِي عَيْنِكَ.

بزرگى خالق نزد تو مخلوق را در چشم تو كوچك ميكند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_130

وقال عليه السلام وقد رجع من صفين، فأَشرف على القبور بظاهر الكوفة: يَا أَهْلَ الدِّيَارِ الْمُوحِشَةِ وَالْـمَحَالِّ الْمُقْفِرَةِ وَالْقُبُورِ الْمُظْلِمَةِ. يَا أَهْلَ التُّرْبَةِ، يَا أَهْلَ الْغُرْبَةِ، يَا أَهْلَ الْوَحْدَةِ، يَا أَهْلَ الْوَحْشَةِ، أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌح سَابِقٌ، وَنَحْنُ لَكُمْ تَبَعٌلاَحِقٌ. أَمَّا الدُّورُ فَقَدْ سُكِنَتْ، وَأَمَّا الاََْزْوَاجُ فَقَدْ نُكِحَتْ، وَأَمَّا الاََْمْوَالُ فَقَدْ قُسِمَتْ. هذَا خَبَرُ مَا عِنْدَنَا، فَمَا خَبَرُ مَا عِنْدَكُمْ؟ ثم التفت إِلى أَصحابه فقال: أَمَا لَوْ أُذِنَ لَهُمْ فِي الْكَلاَمِ لاَََخْبَرُوكُمْ أَنَّ.

امام عليه السلام از ميدان‏ «صفين‏» باز مي گشت به قبرستانى كه‏ پشت دروازه كوفه بود رسيد, رو بطرف قبرستان كرده فرمود:
اى ساكنان خانه‏ هاى وحشتناك و مكانهاى خالى و قبرهاى تاريك!
اى خاك‏نشينان!
اى غريبان!
اى تنهايان!
اى وحشت زدگان!
شما در اين‏ راه بر ما پيش قدم شديد و ما نيز به شما ملحق خواهيم شد.
(اگر از اخبار دنيا بپرسيد به شما ميگويم) اما خانه‏ هايتان را ديگران ساكن شدند، همسرانتان به ازدواج‏ افراد ديگر در آمدند و اموالتان تقسيم شد، اين خبرى است كه در نزد ما است، در نزد شما چه خبر؟ سپس رو به اصحابش كرده، فرمود:
هر گاه به آنها اجازه سخن داده شود به شما خبر ميدهند كه‏ «بهترين زاد و توشه در سفر آخرت‏ پرهيز كارى است‏»(سوره‏ بقره(2)،آيه‏197.) 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_131

وقال عليه السلام وقد سمع رجلاً يذم الدنيا: أَيُّهَا الذَّامُّ للدُّنْيَا، الْمُغْتَرُّ بِغُرُرِهَا، [الْـمَخْدُوعُ بِأَبَاطِيلِهَا! أَتَغْتَرُّ بِالدُّنْيَاج ثُمَّ تَذُمُّهَا؟ أَ أَنْتَ الْمُتَجَرِّمُعَلَيْهَا، أَمْ هِيَ الْمُتَجَرِّمَةُ عَلَيْكَ؟ مَتَى اسْتَهْوَتْكَ أَمْ مَتى غَرَّتْكَ؟ أَبِمَصَارِعِ آبَائِكَ مِنَ الْبِلَى أَمْ بِمَضَاجِعِ أُمَّهَاتِكَ تَحْتَ الثَّرَى كَمْ عَلَّلْتَبِكَفَّيْكَ، وَكَمْ مَرَّضْتَ بِيَدَيْكَ! تَبْغِي لَهُمُ الشِّفَاءَ، وَتَسْتَوْصِفُ لَهُمُ الاََْطِبَّاءَ لَمْ يَنْفَعْ أَحَدَهُمْ إِشْفَاقُكَ وَلَمْ تُسْعَفْ فِيهِ بِطِلْبَتِكَ وَلَمْ تَدْفَعْ عَنْهُ بِقُوَّتِكَ! قَدْ مَثَّلَتْ لَكَ بِهِ الدُّنْيَا نَفْسَكَ وَبِمَصْرَعِهِ مَصْرَعَكَ. إِنَّ الدُّنْيَا دَارُ صِدْقٍ لِمَنْ صَدَقَهَا، وَدَارُ عَافِيَةٍ لِمَنْ فَهِمَ عَنْهَا، وَدَارُ غِنىً لِمَنْ تَزَوَّدَ مِنْهَا وَدَارُ مَوْعِظَةٍ لِمَنْ اتَّعَظَ بِهَا، مَسْجِدُ أَحِبَّاءِ اللهِ، وَمُصَلَّى مَلاَئِكَةِ اللهِ، وَمَهْبِطُ وَحْيِ اللهِ، وَمَتْجَرُ أَوْلِيَاءِ اللهِ، اكْتَسَبُوا فِيهَاالرَّحْمَةَ، وَرَبِحُوا فِيهَا الْجَنَّةَ. فَمَنْ ذَا يَذُمُّهَا وَقَدْ آذَنَتْبِبَيْنِهَا وَنَادَتْ بِفِراقِهَا، وَنَعَتْنَفْسَهَا وَأَهْلَهَا، فَمَثَّلَتْ لَهُمْ بِبَلاَئِهَا الْبَلاَءَ،شَوَّقَتْهُمْ بِسُرُورِهَا إِلَى السُّرُورِ؟! رَاحَتْ بِعَافِيَةٍ وَابْتَكَرَتْبِفَجِيعَةٍ ترغِيباً وَتَرْهِيباً، وَتَخْوِيفاً وَتَحْذِيراً، فَذَمَّهَا رِجَالٌ غَدَاةَ النَّدَامَةِ، وَحَمِدَهَا آخَرُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، ذَكَّرَتْهُمُ الدُّنْيَا فَذَكَرُوا، وَحَدَّثَتْهُمْ فَصَدَّقُوا، وَوَعَظَتْهُمْ فَاتَّعَظُوا.
امام عليه السلام از كسى شنيد مذمت دنيا ميكند فرمود:
اى كسي كه‏ نكوهش دنيا ميكنى در حالى كه تو خود بغرور دنيا گرفتار شده‏ اى و فريفته باطلهاى آن هستى، آيا تو خود مغرور به دنيا هستى و سپس مذمت آن مى كنى؟
تو از جرم دنيا شكايت دارى يا دنيا بايد از جرم تو شكايت كند؟
كى دنيا تو را گول زده و چه موقع تو را فريب داده است؟
آيا به محل سقوط پدرانت در دامن‏ فنا يا به خوابگاه مادرانت در زير خاك تو را فريب داده؟
چه اندازه با دست‏ خود بيماران را پرستارى كردى!؟
در كنار بستر آنها مراقب آنان بودى، در خواست‏ شفاى آنها را نمودى و از طبيبان براى آنها دارو خواهش كردى، در آن روزهائى كه داروى تو به حال آنان سودى نداشت و گريه تو فايده‏اى نمى‏ كرد!
ترس و وحشت تو به درد هيچيك از آنها نخورد و كوششهايت‏ براى آنها نتيجه‏ اى نداشت و تو قادر بر دفاع از آنها نبودى.
دنيا خودش را با اين وضع براى تو مجسم ساخته و با قربانگاه هاى ديگران‏ قربانگاه تو را.
اين دنيا جايگاه صدق و راستى است‏ براى آنكس كه با آن براستى رفتار كند و خانه تندرستى است‏ براى آنكس كه از آن چيزى بفهمد و سراى‏ بى‏ نيازى است‏ براى آنكس كه از آن توشه برگيرد و محل اندرز است‏ براى آن‏كه از آن اندرز گيرد.
مسجد دوستان خدا است و نمازگاه فرشتگان پروردگار و محل‏ نزول وحى الله و تجارتخانه اولياء حق، آنها در اينجا رحمت‏ خدا را به‏ دست آوردند و بهشت را سود خود قرار داده‏ اند.
چه كسى دنيا را نكوهش مى‏ كند در حاليكه جدائى خود را اعلام داشته، فراق خود را خبر داده و مرگ خود و اهلش را بيان كرده است، پس دنيا با نمونه‏ هائى از بلاها به آنها نشان داد كه اين امر در حق آنها نيز امكان پذير است، با سرور و خوشحاليش دلهايشان را بسرور متوجه ساخت، گاه هنگام عصر در عافيت‏ است و بهنگام صبح مصيبت!
گاه تشويق مى‏ كند و گاه مى‏ ترساند، گاه‏ تخويف مى‏ كند و گاه بر حذر ميدارد!
و به همين جهت در صبحگاهان ندامت و پشيمانى، گروهى آن را مذمت ميكنند، و در روز قيامت آن را مدح مي نمايند همان گروهى كه دنيا به آنها تذكر داد و آنان متذكر شدند، براى آنها سخن گفت‏ آنها تصديقش كردند و اندرز داد و آنها پذيرا شدند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_132

وقال عليه السلام : إِنَّ لله مَلَكاً يُنَادِي فِي كُلِّ يَوْمٍ: لِدُوالِلْمَوْتِ، وَاجْمَعُوا لِلْفَنَاءِ، وَابْنُوا لِلْخَرَابِ.

خداوند فرشته‏اى دارد كه همه روز بانگ ميزند:
بزائيد براى مرگ و گرد آوريد براى فنا و بنا كنيد براى ويران شدن.

(يعنى سرانجام كار جهان چنين است و هيچ چيز پايدار نمى‏ ماند).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_133

وقال عليه السلام : الدُّنْيَا دَارُ مَمَرٍّ إلى دَارِ مَقَرٍّ، وَالنَّاسُ فِيهَا رَجُلاَنِ: رَجُلٌ بَاعَ نَفْسَهُ فَأَوْبَقَهَا وَرَجُلٌ ابْتَاعَ نَفْسَهُفَأَعْتَقَهَا.

دنيا دار گذر است نه دار اقامت و مردم در آن دو گروهند:
گروهى كه خود را فروختند و خويش را هلاك كردند و گروهى كه خود را خريدند و آزاد كردند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_134

وقال عليه السلام : لاَ يَكُونُ الصَّدِيقُ صَدِيقاً حَتَّى يَحْفَظَ أَخَاهُ فِي ثَلاَثٍ: فِي نَكْبَتِهِ، وَغَيْبَتِهِ، وَوَفَاتِهِ.

