شفاعت امام حسين(عليه السلام) در روز قيامت،شامل چه كساني مي شود؟

[ملکوت]

پاسخ :
شفاعت امام حسين(ع) روز قيامت براساس قانون كلي شفاعت است، لذا بايد ديد شرايط شفاعت چيست؟ شرايط شفاعت: شفاعت اولياي الهي در روز قيامت براي گنه‏كاران و واسطه شدن آنان در رساندن رحمت مغفرت و آمرزش الهي بدون حساب نيست بلكه اين كه كساني مورد شفاعت قرار گيرند متوقف بر شرايطي است كه در آيات و روايات بيان شده است.


1. رضايت خداوند: بايد توجه داشت كه شفاعت از سوي خداوند آغاز مي‏شود. شفاعت فيض مغفرت الهي است كه مانند تمام فيوضات از جانب خدا اعطا مي‏شود و شفيعان اسباب و وسائط ومجاري اين فيض هستند. فياض و اعطا كننده اين رحمت خداوند است. به‏همين جهت در آيات و روايات شرط اصلي و اساسي شفاعت اين است كه مورد رضايت و پسند خداوند باشد. شفيعان كساني هستند كه خداوند آنان را براي اين امر پسنديده و به آنان اجازه شفاعت داده است «يومئذ لا تنفع الشفاعة الا من اذن له الرحمن و رضي له قولا؛ در آن روز شفاعت سودي ندارد مگر كسي‏كه خداي رحمان به او اجازه دهد و سخن او را بپسندد» (طه آيه 109). شفاعت شوندگان نيز كساني هستند كه مورد رضايت و پسند خداوند باشند «ولا يشفعون الا لمن ارتضي؛ (شفيعان) شفاعت نمي‏كنند مگر براي كسي كه‏مورد رضايت و پسند خداوند باشد» (انبيأ آيه 28). يعني شفاعت شفيعان در حق كسي موءثر واقع مي‏شود كه به مقام ارتضاي الهي نايل آمده باشد. يعني هم‏اصل شفاعت از