دوست انسان دوست او نخواهد بود مگر اينكه برادرش را در سه‏ حالت فراموش نكند:
به هنگامى كه دنيا به او پشت كرده و
به هنگامى كه غائب‏ است و
پس از مرگش! 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_135

وقال عليه السلام : مَنْ أُعْطِيَ أَرْبعاً لَمْ يُحْرَمْ أَرْبَعاً: مَنْ أُعْطِيَ الدُّعَاءَ لَمْ يُحْرَمِ الاِِْجَابَةَ، وَمَنْ أُعْطِيَ التَّوْبَةَ لَمْ يُحْرَمِ الْقَبُولَ، وَمَنْ أُعْطِيَ الاِِْسْتِغْفَارَ لَمْ يُحْرَمِ الْمَغْفِرَةَ، وَمَنْ أُعْطِيَ الشُّكْرَ لَمْ يُحْرَمِ الزِّيَادَةَ. وتصديقُ ذَلكَ في كتَابِ اللهِ، قَالَ اللهُ عزوجل في الدّعَاء: ، وقال في الاستغفار: ، وقال في الشكر: ، وقال في التوبة.

كسي كه توفيق چهار چيز پيدا كند از چهار چيز محروم نخواهد شد:
كسي كه‏ توفيق دعا بيابد از اجابت محروم نمى‏ گردد،
كسي كه توفيق توبه پيدا كند از قبول محروم نمى‏ شود و
كسي كه توفيق استغفار بيابد از آمرزش محروم نمى‏ گردد و
كسي كه توفيق شكر گذارى پيدا كند از فزونى روزى محروم نخواهد شد.


شريف رضى ميگويد:
قرآن اين گفته را تصديق ميكند, چرا كه در مورد دعاء مى‏ فرمايد:
«ادعونى استجب لكم‏»:
«مرا بخوانيد اجابت ميكنم‏»(سوره‏ بقره(2)،آيه‏60.)

و راجع به‏ «استغفار» ميگويد:
«آنكس كه مرتكب عمل زشتى شود و يا بخود ستم كند سپس از خدا طلب آمرزش كند خداوند را غفور و رحيم خواهد يافت‏» (سوره‏ نساء(4)،آيه‏110.)

و در «شكر» فرمود:
اگر سپاسگزارى كنيد نعمت را بر شما افزون خواهم كرد»(سوره‏ابراهيم(14)، آيه‏7.)

و درباره‏ «توبه گفته است:
«توبه تنها درباره كسانى است كه كار بدى را از روى جهالت انجام ميدهند و سپس بزودى توبه ميكنند خداوند توبه چنين اشخاصى را ميپذيرد و خداوند دانا و حكيم است.»(سوره‏ نساء(4)،آيه‏17.)

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_136

وقال عليه السلام : الصَّلاَةُ قُرْبَانُ كُلِّ تَقِيٍّ، وَالْحَجُّ جِهَادُ كُلِّ ضَعِيفٍ، وَلِكُلِّ شَيْءٍ زَكَاةٌ، وَزَكَاةُ الْبَدَنِ الصِّيَامُ، وَجِهَادُ الْمَرْأَةِ حُسْنُ التَّبَعُّلِ.

نماز موجب تقرب هر پرهيزكار است و حج جهاد هر ضعيفى است و براى هر چيز زكاتى است و زكات بدن روزه است و جهاد زن, شوهردارى‏ شايسته است. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_137

وقال عليه السلام : اسْتَنْزِلُوا الرِّزْقَ بِالصَّدَقَةِ.

روزى را بوسيله صدقه فرود آوريد!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_138

وقال عليه السلام : ومَنْ أَيْقَنَ بِالْخَلَفِ جَادَ بِالْعَطِيَّةِ.

كسى كه يقين به پاداش داشته باشد در بخشش سخاوت بخرج‏ مي دهد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_139

وقال عليه السلام : تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَى قَدْرِ الْمَؤُونَةِ.

كمك به اندازه نياز(و تقاضا) نازل ميشود.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_140

وقال عليه السلام : مَا عَالَامرؤٌ اقْتَصَدَ.

كسي كه در خرج كردن ميانه روى كند هرگز نيازمند نخواهد شد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_141

وقال عليه السلام : قِلَّةُ الْعِيَالِ أَحَدُ الْيَسَارَيْنِ،

كمى زن و فرزند يكى از دو آسايش است.
(يعنى اگر در آمد كافى‏ ندارد حداقل عائله‏اش كم باشد راحت‏تر است). 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_142

وقال عليه السلام :الْتَّوَدُّدُ نِصْفُ الْعَقْل

دوستى و محبت نيمى از عقل است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_143

وقال عليه السلام :الْهَمُّ نِصْفُ الْهَرَم.

غصه و اندوه نصف از پيرى است. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_144

وقال عليه السلام : يَنْزِلُ الصَّبْرُ عَلَى قَدْرِ الْمُصِيبَةِ، وَمَنْ ضَرَبَ يَدَهُ عَلَى فَخِذِهِ عِنْدَ مُصِيبَتِهِ حَبِطَ أجْرُهُ.

صبر و شكيبائى به اندازه مصيبت نازل مى‏ شود، كسى كه دستش را(به عنوان بيتابى و ناشكرى) به هنگام مصيبت‏ بر زانو زند اجر او ضايع مى‏ شود(و پاداشى بر مصيبت نخواهد داشت).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_145

وقال عليه السلام : كَمْ مِنْ صَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إِلاَّ الظَّمَأُ، وَكَمْ مِنْ قَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ قِيَامِهِ إِلاَّ الْعَنَاءُ، حَبَّذَا نَوْمُ الاََْكْيَاسِوَإِفْطَارُه ُمْ!

چه بسيار روزه دارانى كه از روزه خود جز گرسنگى و تشنگى بهره‏اى‏ نمى‏ برند و چه بسيار شب زنده‏ دارانى كه از قيام شبانه خود جز بى‏ خوابى و خستگى‏ ثمره نمى‏ گيرند، خوشا به حال خواب هوشمندان و افطارشان!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_146

وقال عليه السلام : سُوسُواإِيمَانَكُمْ بِالصَّدَقَةِ، وَحَصِّنُوا أَمْوَالَكُمْ بِالزَّكَاةِ، وَادْفَعُوا أَمْواجَ الْبَلاَءِ بِالدُّعَاءِ.

ايمانتان را با صدقه حفظ كنيد و اموالتان را با زكات نگهداريد و امواج بلاء را با دعا دور سازيد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_147

ومن كلام له عليه السلام لكُمَيْل بن زياد النخعي: قال كُمَيْل بن زياد: أخذ بيدي أميرالمؤمنين علي بن أبي طالب عليه السلام ، فأخرجني إلى الجبّان فلمّا أصحرتنفّس الصّعَدَاء ثمّ قال:
يَا كُمَيْل بْن زِيَادٍ، إِنَّ هذهِ الْقُلُوبَ أَوْعِيَةٌ فَخَيْرُهَا أَوْعَاهَا فَاحْفَظْ عَنِّي مَا أَقُولُ لَكَ: النَّاسُ ثَلاَثَةٌ: فَعَالِمٌ رَبَّانِيٌّ وَمُتَعَلِّمٌ عَلَى سَبِيلِ نَجَاةٍ، وَهَمَجٌرَعَاعٌ أَتْبَاعُ كُلِّ نَاعِقٍ يَمِيلُونَ مَعَ كُلِّ رِيحٍ، لَمْ يَسْتَضِيئُوا بِنُورِ الْعِلْمِ، وَلَمْ يَلْجَؤُوا إِلَى رُكْنٍ وَثِيقٍ. يَا كُمَيْلُ، الْعِلْمُ خَيْرٌ مِنَ الْمَالِ: الْعِلْمُ يَحْرُسُكَ وَأَنْتَ تَحْرُسُ المَالَ، وَالْمَالُ تَنْقُصُهُ النَّفَقَةُ، وَالْعِلْمُ يَزْكُوعَلَى الاِِْنْفَاقِ، وَصَنِيعُ الْمَالِ يَزُولُ بِزَوَالِهِ. يَا كُمَيْل بْن زِيَادٍ، مَعْرِفَةُ الَعِلْمِ دِينٌ يُدَانُ بِهِ، بِهِ يَكْسِبُ الاِِْنْسَانُ الطَّاعَةَ فِي حَيَاتِهِ، وَجَمِيلَ الاَُْحْدُوثَةِ بَعْدَ وَفَاتِهِ، وَالْعِلْمُ حَاكِمٌ، وَالْمَالُ مَحْكُومٌعَلَيْهِ. يَا كُمَيْل بْن زِيادٍ، هَلَكَ خُزَّانُ الاََْمْوَالِ وَهُمْ أَحْيَاءٌ، وَالْعَُلَمَاءُ بَاقُونَ مَا بَقِيَ الدَّهْرُ: أَعْيَانُهُمْ مَفْقُودَةٌ،أَمْثَالُهُمْ فِي الْقُلُوبِ مَوْجُودَةٌ. هَا إِنَّ ها هُنَا لَعِلْماً جَمّاً لَوْ أَصَبْتُ لَهُ حَمَلَةً بَلَى أَصَبْتُ لَقِناًغَيْرَ مَأْمُونٍ عَلَيْهِ، مُسْتَعْمِلاً آلَةَ الدِّينِ لِلدُّنْيَا، وَمُسْتَظْهِراً بِنِعَمَ اللهِ عَلَى عِبادِهِ، وَبِحُجَجِهِ عَلَى أَوْلِيَائِهِ، أَوْ مُنْقَاداً لِحَمَلَةِ الْحَقِّ لاَ بَصِيرَةَ لَهُ فِي أَحْنَائِهِ يَنْقَدِحُ الشَّكُّ فِي قَلْبِهِ لاََِوَّلِ عَارِضٍ مِنْ شُبْهَةٍ. أَلاَ لاَ ذَا وَلاَ ذَاكَ! أَوْ مَنْهُوماًبِالَّلذَّةِ، سَلِسَ الْقِيَادِللشَّهْوَةِ، أَوْ مُغْرَماً بِالْجَمْعِ وَالاِِْدِّخَارِ لَيْسَا مِنْ رُعَاةِ الدِّينِ فِي شَيْءٍ، أَقْرَبُ شَيْءٍ شَبَهاً بِهِمَا الاََْنَعَامُالسَّائِمَةُ كَذلِكَ يَمُوتُ الْعِلْمُ بِمَوْتِ حَامِلِيهِ. اللَّهُمَّ بَلَى! لاَ تَخْلُو الاََْرْضُ مِنْ قَائِمٍ لله بِحُجَّةٍ، إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً، أوْ خَائِفاً مَغْمُوراً لِئَلاَّ تَبْطُلَ حُجَجُ اللهِ وَبَيِّنَاتُهُ. وَكَمْ ذَا وَأَيْنَ أُولئِكَ؟ أُولئِكَ ـ وَاللَّهِ ـ الاََْقَلُّونَ عَدَداً، وَالاََْعْظَمُونَ قَدْراً، يَحْفَظُ اللهُ بِهِمْ حُجَجَهُ وَبَيِّنَاتِهِ، حَتَّى يُودِعُوهَا نُظَرَاءَهُمْ، وَيَزْرَعُوهَا فِي قُلُوبِ أَشْبَاهِهِمْ، هَجَمَ بِهِمُ الْعِلْمُ عَلَى حَقِيقَةِ الْبَصِيرَةِ، وَبَاشَرُوا رُوحَ الْيَقِينِ، وَاسْتَلاَنُوامَا اسْتَوْعَرَهُالْمُتْرَفُو نَ وَأَنِسُوا بِمَا اسْتَوْحَشَ مِنْهُ الْجَاهِلُونَ، وَصَحِبُوا الدُّنْيَا بِأَبْدَانٍ أَرْوَاحُهَا مُعَلَّقَةٌ بِالْـمَحَلِّ الاََْعْلَى، أُولئِكَ خُلَفَاءُ اللهِ فِي أَرْضِهِ، وَالدُّعَاةُ إِلَى دِينِهِ، آهِ آهِ شَوْقاً إِلَى رُؤْيَتِهِمْ! انْصَرِفْ إذَا شِئْتَ.

از سخنان امام(علیه السلام) به كميل ابن زياد نخعى‏ كميل ابن زياد:
امير مؤمنان على ابن ابيطالب(ع) دست مرا گرفت‏ و مرا به سوى قبرستان كوفه برد، هنگامى كه به صحرا رسيديم آه پر دردى‏ كشيد و فرمود:
اى كميل ابن زياد! اين دلها همانند ظرفها است كه بهترين آنها ظرفى‏ است كه حفظ و نگهداريش بيشتر باشد بنابر اين آنچه را براى تو مى‏ گويم‏ از من حفظ كن, مردم سه گروهند:
اول علماى الهى، دوم دانش طلبانى كه در راه‏ نجات دنبال تحصيل علمند و سوم احمقان بى‏ سر و پا كه دنبال هر صدائى‏ مى‏ دوند و با هر بادى حركت مى‏ كنند! همانها كه با نور علم روشن نشده‏ اند و به ستون محكمى پناه نبرده‏ اند.
اى كميل! علم بهتر از مال است, علم تو را پاسدارى مى‏ كند ولى تو بايد مال را حفظ كنى، مال با انفاق كم مى‏ شود ولى علم با انفاق افزون مى‏ گردد، دست پروردگان مال به مجرد زوال مال از بين مى‏ روند، (ولى شاگردان علم‏ پايدارند).
اى كميل ابن زياد! شناخت علم آئينى است كه با آن جزا داده مى‏ شود، بوسيله آن انسان در دوران حيات اطاعت فرمان خدا مى‏ كند و بعد از وفات‏ نام نيك از او مى‏ ماند و علم حاكم است و مال محكوم!.
اى كميل! ثروت اندوزان مرده‏ اند در حاليكه ظاهرا در صف زندگانند، ولى دانشمندان تا دنيا برقرار است زنده‏ اند، خود آنها از ميان مردم بيرون‏ رفته‏ اند ولى چهره آنان در آئينه دلها نقش شده است.
(بدان)در اينجا علم فراوانى است.(با دستش اشاره به سينه مباركش كرد)اگر افراد لايقى مى‏ يافتم به آنها تعليم مى‏ دادم. آرى تنها كسى را مى‏ يابم كه‏ زود درك مى‏ كند ولى(از نظر تقوا) قابل اطمينان نيست! دين را وسيله دنيا قرار مى‏ دهد و از نعمت‏ خدا بر ضد بندگانش استفاده‏ مى‏ كند و از دلائل الهى بر ضد اولياء حق كمك مى‏ گيرد.
يا كسى كه مطيع حاملان حق است اما بصيرتى ندارد با نخستين شبهه و ايراد شك در دل او پيدا مى‏ شود، بدان نه اين به درد مى‏ خورد و نه آن.
يا كسى كه اسير لذت است و در چنگال شهوات گرفتار است و يا كسي كه‏ حريص به جمع و ذخيره مال است.
اينها از رهبران دين نيستند و شبيه ترين موجودات به آنها چهارپايان‏ هستند كه براى چرا رها شده‏اند! آرى اين چنين علم با مرگ حاملانش مى‏ ميرد(چون افرادى را كه لايق آن باشند نمى‏ يابند كه به آن تعليم دهند).
ولى آرى، هرگز روى زمين خالى نمى‏ شود. از كسى كه به حجت‏ الهى قيام كند، خواه ظاهر باشد و آشكار و يا ترسان و پنهان!!
تا دلائل الهى و نشانه‏ هاى روشن او باطل نگردد، ولى آنها چند نفرند و كجا هستند؟ به خدا سوگند آنها تعدادشان كم و قدر و مقامشان نزد خدا بسيار است.
خداوند بواسطه آنها حجتها و دلائلش را حفظ مى‏ كند تا به افرادى كه‏ نظير آنها هستند بسپارند و بذر آن را در قلب افرادى شبيه خود بيفشانند.
علم و دانش با حقيقت و بصيرت به آنها روى آورده و روح يقين را لمس‏ كرده‏ اند و آنچه دنيا پرستان هوسباز مشكل مى‏ شمرند بر آنها آسان است.
آنها به آنچه جاهلان از آن وحشت دارند انس گرفته‏ اند در دنيا با بدنهائى‏ زندگى مى‏ كنند كه ارواحشان به جهان بالا پيوند دارد.
آنها خلفاى الهى در زمينند و دعوت كنندگان به دين خدا.
آه آه چقدر اشتياق ديدار آنها را دارم.
اى كميل! (همين قدر كافى‏ است) هر وقت مى‏ خواهى باز گرد...!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_148

وقال عليه السلام : الْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِهِ.

انسان زير زبان خود پنهان است.(تا سخن نگفته باشد عيب و هنرش نهفته‏ باشد.)

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_149

وقال عليه السلام : هَلَكَ امْرُؤُ لَمْ يَعْرِفْ قَدْرَهُ.

آن كس كه قدر خود را نشناخت هلاك شد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_150

وقال عليه السلام لرجلٍ سأَله أَن يعظه: لاَ تَكُنْ مِمَّنْ يَرْجُو الاْخِرَةَ بِغَيْرِ الْعَمَلِ، وَيُرَجِّي التَّوْبَةَبِطُولِ الاََْمَلِ، يَقُولُ فِي الدُّنْيَا بِقَوْلِ الزَّاهِدِينَ، وَيَعْمَلُ فِيهَا بَعَمَلِ الرَّاغِبِينَ، إِنْ أُعْطِيَ مِنْهَا لَمْ يَشْبَعْ، وَإِنْ مُنِعَ مِنْهَا لَمْ يَقْنَعْ، يَعْجِزُ عَنْ شُكْرِ مَا أُوتِيَ، وَيَبْتَغِي الزِّيَادَةَ فِيَما بَقِيَ، يَنْهَى وَلاَ يَنْتَهِي، وَيَأْمُرُ بِمَا لاَ يَأْتِي، يُحِبُّ الصَّالِحِينَ وَلاَ يَعْمَلُ عَمَلَهُمْ، وَيُبْغِضُ الْمُذْنِبِينَ وَهُوَ أَحَدُهُمْ، يَكْرَهُ الْمَوْتَ لِكَثْرَةِ ذُنُوبِهِ، وَيُقِيمُعَلَى مَا يَكْرَهُ الْمَوْتَ لَهُ، إِنْ سَقِمَق ظَلَّ نَادِماً، وَإِنْ صَحَّ أَمِنَ لاَهِياً، يُعْجَبُ بِنَفْسِهِ إِذَا عوفِيَ، وَيَقْنَطُ إِذَا ابْتُلِيَ، إِنْ أَصَابَهُ بَلاَءٌ دَعَا مُضْطَرّاً، وإِنْ نَالَهُ رَخَاءُ أَعْرَضَ مُغْتَرّاً، تَغْلِبُهُ نَفْسُهُ عَلَى مَا يَظُنُّ، وَلاَ يَغْلِبُهَا عَلَى مَا يَسْتَيْقِنُ يَخَافُ عَلَى غْيَرِهِ بِأَدْنىَ مِنْ ذَنْبِهِ، وَيَرْجُو لِنَفْسِهِ بِأَكْثَرَ مِنْ عَمَلِهِ، إِنْ اسْتَغْنَى بَطِرَوَفُتِنَ، وَإِنِ افْتقَرَ قَنِطَ وَوَهَنَ يُقَصِّرُ إِذَا عَمِلَ، وَيُبَالِغُ إِذَا سَأَلَ، إِنْ عَرَضَتْ لَهُ شَهْوَةٌ أَسْلَفَ الْمَعْصِيَةَ وَسَوَّفَالتَّوْبَةَ، وَإِنْ عَرَتْهُ مِحْنَةٌانْفَرَجَعَنْ شَرَائِطِ الْمِلَّةِ يَصِفُ الْعِبْرَةَوَلاَ يَعْتَبرُ، وَيُبَالِغُ فِي الْمَوْعِظَةِ وَلاَ يَتَّعِظُ، فَهُوَ بِالْقَوْلِ _مُدِلٌّاً،وَمِنَ الْعَمَلِ مُقِلٌّ، يُنَافِسُ فِيَما يَفْنَى، وَيُسَامِحُ فِيَما يَبْقَى، يَرَى الْغُنْمَ مغْرَماًث
امام عليه السلام در پاسخ كسى كه تقاضاى موعظه كرد فرمود:
از كسانى مباش كه بدون عمل اميد سعادت آخرت را دارند و توبه را با آرزوهاى دراز تاخير مى‏ اندازند درباره دنيا همچون زاهدان سخن مى‏ گويند ولى همچون دنيا پرستان عمل مى‏ كنند.
هرگاه چيزى از دنيا به او برسد سير نمى‏ شود و اگر نرسد قانع نخواهد شد، از شكر آنچه به او داده شده عاجز است، ولى باز هم فزونى مى‏ طلبد، ديگران را از كار بد نهى ميكند، اما خود نهى نمى‏ پذيرد، به ديگران امر ميكند اما خودش‏ عمل نميكند، نيكان را دوست مى‏ دارد اما عمل آنها را انجام نميدهد، گنهكاران را دشمن ميدارد اما خود يكى از آنها است، مرگ را بخاطر زيادى‏ گناهانش مكروه مى‏ شمارد اما خود به آنچه مرگ را بخاطر آن ناخوش ميدارد ادامه مى‏ دهد، اگر بيمار شود پشيمان مى‏ گردد و اگر تندرست‏ باشد احساس امنيت ميكند و به لهو مى‏ پردازد، به هنگام سلامت مغرور است و به‏ هنگام گرفتارى نااميد. اگر بلائى به او برسد همچون بيچارگان دعا مى‏ كند و اگر آسايش و وسعت‏ به او برسد همچون مغروران از خداى روى ميگرداند.
نفس او را در امور دنيا به انجام آنچه گمان دارد وادار ميكند، ولى در امور آخرت به آنچه يقين دارد اعتنا نميكند!بر ديگران به كمتر از گناه خود ميترسد و براى خويش بيشتر از آنچه عمل كرده اميد دارد. اگر بى‏ نياز شود مغرور و مفتون ميگردد و اگر فقير شود نوميد و سست ميشود.
در عمل كوتاهى مى‏ كند و در سؤال مبالغه، هرگاه شهوتى بر او عارض‏ شود گناه را جلو مياندازد و توبه را تاخير! و اگر محنتى به او برسد صبر و شكيبائى را به كلى از دست ميدهد، عبرت آموختن را توصيف ميكند ولى خود عبرت نميگيرد، موعظه بسيار ميكند اما خود موعظه نميپذيرد، سخن بسيار ميگويد اما عمل كم ميكند.
براى دنياى فانى كوشش فراوان دارد ولى براى آخرت باقى مسامحه‏ كار است. غنيمت را غرامت ميبيند و غرامت را غنيمت(آنچه در راه خدا انفاق ميكند در نظر او غرامت است و آنچه در راه معصيت‏ خرج ميكند غنيمت!) از مرگ ميترسد ولى فرصتها را از دست ميدهد، از ديگران معصيتهاى كوچك را بزرگ ميشمارد در حاليكه بزرگتر از آن را از خود ناچيز به حساب ميآورد، طاعتى را كه اگر ديگران انجام دهند كوچك ميشمرد از خودش بزرگ ميداند.
او به مردم ايراد ميگيرد اما با خودش مجامله ميكند، لهو و لعب با ثروتمندان نزد او از ذكر خدا با فقيران محبوبتر است! به نفع خود بر زيان ديگران حكم ميكند اما هرگز به زيان خود به نفع ديگران حكم نمى‏ كند، ديگران را هدايت‏ ميكند و خود را گمراه ميسازد. مردم از او اطاعت ميكنند و او مخالفت مى‏ ورزد حق خود را ميگيرد ولى حق ديگران را نمى‏ پردازد از مردم در آنچه معصيت‏ خدا نيست‏ ميترسد ولى از خدا در ستم كردن بر مردم نمي ترسد.



سيد رضى مي گويد:
اگر در اين كتاب جز اين كلام نبود براى اندرزو موعظه و بينائى بينندگان و عبرت ناظران كافى بود.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_151

وقال عليه السلام : لِكُلِّ امْرِىءٍ عَاقِبَةٌ حُلْوَةٌ أَوْ مُرَّةٌ.

براى هركس سرانجامى است‏ شيرين يا تلخ.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_152

وقال عليه السلام : لِكُلِّ مُقْبِلٍ إِدْبَارٌ، وَمَا أَدْبَرَ كَأَنْ لَمْ يَكُنْ.

هر چيزي كه روى ميآورد روزى پشت ميكند و چيزى كه پشت ميكند گوئى هرگز نبوده است!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_153

وقال عليه السلام : لاَ يَعْدَمُ الصَّبُورُ الظَّفَرَ وَإِنْ طَالَ بِهِ الزَّمَانُ.

شخص صبور پيروزى را از دست نخواهد داد هر چند طول بكشد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_154

وقال عليه السلام : الرَّاضِي بِفِعْلِ قَوْمٍ كَالدَّاخِلِ فِيهِ مَعَهُمْ، وَعَلَى كُلِّ دَاخِلٍ فِي بَاطِلٍ إِثْمَانِ: إِثْمُ الْعَمَلِ بِهِ، وَإِثْمُ الرِّضَى بِهِ.

آن كس كه به كار جمعيتى راضى باشد همچون كسى است كه در آن‏ كار دخالت دارد، منتها آن كس كه در كار باطل دخالت دارد دو گناه ميكند:
#گناه_عمل و #گناه_رضايت.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_155

وقال عليه السلام : اعْتَصِمُوا بِالذِّمَمِ فِي أَوْتَادِهَا.

به عهد و پيمانها وفادار باشيد، مخصوصا هنگامي كه طرف شما افراد با شخصيت و وفادار به عهد باشند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_156

وقال عليه السلام : عَلَيْكُمْ بِطَاعَةِ مَنْ لاَ تُعْذَرُونَ بِجَهَالَتِهِ.

لازم است از كسى اطاعت كنيد كه از شناختن او معذور نيستيد.
(يعنى از خداوند قادر متعال كه شناختش بر همه فرض است).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_157

وقال عليه السلام : قَدْ بُصّرْتُمْ إِنْ أَبْصَرْتُمْ وَقَدْ هُدِيتُمْ إِنِ اهْتَدَيْتُمْ، وأُسْمِعْتُمْ إِنِ اسْتَمَعْتُمْ.

چهره حقيقت‏ به شما نشان داده شده است اگر چشم بينا داشته باشيد و سائل هدايت در اختيار شما است اگر اهل هدايت‏ باشيد و صداى‏ حق در گوش شما است اگر گوش شنوا داشته باشيد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_158

وقال عليه السلام : عَاتِبْ أَخَاكَ بِالاِِْحْسَانِ إِلَيْهِ، وَارْدُدْ شَرَّهُ بِالاِِْنْعَامِ عَلَيْهِ.

برادرت را(به هنگام خطا كارى)بوسيله نيكى سرزنش كن! و شر او را از طريق بخشش كردن دور ساز.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_159

وقال عليه السلام : مَنْ وَضَعَ نَفْسَهُ مَوَاضِعَ التُّهَمَةِ فَلاَ يَلُومَنَّ مَنْ أَسَاءَ بِهِ الظَّنَّ.

كسي كه خود را در مواضع تهمت قرار دهد, نبايد آن كس را كه به او سوءظن پيدا ميكند سرزنش نمايد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_160

وقال عليه السلام : مَنْ مَلَكَ استأْثَ وَمَغْبُوطٍفِي أَوَّلِ لَيْلِهِ قَامَتْ بَوَاكِيهِ فِي آخِرِهِ.

آنها كه دستشان به حكومت ميرسد(غالبا)استبداد به خرج ميدهند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_161

وقال عليه السلام : وَمَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ هَلَكَ، وَمَنْ شَاوَرَ الرِّجَالَ شَارَكَهَا فِي عُقُولِهَا,

كسى كه استبداد راى داشته باشد هلاك مى‏ شود و هر كس با مردان‏ بزرگ مشورت كند در عقل و دانش آنها شركت ميجويد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_162

وقال عليه السلام: وَمَنْ كَتَمَ سِرَّهُ كَانَتِ الْخِيرَةُ بِيَدِهِ.

كسى كه رازش را بپوشاند، اختيارش هميشه در دست اوست.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_163

وقال عليه السلام : الْفَقْرُ الْمَوْتُ الاََْكْبَرُ.

فقر مرگ بزرگ است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_164

وقال عليه السلام : مَنْ قَضَى حَقَّ مَنْ لاَ يَقْضِي حَقَّهُ فَقَدْ عَبَدَهُ.

آن كسي كه حق‏ِ «حق ناشناسى‏» را ادا كند, (گوئى)او را پرستش كرده(و برده او است).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_165

وقال عليه السلام : لاَ طَاعَةَ لَِمخْلُوقٍ فِي مَعْصِيَةِ الْخَالِقِ.

اطاعت مخلوق در معصيت‏ خالق روا نيست.(هرگز بخاطر اطاعت‏ مخلوق معصيت‏ خالق مكن)

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_166

وقال عليه السلام : لاَ يُعَابُ الْمَرْءُ بِتَأْخِيرِ حَقِّهِ، إِنَّمَا يُعَابُ مَنْ أَخَذَ مَا لَيْسَلَهُ.

براى انسان عيب نيست كه حقش تاخير افتد، عيب آن است كه‏ چيزى را كه حقش نيست‏ بگيرد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_167

وقال عليه السلام : الاِِْعْجَابُ يَمْنَعُ مِنَ الاِْزْدِيَادَ.

خود پسندى مانع بزرگ ترقى است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_168

وقال عليه السلام : الاََْمْرُ قَرِيبٌ وَالاْصْطِحَابُ قَلِيلٌ.

آخرت نزديك است و توقف در دنيا كوتاه.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_169

وقال عليه السلام : قَدْ أَضَاءَ الصُّبْحُ لِذِي عَيْنَيْنِ.

صبح براى آنها كه دو چشم باز دارند روشن است.
(كنايه از اينكه‏ حق براى آنها كه اهل تحقيق و فكر هستند آشكار ميباشد).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_170

وقال عليه السلام : تَرْكُ الذَّنْبِ أَهْوَنُ مِنْ طَلَبِ التَّوْبَةِ.

ترك گناه آسانتر از تقاضاى توبه است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_171

وقال عليه السلام: كَمْ مِنْ أَكْلَةٍ مَنَعَتْ أَكَلاَتٍ!

بسيار مي شود كه يك وعده غذا(غذاى نامناسب) جلوى وعده‏ هاى‏ متعدد غذا را مى‏ گيرد!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_172

وقال عليه السلام: النَّاسُ أَعْدَاءُ مَا جَهِلُوا.

مردم دشمن چيزى هستند كه نمى‏ دانند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_173

وقال عليه السلام: مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجُوهَ الاَْرَاءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الْخَطَاََ.

كسي كه از افكار ديگران استقبال كند موارد خطا را مى‏ شناسد.
(يعنى با مشورت به اشتباه نمى‏ افتد.) 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_174

وقال عليه السلام: مَن أَحَدَّ سِنَانَا لْغَضَبِ لله قَوِيَ عَلَى قَتْلِ أَشِدَّاءِ الْبَاطِلِ.

كسي كه دندان خشم را بخاطر خدا تيز كند توانائى بر كشتن سردمداران‏ كفر پيدا مى‏ كند.!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_175

وقال عليه السلام: إِذَا هِبْتَ أَمْراًفَقَعْ فِيهِ، فَإِنَّ شِدَّةَ تَوَقِّيهِأَ عْظَمُ مِمَّا تَخَافُ مِنْهُ.

هنگاميكه از چيزى زياد ميترسى خود را در آن بيفكن! كه(گاه)آن ترس‏ از خود آن چيز سختتر است!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_176

وقال عليه السلام: آلَةُ الرِّيَاسَةِ سَعَةُ الصَّدْرِ.

وسيله رياست‏ سعه صدر است. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_177

وقال عليه السلام: ازْجُرِ الْمُسِيءَ بِثوَابِ الْـمُحْسِنِ.

گنهكار را بوسيله پاداش دادن به نيكو كار تنبيه كن.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_178

وقال عليه السلام: احْصُدِ الشَّرَّ مِنْ صَدْرِ غَيْرِكَ بِقَلْعِهِ مِنْ صَدْرِكَ.

قلب خود را از كينه ديگران پاك كن، تا قلب آنها از كينه تو پاك شود.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_179

وقال عليه السلام: اللَّجَاجَةُ تَسُلُّ الرَّأْيَ

لجاجت، فكر و راى انسان را سست مى‏ كند. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_180

وقال عليه السلام: الطَّمَعُ رِقٌّ مُؤَبَّدٌ.

طمع بردگى جاويدان است. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_181

وقال عليه السلام : ثَمَرَةُ التَّفْرِيطِ النَّدَامَةُ، وَثَمَرَةُ الْحَزْمِ السَّلاَمَةُ.

ثمره تفريط پشيمانى است و ثمره دور انديشى سلامت. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_182

وقال عليه السلام : لاَ خَيْرَ فِي الصَّمْتِ عَنِ الْحُكْمِ، كَمَا أَنَّهُ لاَ خَيْرَ فِي الْقوْلِ بِالْجَهْلِ.

خاموش ماندن از گفتار حكمت‏ آميز بد است همانگونه كه سخن‏ گفتن نابخردانه! 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_183

وقال عليه السلام : مَا اخْتَلَفَتْ دَعْوَتَانِ إِلاَّ كَانَتْ إِحْدَاهُمَا ضَلاَلَةً.

هميشه از دو مكتب مختلف يكى ضلالت و گمراهى است. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_184

وقال عليه السلام : مَا شَكَكْتُ فِي الْحَقِّ مُذْ أُرِيتُهُ.

از آن زمان كه حق به من نشان داده شد هرگز در آن شك‏ نكردم. 

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_185

وقال عليه السلام : مَا كَذَبْتُ وَلاَ كُذِّبْتُ، وَلاَ ضَلَلْتُ وَلاَ ضُلَّ بِي.

هرگز دروغ نگفته‏ ام و هيچگاه دروغ به من گفته نشده(آنچه‏ پيامبر به من فرموده راست و درست‏ بوده است)، هرگز گمراه نبودم و هرگز كسى بوسيله من گمراه نشد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_186

وقال عليه السلام : لِلظَّالِمِ الْبَادِي غَداً بِكَفِّهِ عَضَّةٌ!

ستمگرى كه ابتدا بظلم ميكند فرداى قيامت دستش را از پشيمانى‏ به دندان ميگزد!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_187

وقال عليه السلام : الرَّحِيلُ وَشِيكٌ.

كوچ كردن(از دنيا) نزديك است!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_188

وقال عليه السلام : مَنْ أَبْدى صَفْحَتَهُ لِلْحَقِّ هَلَكَ.

آنكس كه صورت خود را در برابر حق قرار دهد(و به مقابله و مبارزه‏ برخيزد)هلاك ميشود .

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_189

وقال عليه السلام : مَنْ لَمْ يُنْجِهِ الصَّبْرُ أَهْلَكَهُ الْجَزَعُ.

كسى كه صبر و شكيبائى او را نجات ندهد بيتابى او را از پاى درمى‏ آورد!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_190


وقال عليه السلام : وَاعَجَبَاهُ!
أَتَكُونُ الْخِلاَفَةَ بِالصَّحَابَةِ وَلاَتَكُونُ بِالصَّحَابةِاً وَالْقَرَابَةِ؟

عجبا!
آيا خلافت‏ با همنشينى پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و خويشاوندى حاصل‏ ميشود؟




و روي له شعر في هذا المعنى،
وهو: فَإِنْ كُنْتَ بِالشُّورَى مَلَكْتَ أُمُورَهُمْ فَكَيْفَ بِهذَا وَالْمُشِيرُونَ غُيَّبُ وَإِنْ كنْتَ بِالْقُرْبَى حَجَجْتَ خَصِيمَهُمْ فَغَيْرُكَ أَوْلَى بِالنَّبِيِّ وَأَقْرَبُ.
سيد رضى ميگويد:
از آن حضرت شعرى در همين زمينه نقل شده‏ است(خطاب به خليفه اول) اگر تو از طريق شورى مالك امور مردم شدى; اين چه‏ شورائى است كه طرفهاى مشورت(امثال من) غائب بودند؟
و اگر از طريق قرابت‏ با پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم در برابر مخالفانت استدلال كردى‏ ديگران از تو به پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم نزديكترند!

[گل مريم]

🌹 #کلمات قصارنهج_البلاغه
🌴 #شماره_191

وقال عليه السلام : إِنَّمَا الْمَرْءُ فِي الدُّنْيَا غَرَضٌتَنْتَضِلُ فِيهِا لْمَنَايَا وَنَهْبٌاً تُبَادِرُهُ الْمَصَائِبُ،
وَمَعَ كُلِّ جُرْعَةٍ شَرَقٌ وَفِي كُلِّ أَكْلَةٍ غَصَصٌ، وَلاَ يَنَالُ الْعَبْدُ نِعْمَةً إِلاَّ بِفِرَاقِ أُخْرَى،
وَلاَ يَسْتَقْبِلُ يَوْماً مِنْ عُمُرِهِ إِلاَّ بِفِرَاقِ آخَرَ مِنْ أَجَلِهِ. فَنَحْنُ أَعْوَانُ الْمَنُونِ وَأَنْفُسُنَا نَصْبُ الْحُتُوفِ فَمِنْ أَيْنَ نَرْجُوا الْبَقَاءَ
وَهذَا اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ لَمْ يَرْفَعَا مِنْ شَيْءٍ شَرَفاً إِلاَّ أَسْرَعَا الْكَرَّةَ فِي هَدْمِ مَا بَنَيَا، وَتَفْرِيقِ مَا جَمَعا؟!

انسان در دنيا هدفى است كه تيرهاى مرگ همواره بسوى او نشانه‏ ميروند، ثروتى است كه مصائب در مصادره آن سبقت مى‏ جويند.
همراه‏ هر جرعه‏ اى از آب زندگى گلوگير شدنى است و با هر لقمه ‏اى استخوانى! انسان به‏ نعمتى دست نمى‏ يابد جز با فراق ديگرى
و هيچ روزى از زندگيش فرا نميرسد جز اينكه روز ديگرى از ايام حياتش كاهش يافته. بنابر اين ما اعوان و انصار مرگيم‏ و جانمان هدف هلاكت.
از كجا ميتوانيم اميد بقاء داشته باشيم در حاليكه اين شب‏ و روز هنوز مقامى را بالا نبرده كه به سرعت در انهدام آن مى‏ كوشند و جمعها را پراكنده ميسازند؟!

@shahrenuraniquran

[گل مريم]

🌹 #کلماتقصارنهج_البلاغه
🌴 #شماره_١٩٢

وقال علی عليه السلام: يَابْنَ آدَمَ مَا كَسَبْتَ فَوْقَ قُوتِكَ، فَأَنْتَ فِيهِ خَازِنٌ لِغَيْرِكَ.

اى فرزند آدم هر چه بيش از مقدار خوراكت ‏بدست آورى خزانه‌‏دار ديگران خواهى بود.

[اين كلام را جاحظ در ضمن صد حديث مختار و برگزيده‌‏اش از سخنان ‏امام(علیه السلام)،آورده،
بلاذرى در انساب الاشراف صفحه 115 و مسعودى درمروج الذهب جلد 2 صفحه 264 و صدوق در خصال جلد 1 صفحه ‏9 نيز آن را آورده‌‏اند.]



@shahrenuraniquran

[گل مريم]

🌹 #کلماتقصارنهج_البلاغه
🌴 #شماره_۱۹۳

وقال #على عليه السلام:
إِنَّ لِلْقُلُوبِ شَهْوَةً وَإِقْبَالاً وَإِدْبَاراً، فَأْتُوهَا مِنْ قِبَلِ شَهْوَتِهَا وَإِقْبَالِهَا، فَإِنَّ الْقَلْبَ إِذَا أُكْرِهَ عَمِيَ.

براى دلهاى آدميان علاقه و اقبال
و گاهى تنفر و ادبار است.

هنگامى كه مى‏ خواهيد كارى را انجام دهيد از طريق علاقه اشخاص ‏وارد شويد زيرا هنگاميكه كسى را مجبور بر كارى كنيد نابينا مى‌شود.


[جمله پايان اين كلمه را جاحظ در ضمن صد سخن برگزيده از امام(علیه السلام)و مبرد در كتاب كامل ج 2 ص 2 آورده‌‏اند.]


@shahrenuraniquran

[گل مريم]

������ #کلمات_قصار_نهج_البلاغه
������ #شماره_۱۹۴


و قال علی عليه السلام يقول:
مَتَى أَشْفِي غَيْظِي إِذَا غَضِبْتُ؟ أَحِينَ أَعْجِزُ عَنِ الاِْنْتِقَامِ فَيُقَالُ لِي: لَوْ صَبَرْتَ؟ أَمْ حِينَ أَقْدِرُ عَلَيْهِ فَيُقَالُ لي: لَوْ عَفَوْتَ.


چه موقع من آتش خشم را فرو نشانم؟
آيا در موقعى كه عاجز از انتقامم كه به من گفته ميشود صبر كن تا توانا شوى
يا در موقعى كه قادر بر انتقامم كه به من گفته ميشود اگر عفو كنى بهتر است؟


([2]اين كلام را «طرطوشى‏» در «سراج الملوك‏» صفحه ‏159 با كمى تفاوت‏ آورده‌ است.]
@shahrenuraniquran

[گل مريم]

������ #کلمات_قصار_نهج_البلاغه
������ #شماره_۱۹۵


و قال علی عليه السلام وقد مرّ بقذر على مزبلة: هذا مَا بَخِلَ بِهِ الْبَاخِلُونَ.
و روي في خبر آخر أَنه قال: هذَا مَا كُنْتُمْ تَتَنَافَسُونَ فِيهِ بِالاََْمْسِ!
امام عليه السلام از كنار #مزبله عبور كرد فرمود: اين همان است كه #‏بخيلان به آن بخل ورزيدند!
[اين سخن را بلاذرى در انساب الاشراف ص 134 طبع اعلمى،ابن شهر آشوب به نقل از بلاذرى در كتاب المناقب ج 2 ص 102 و در روض الاخيارص 134 نقل كرده‏اند.]
در روايت ديگرى چنين نقل شده كه‏ امام عليه السلام پس از مشاهده مزبله‏‌اى فرمود:
اين همان چيزى است كه ديروز شما بر سر تصاحب آن با هم رقابت داشتيد!
@shahrenuraniquran
������#مزبله: #آشغالدونی

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۱۹۶

و قال علی عليه السلام يقول:
لَمْ يَذْهَبْ مِنْ مَالِكَ مَا وَعَظَكَ.

آنچه از مال تو از دست رود و مايه پند و عبرت گردد در حقيقت ازدست نرفته است!


[اين كلام در كتاب كامل ج 1 ص 121 و در انساب الاشراف ص 134 و در سراج الملوك و طواط ص 384 نقل شده است.]
@shahrenuraniquran

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۱۹۷

و قال علی عليه السلام يقول:

إِنَّ هذِهِ الْقُلُوبَ تَمَلُّ كَمَا تَمَلُّ الاََْبْدَانُ، فَابْتَغُوا لَهَا طَرَائِفَ الْحِكْمَةِ

اين دلها همانند تن‌‏ها خسته و افسرده مى‏شوند، در اين حال نكته‏‌ها‌ى ‏زيبا و نشاط انگيز براى آنها انتخاب كنيد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۱۹٨


وقال على عليه السلام لما سمع قول الخوارج ـ لا حكم إِلاَّ للهِ ـ :
كَلِمَةُ حَقٍّ يُرَادُ بِهَا بَاطِلٌ.

امام عليه السلام هنگاميكه گفتار خوارج را شنيد كه ميگفتند«لا حكم الا لله‏»(حكومت مخصوص خدا است) فرمود:
اين سخن حقى است كه از آن هدف ‏باطلى دارند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۱۹۹

وقال علی عليه السلام في صفة الْغوغاء هُمُ الَّذِينَ إِذَا اجْتَمَعُوا غَلَبُوا، وَإِذَا تَفَرَّقُوا لَمْ يُعْرَفُوا. وقيل: بل قال: هُمُ الَّذِينَ إِذَا اجْتَمَعُوا ضَرُّوا، وَإِذَا تَفَرَّقُوا نَفَعُوا.
فقيل: قد علمنا مضرة اجتماعهم، فما منفعة افتراقهم؟ فقال: يَرْجِعُ أَصْحَابُ الْمِهَنِ إِلَى مِهَنِهِمْ، فَيَنْتَفِعُ النَّاسُ بِهِمْ، كَرُجُوعِ الْبَنَّاءِ إِلَى بِنَائِهِ، وَالنَّسَّاجِ إِلَى مَنْسَجِهِ، وَالْخَبَّازِ إِلَى مَخْبَزِهِ.

و در تعريف مردم اوباش فرمود: «آنها كسانى هستند كه هر گاه‏ هماهنگ گردند غالب شوند و هنگاميكه پراكنده شوند شناخته نشوند»
و گفته‏شده كه امام فرمود: «آنها كسانى هستند كه هر گاه متحد شوند زيان رسانند و هنگاميكه متفرق گردند سود به بار خواهند آورد»
گفته شد: زيان اتحاد آنها را دانستيم. منفعت پراكندگيشان چيست؟
فرمود: پيشه و ران و اهل كسب به كارهاى‏ خود باز مى‏گردند و مردم از تلاش آنها سود ميبرند بنا بكار خود مى‏پردازد، بافنده مشغول بافندگى و نانوا به پخت نان اشتغال پيدا مى‏كند.


[روايت اول اين سخن را ابو عثمان جاحظ در رساله نفى تشبيه ص‏106 با كمى‏ تفاوت و بلاذرى در انساب الاشراف ص 115 در شرح حال امير مؤمنان آورده ‏اند]

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۰۰

وقال علی عليه السلام وقد أُتي بجانٍ ومعه غوغاءُ: لاَ مَرْحَباً بِوُجُوهٍ لاَ تُرى إِلاَّ عِنْدَ كُلِّ سَوْأَةٍ.

جنايتكارى را بخدمتش آوردند و عده‏اى اوباش همراه او بودند، فرمود: درود بر شما نباشد اى كسانيكه چهره‏‌هاى شما جز بهنگام بديها ديده‏ نمى‏‌شود.

[اين سخن همانطور كه گفتيم در انساب الاشراف ص 115 و در تاريخ يعقوبى‏ج 2 ص 151 نقل شده است.]

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۰۱

وقال علی عليه السلام : إِنَّ مَعَ كُلِّ إِنْسَانٍ مَلَكَيْنِ يَحْفَظَانِهِ، فَإِذَا جَاءَ الْقَدَرُ خَلَّيَا بَيْنَهُ وَبَيْنَهُ، وَإِنَّ الاََْجَلَجُنَّةٌ حَصِينَةٌ

همراه هر انسانى دو فرشته است كه وى را محافظت مى‏كنند
ولى‏ هنگامى كه مقدرات فرا رسد او را رها مى‏سازند
اجل و مدت زندگى، خود سپرى است ‏حافظ و نگاهدار!



[ابن سعد در كتاب طبقات ج‏3 ص‏43 آورده كه شخصى از قبيله بنى مراد خدمت على(علیه السلام) رسيد در حاليكه در مسجد مشغول نماز بود، به آنحضرت عرضكرد، خويشتن را حفظ كن!
كه عده‌‏اى از قبيله بنى مراد تصميم دارند تو را به قتل برسانند، امام سخن بالا را در پاسخش فرمود.
ابن قتيبه نيز در كتاب الامامة و السياسة ج 2 ص 162 مانند اين سخن را نقل‏ كرده ‌است.]

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۰۲

وقال علی عليه السلام ، وقد قال له طلحة والزبير: نبايعك على أَنّا شركاؤُكَ في هذا الاََمر. فقال: لاَ، وَلكِنَّكُمَا شَرِيكَانِ فِي الْقُّوَّةَ وَالاِِْسْتَعَانَةِ، وَعَوْنَانِ عَلَى الْعَجْزِ وَالاََْوَدِعپ.

هنگاميكه‏«طلحه‏»و«زبير»ب ه او گفتند: با تو بيعت مى‏كنيم ‏به اين شرط كه در حكومت ‏شريك باشيم فرمود: نه، شما شريك در تقويت و كمك ‏و يار و ياور بهنگام ناتوانى و سختيها و مشكلات باشيد.


[طبق نقل ابن ابى الحديد اين سخن را ابو جعفر اسكافى متوفاى سال 240 در كتاب نقص العثمانية آورده و همچنين ابن قتيبه در كتاب الامامة و السياسة‏ج 1 ص 51 آنرا نقل كرده است.]

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۰۳

وقال علی عليه السلام: أَيُّهَا النَّاسُ، اتّقُوا اللهَ الَّذِي إِنْ قُلْتُمْ سمِعَ، وَإِنْ أَضْمَرْتُمْ عَلِمَ، وَبَادِرُوا الْمَوْتَ الَّذِي إِنْ هَرَبْتُمْ أَدْرَكَكُمْ، وَإِنْ أَقَمْتُمْ أَخَذَكُمْ، وَإِنْ نَسِيتُمُوهُ ذَكَرَكُمْ.

اى مردم! از خدائى بترسيد كه اگر سخنى بگوئيد ميشنود اگرپنهان داريد ميداند
و آماده براى مرگى باشيد كه اگر از آن فرار كنيد به شما دست مى‏يابد
اگر بايستيد شما را مى‏گيرد و اگر فراموش كنيد شما رافراموش نخواهد کرد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۰۴

وقال علی عليه السلام:
لاَ يُزَهِّدَنَّكَ فِي الْمَعْرُوفِ مَنْ لاَ يَشْكُرُهُ لَكَ، فَقَدْ يَشْكُرُكَ عَلَيْهِ مَنْ لاَ يَسْتَمْتِعُ بِشَيْءٍ مِنْهُ، وَقَدْ تُدْرِكُ مِنْ شُكْرِ الشَّاكِرِ أَكْثَرَ مِمَّا أَضَاعَ الْكَافِرُ،

بخاطر ناسپاسى افراد، از كار نيك مضايقه نكنيد چرا كه در عوض ‏گاهى كسى از تو سپاسگزارى ميكند كه از عمل نيكت ‏بهره‌‏اى نبرده و چه بسا همين‏ تعداد شكر گزارى اثرش بيش از ناسپاسى افراد ناسپاس است ‏«و خداوند نيكوكاران را دوست ميدارد»(سوره‏مائده(5)، آيه‏93.)

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۰۵

وقال علی عليه السلام:
كُلُّ وِعَاءٍ يَضِيقُ بِمَا جُعِلَ فِيهِ إِلاَّ وِعَاءَ الْعِلْمِ، فَإِنَّهُ يَتَّسِعُ.

هر ظرفى با ريختن چيزى در آن از وسعت فرا گيريش كاسته ميشود مگر پيمانه علم كه هر چه از دانش در آن جاى دهى وسعتش افزون مى‏گردد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۰۶

وقال علی عليه السلام:
أَوَّلُ عِوَضِ الْحَلِيمِ مِنْ حِلْمِهِ أَنَّ النَّاسَ أَنْصَارُهُ عَلَى الْجَاهِلِ.

نخستين نتيجه‏اى كه شخص حليم از حلم خود ميبرد اين است كه ‏مردم در برابر جاهل و نادان از او حمايت‏ خواهند كرد .

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۰٧

وقال على عليه السلام: إِنْ لَمْ تَكُنْ حَلِيماً فَتَحَلَّمْ، فَإِنَّهُ قَلَّ مَنْ تَشَبَّهَ بَقَوْمٍ إِلاَّ أَوْشَكَ أَنْ يَكُونَ مِنْهُمْ.

اگر«حليم»نيستى، خود را به‏«حلم‏» و بردبارى بزن، زيرا كم ‏شده كسى خود را شبيه قومى كند و از آنان بشمار نيايد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۰۸

وقال علی عليه السلام:
مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ، وَمَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِرَ، وَمَنْ خَافَ أَمِنَ، وَمَنِ اعْتَبَرَ أَبْصَرَ، مَنْ أَبْصَرَ فَهِمَ، وَمَنْ فَهِمَ عَلِمَ.

كسيكه بحساب خودش برسد سود ميبرد و كسى كه از خويش ‏غفلت كند زيان ميبيند، كسيكه(از خدا) بترسد ايمنى مى‏يابد، كسى كه عبرت ‏گيرد بينا ميشود و كسى كه بينا گردد ميفهمد و آنكس كه فهم دارد دانا مى‏‌شود.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۰٩

وقال على عليه السلام:
لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْيَا عَلَيْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا عَطْفَ الضَّرُ وسِعَلَى وَلَدِهَا. و تلا عقيب ذلك: .

دنيا پس از چموشى- همچون شترى كه از دادن شير بدوشنده‌‏اش‏ خود دارى ميكند و براى بچه‌‏اش نگه ميدارد- به ما روى مى‌‏آورد.
سپس آنحضرت ‏بدنبال اين سخن اين آيه را تلاوت كرد:

«مى‏خواهيم بر مستضعفين زمين منت گذاريم و آنها را پيشوايان زمين و وارثان آن قرار دهيم.‏» (سوره ‏قصص، آيه‏5)

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲١٠


وقال على عليه السلام:
اتَّقُوا اللهَ تَقِيَّةَ مَنْ شَمَّرَ تَجْرِيداً، وَجَدَّ تَشْمِيراً، وَكَمَّشَ فِي مَهَلٍ، وَبَادَرَ عَنْ وَجَلٍ نَظَرَ فِي كَرَّةِ الْمَوْئِلِ وَعَاقِبَةِ الْمَصْدَرِ، وَمَغَبَّةِ الْمَرْجِعِپ.

از خدا بترسيد، ترسيدن كسى كه دامن خود را براى اطاعت ‏خدا به كمر زده، سخت ميكوشد و در اين فاصله حيات و زندگى بسرعت در راه خدا گام بر ميدارد و از ترس اعمال بدش بسوى مغفرت خداوند رو ميآورد، در بازگشت ‏بعالم آخرت و سرانجام زندگى و عاقبت كار مى‌‏انديشد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲١١

وقال على عليه السلام:
الْجُودُ حَارِسُ الاََْعْرَاضِ، وَالْحِلْمُ فِدَامُ السَّفِيهِ، وَالْعَفْوُ زَكَاةُ الظَّفَرِ، وَالسُّلُوُّعِوَضُكَ مِمَّنْ غَدَرَ، وَالاِْسْتِشَارَةُ عَيْنُ الْهِدَايَةِ وَقَد خَاطَرَ مَنِ اسْتَغْنَى بِرَأْيِهِ، وَالصَّبْرُ يُنَاضِلُ الْحِدْثَانَ والْجَزَعُ مِنْ أَعْوَانِ الزَّمَانِ، وَأَشْرَفُ الْغِنَى تَرْكُ الْمُنَى وَكَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسيِرٍ تَحْتَ هَوَى أَمِيرٍ! وَمِنَ التَّوْفِيقِ حِفْظُ التَّجْرِبَةِ، وَالْموَدَّةُ قَرَابَةٌ مُسْتَفَادَةٌ، وَلاَ تَأْمَنَنَّ مَلُولاً

سخاوت حافظ آبرو است و حلم دهان بند سفيهان، عفو زكات پيروزى است و دورى و فراموشى كيفر پيمان شكنان است مشورت چشم‏ هدايت است و آن كس كه به راى خود قناعت كند خود را به خطر افكنده، صبر و استقامت ‏با مصائب مى‌‏جنگد، بى‌‏تابى به(ناملايمات)زمان كمك ميكند، برترين بى‏‌‌نيازى ترك آرزوها است چه بسيار عقلها كه اسيرند و هوا و هوسها امير و سلطان، نگهدارى تجربه بخشى از موفقيت است
دوستى، خويشاوندى ‏اكتسابى است ‏بر هر كس كه پشتكار ندارد تكيه مكن!

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲١٢


وقال على عليه السلام: عُجْبُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ أَحَدُ حُسَّادِ عَقْلِهِ.

خودپسندى دشمن عقل است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲١۳

وقال علی عليه السلام:
أَغْضِ عَلَى الْقَذَى وَالاََْلَمِ تَرْضَ أَبَداً

(مشكلات را تحمل كن)و چشم خود را بر خاشاك و رنجها فروبند تا هميشه راضى باشى.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲١۴

وقال علی عليه السلام:
مَنْ لاَنَ عُودُهُ كَثُفَتْ أَغْصَانُهُ

كسى كه ساقه درخت وجودش نرم است، شاخه‌‏هايش فراوان است.


(كنايه از اينكه افراد متواضع و با محبت دوستان فراوان دارند)

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲١٥

وقال على عليه السلام:

الْخِلاَفُ يَهْدِمُ الرَّأْيَ.

اختلاف، تصميم گيرى را نابود مى‏كند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه #شماره_۲١٦

وقال على عليه السلام:
مَنْ نَالَ اسْتَطَالَ

كسى كه به نوائى میرسد طغيان می‏كند .

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲١۷

وقال علی عليه السلام:
فِي تَقَلُّبِ الاََْحْوَالِ عِلْمُ جَوَاهِرِ الرِّجَالِ.

در دگرگونى احوال جوهر مردان شناخته مى‏شود.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲١۸

وقال علی عليه السلام:
حَسَدُ الصَّدِيقِ مِنْ سُقْمِ الْمَوَدَّةِ


حسادت نسبت‏ به دوست، دليل بيمارى دوستى است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲١۹

وقال علی عليه السلام:

أَكْثَرُ مَصَارِعِ الْعُقُولِ تَحْتَ بُرُوقِ الْمَطَامِعِ.

قربانگاه عقلها غالبا در پرتو طمعها است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه #شماره_۲۲۰

وقال علی عليه السلام:
لَيْسَ مِنَ الْعَدْلِ الْقَضَاءُ عَلَى الثِّقَةِ بِالظَّنِّ.

داورى در حق افراد مورد اطمينان، با تكيه بر گمان از عدالت دور است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۲۱


وقال علی عليه السلام:
بِئْسَ الزَّادُ إِلَى الْمَعَادِ الْعُدْوَانُ عَلَى الْعِبَاد

بدترين توشه براى آخرت ستم بر بندگان خداست.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۲۲

وقال علی عليه السلام:
مِنْ أَشْرَفِ أَفْعَالِ الْكَرِيمِ غَفْلَتُهُ عَمَّا يَعْلَمُ.

تغافل يكى از بهترين كارهاى كريمان است.


(اشاره به اينكه از بسيارى از كارهایى كه بر ضد شخص آنها است چشم پوشى مى‏كنند) .

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۲۳


وقال علی عليه السلام:
مَنْ كَسَاهُ الْحَيَاءُ ثَوْبَهُ لَمْ يَرَ النَّاسُ عَيْبَهُ.

كسى كه لباس حياء او را بپوشاند
مردم عيب او را نمى‏بينند

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۲۴


وقال علی عليه السلام:

بِكَثْرَةِ الصَّمْتِ تَكُونُ الْهَيْبَةُ، وَبِالنَّصَفَةِ يَكْثُرُ الْمُوَاصلُونَ وَبالاِِْفْضَالِ تَعْظُمُ الاََْقْدَارُ، وَبِالتَّوَاضُعِ تَتِمُّ النِّعْمَةُ، وَبِاحْتَِمالِ الْمُؤَنِ، يَجِبُ السُّؤْدَدُ وَبِالسِّيرَةِ الْعَادِلَةِ يُقْهَرُ الْمُنَاوِىءُبِالْحِلْمِ عَنِ السَّفِيهِ تَكْثُرُ الاََْنْصَارُ عَليْهِ.

كثرت سكوت موجب ابهت است و انصاف مايه فزونى دوستان.
‏با بذل و بخشش قدر انسان بالا مى‏‌رود و با تواضع نعمت كامل مى‏‌شود.
و با پذيرش هزينه‏‌ها بزرگى تثبيت مى‌‏‌گردد و روش عادلانه، مخالفان را مقهور مى‏‌سازد و با حلم و بردبارى در برابر سفيهان ياوران انسان فزونى مى‏‌يابند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۲۵

وقال علی عليه السلام:
الْعَجَبُ لِغَفْلَةِ الْحُسَّادِ عَنْ سَلاَمَةِ الاََْجْسَادِ!

از غفلت‏ حسودان نسبت ‏به سلامتى تن خويش در شگفتم.(چرا كه‏ حسد انسان را بيمار مى‏‌سازد).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۲٦

وقال على عليه السلام:
الطَّامِعُ فِي وِثَاقِ الذُّلِّ.

طمعكار در بند ذلت گرفتار است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۲۷

وقال علی عليه السلام وقد سئل عن الاِِيمان:
الاِِْيمَانُ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ، وَإِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ، وعَمَلٌ بِالاََْرْكَانِ.

از امام عليه السلام درباره تفسير ايمان سؤال شد فرمود: ايمان شناخت ‏با قلب(عقل)، اقرار به زبان و عمل با اعضاء و جوارح است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۲۸

وقال علی عليه السلام:

مَنْ أَصْبَحَ عَلَى الدُّنْيَا حَزِيناً فَقَدْ أَصْبَحَ لِقَضَاءِ اللهِ سَاخِطاً، وَمَنْ أَصْبَحَ يَشَكُو مُصِيبَةً نَزَلَتْ بِهِ فَقَدْ أَصْبَحَ يَشْكُو رَبَّهُ، وَمَنْ أَتى غَنِيَّاً فَتَوَاضَعَ لِغِنَاهُ ذَهَبَ ثُلُثَا دِينِهِ، وَمَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَمَاتَ فَدَخَلَ النَّارَ فَهُوَ مِمَّنْ كَانَ يَتَّخِذُ آيَاتِ اللهِ هُزُواً، وَمَنْ لَهِجَ قَلْبُهُ بِحُبِّ الدُّنْيَا الْتَاطَقَلْبُهُ مِنْهَا بِثَلاَثٍ: هَمٍّ لاَ يُغِبُّهُ، وَحِرْصٍ لاَ يَتْرُكُه، وَأَمَلٍ لاَ يُدْرِكُهُ.

كسيكه بخاطر دنيا محزون باشد، از قضاى الهى ناخشنود است.
و آن كس كه از مصيبتى كه به او رسيده شكايت كند، شكايت پروردگارش را كرده،
كسيكه نزد ثروتمندى رود و به خاطر ثروتش در برابر او تواضع كند دو سوم دينش از دست رفته كسيكه قرآن بخواند و پس از مرك وارد آتش گردد از كسانى بوده كه آيات خدا را استهزاء مى‏كرده
و آن كس كه قلبش سخت ‏با حب ‏دنيا پيوند خورده باشد اين سه حالت او را رها نخواهند كرد:
اندوه دائم، حرصيكه هرگز او را ترك نگويد و آرزويى كه به آن نخواهد رسيد

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۲۹


وقال علی عليه السلام:

كَفَى بِالْقَنَاعَةِ مُلْكاً، وَبِحُسْنِ الْخُلُقِ نَعِيماً. وسئل عليه السلام عن قوله تعالى: ، فَقَالَ: هِيَ الْقَنَاعَةُ.

ملك قناعت و نعمت‏ حسن خلق براى انسان كافى است.
فرمود:
زندگى پاكيزه قناعت است.


و از امام عليه السلام در تفسير اين آيه سؤال شد«فلنحيينه حياة طيبه‏» (او را حيات طيب و پاكيزه خواهيم بخشيد) (سوره‏ نحل(16)، آيه‏97.)

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۳۰

وقال علی عليه السلام:

شَارِكُوا الَّذِي قَدْ أَقْبَلَ عَلَيْهِ الرِّزْقُ، فَإِنَّهُ أَخْلَقُ لِلْغِنَى، وَأَجْدَرُ بِإِقْبَالِ الْحَظِّ عَلَيْهِ.

با كسى كه روزى به آنها روى آورده شريك شويد كه براى بى‏‌نيازى‏ مؤثرتر و در روى ‌آورى بهره سزاوار تر است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۳۱

وقال علی عليه السلام في قول الله تعالى:

الْعَدْلُ الاِِْنْصَافُ، وَالاِِْحْسَانُ التَّفَضُّلُ.

«عدالت‏»حق مردم را دادن و «احسان‏» بخشش بيشتر است.



امام عليه السلام در تفسير آيه‏«ان الله يامر بالعدل و الاحسان‏»(خداوند به عدل و احسان فرمان ميدهد)(سوره ‏نحل(16)، آيه‏90.) فرمود

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_۲۳۲

وقال علی عليه السلام:

مَنْ يُعْطِ بِالْيَدِ الْقَصِيرَةِ يُعْطَ بِالْيَدِ الطَّوِيلَةِ.

كسى كه با دست كوتاه ببخشد با دست ‏بلند به او بخشيده مى‏‌شود.


و معنى ذلك: أنّ ما ينفقه المرء من ماله في سبيل الخير والبر ـ وإن كان يسيراً ـ فإن الله تعالى يجعل الجزاء عليه عظيماً كثيراً، واليدان هاهنا عبارتان عن النعمتين، ففرّق عليه السلام بين نعمة العبد ونعمة الرب، فجعل تلك قصيرة وهذه طويلة، لاَن نعم الله سبحانه أبداً تُضعفعلى نعم المخلوقين أَضعافاً كثيرة، إذ كانت نعمه تعالى أصل النعم كلها، فكل نعمة إليها تَرجِعُ ومنها تنزع.

شريف رضى ميگويد: معنى سخن اين است كه: آنچه انسان از اموال‏ خود در راه خير و نيكى انفاق مى‏‌كند هر چند كم باشد، خداوند جزا و پاداش او را بسيار ميدهد
و منظور از«دو دست‏» در اينجا دو نعمت است كه امام عليه السلام‏ بين نعمت پروردگار و نعمت از ناحيه انسان را با كوتاهى و بلندى فرق گذاشته.

نعمت و بخشش از ناحيه بنده را كوتاه و آنكه از ناحيه خداوند است ‏بلند قرارداده و اين بدان جهت است كه نعمت‏ خدا هميشگى و چند برابر نعمت مخلوق است‏ چرا كه نعمت‏ خداوند اصل و اساس تمام نعمتها است، بنابر اين تمام نعمتها به‏ نعمتهاى خدا باز مى‏‌گردد و از آن سر چشمه مى‏‌گيرد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_233

وقال لابنه الحسن: لاَ تَدعُوَنَّ إِلَى مُبَارَزَةٍ وَ إِنْ دُعِيتَ إِلَيْهَا فَأَجِبْ، فَإِنَّ الدَّاعِيَ بَاغٍ، وَالبَاغِيَ مَصْرُوعٌ.


امام عليه السلام به فرزندش حسن چنين فرمود: كسى را به مبارزه‏ دعوت مكن و اگر تو را به مبارزه بطلبند اجابت كن چرا كه دعوت كننده‏ به مبارزه ستمكار است و ستمكار در هر حال مغلوب است.


اين كلام را ابن قتيبه در عيون الاخبار ج 1 ص 128 و مبرد در كامل ج 1ص 121 و ابن عبد ربه در عقد الفريد ج 1 ص 102 نقل كرده‏ اند.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_234

وقال عليه السلام : خِيَارُ خِصَالِ النِّسَاءِ شِرَارُ خِصَالِ الرِّجَالِ: الزَّهْوُ وَالْجُبْنُ وَالْبُخْلُ، فَإذَا كَانَتِ الْمَرْأَةُ مَزْهُوَّةًلَمْ تُمَكِّنْ مِنْ نَفْسِهَا، وَإِذَا كَانَتْ بِخِيلَةً حَفِظَتْ مَا لَهَا وَمَالَ بَعْلِهَا، وَإِذَا كَانَتْ جَبَانَةً فَرِقَتْمِنْ كُلِّ شِيْءٍ يَعْرِضُ لَهَا.

خصلتهاى نيك زنان، خصلتهاى بد مردان است.(اين خصلتها عبارتند از: تكبر، ترس و بخل)
هرگاه زنى متكبر باشد بيگانه را بخود راه نمى‏ دهد و اگر بخيل باشد مال‏ خود و همسرش را حفظ مى‏ كند و زنى كه ترسو باشد از هر چيزى كه به آبروى او صدمه بزند مى‏ ترسد و فاصله ميگيرد.


ابو طالب مكى در كتاب قوت القلوب ج 2 ص 522 با كمى تفاوت اين‏ سخن را نقل كرده است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_235

وقيل له عليه السلام : صف لنا العاقل. فقال عليه السلام : هُوَ الِّذِي يَضَعُ الشَّيْءَ مَوَاضِعَهُ. قيل: فصف لنا الجاهل. قال: قَدْ فَعَلْتُ. يعني: أنّ الجاهل هو الذي لا يضع الشيء مواضعه، فكأن ترك صفته صفة له، إذ كان بخلاف وصف العاقل.

به امام عليه السلام گفته شد: «عاقل‏» را بر ايمان توصيف كن!
فرمود:
عاقل كسى است كه هر چيز را در جاى خود قرار مى‏ دهد. عرض شد، «جاهل‏» را توصيف بفرمائيد!
فرمود: توصيف كردم!.


شريف رضى مى‏ گويد منظور اين است جاهل كسى است كه اشياء(كارها) را در جاى خود قرار نمى‏ دهد. بنابر اين ترك توصيف: توصيف جاهل است‏ چرا كه آن بر خلاف عاقل مى‏ باشد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_236

وقال عليه السلام : وَاللهِ لَدُنْيَاكُمْ هذِهِ أَهْوَنُ فِي عَيْنِي مِنْ عِرَاقِخِنْزِيرٍ فِي يَدِ مَجْذُومٍ.

به خدا سوگند! اين دنياى شما در نظر من، از استخوان خنزيرى كه‏ در دست‏ شخص جذامى باشد پست‏ تر است.


مرحوم صدوق در كتاب امالى ص 370 اين سخن را با كمى تفاوت‏ آورده است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_237

وقال عليه السلام : إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ التُّجَّارِ، وَإِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْعَبِيدِ، وَإِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الاََْحْرَارِ.

گروهى خدا را از روى رغبت و ميل(به بهشت) پرستش مى‏ كنند اين عبادت تجار است و گروهى او را از روى ترس مى‏ پرستند اين عبادت‏ بردگان است و گروهى خدا را بخاطر شكر نعمتها(و اينكه شايسته عبادت است) مى‏ پرستند، اين عبادت آزادگان است.


ابن قاسم در كتاب روض الاخيار ص 10 آنرا آورده است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه #شماره_238

وقال عليه السلام : الْمَرْأَةُ شَرٌّ كُلُّهَا، وَشَرُّ مَا فِيهَا أَنَّهُ لاَ بُدَّ مِنْهَا!

زن همه‏ اش بد است و بدتر از آن، اينكه وجود او لازم است.


(بديهى است اين اشاره به زنان بى‏ بند و بار و فاقد تعهد و ايمان است و گرنه خود على(علیه السلام)در سخنانش بارها از زنان پاك و با ايمان مدح و تمجيد كرده است).

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_239

وقال عليه السلام : مَنْ أَطَاعَ التَّوَانِيَ ضَيَّعَ الْحُقُوقَ، وَمَنْ أَطَاعَ الْوَاشِيَ ضَيَّعَ الصَّدِيقَ.

آن كس كه از سستى اطاعت كند، حقوق افراد را ضايع مى‏ سازد و كسي كه از گفته سخن‏چين پيروى كند دوستى براى خود باقى نميگذارد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_240

وقال عليه السلام : الْحَجَرُ الْغَصِيبُفِي الدَّارِ رَهْنٌ عَلَى خَرَابِهَا.

سنگ غصبى در بناى خانه، گروگان ويرانى آن است.


و يروى هذا الكلام للنبي صلى الله عليه، ولا عجب أن يشتبه الكلامان، فإنّ مستقاهما من قليب ومفرغهما من ذَنوب.

شريف رضى مى‏ گويد:
اين سخن از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم نيز نقل شده است و در اينكه سخن اين دو بزرگوار شبيه هم ميباشد هيچ جاى شگفتى نيست. براى اينكه هر دو از يكجا سرچشمه گرفته است.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_241

وقال عليه السلام : يَوْمُ الْمَظْلُومِ عَلَى الظَّالِمِ أَشدُّ مِنْ يَوْمِ الظَّالِمِ عَلَى الْمَظْلُومِ.

روز انتقام مظلوم از ظالم شديدتر است. از روز ستم كردن ظالم‏ بر مظلوم.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_242

وَ قَالَ ع اِتَّقِ اَللَّهَ بَعْضَ اَلتُّقَى وَ إِنْ قَلَّ وَ اِجْعَلْ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اَللَّهِ سِتْراً وَ إِنْ رَقَّ.

و فرمود: از خدا بترس هر چند ترسى اندك بود، و ميان خود و خدا پرده‏اى بنه هر چند تنگ بود.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_243

وَ قَالَ (ع) إِذَا اِزْدَحَمَ اَلْجَوَابُ خَفِيَ اَلصَّوَابُ.

و فرمود: هرگاه پاسخ‏ها همانند و در هم بود، پاسخ درست پوشيده و مبهم بود.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_244

وَ قَالَ ع إِنَّ لِلَّهِ فِي كُلِّ نِعْمَةٍ حَقّاً فَمَنْ أَدَّاهُ زَادَهُ مِنْهَا وَ مَنْ قَصَّرَ فِيهِ خَاطَرَ بِزَوَالِ نِعْمَتِهِ.

و فرمود: خدا را در هر نعمتى حقى است، هر كه آن حق از عهده برون كند خدا نعمت را بر او افزون كند و آن كه در آن كوتاه روا دارد خود را در خطر از دست شدن نعمت گزارد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_245

وَ قَالَ ع إِذَا كَثُرَتِ اَلْمَقْدِرَةُ قَلَّتِ اَلشَّهْوَةُ.


و فرمود: چون توانايى بيفزايد ، خواهش كم آيد.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_246

وَ قَالَ ع اِحْذَرُوا نِفَارَ اَلنِّعَمِ فَمَا كُلُّ شَارِدٍ بِمَرْدُود

و فرمود: از گريختن نعمتها بترسيد كه هر گريخته‏اى باز نخواهد گرديد .

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_247

وَ قَالَ ع اَلْكَرَمُ أَعْطَفُ مِنَ اَلرَّحِمِ.

و فرمود: جوانمردى مهرآورتر از خويشاوندى است .

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_248

وقال عليه السلام : مَنْ ظَنَّ بِكَ خَيْراً فَصَدِّقْ ظَنَّهُ.

كسي كه به تو گمان نيكى برد، گمانش را(عملا) تصديق كن.

[دژدان]

#کلمات_قصار_نهج_البلاغه
#شماره_249

وقال عليه السلام : أَفْضَلُ الاََْعْمَالِ مَا أَكْرَهْتَ نَفْسَكَ عَلَيْهِ.

برترين اعمال آن است كه در عين عدم تمايل، خويشتن را بر آن‏ وادار كنى.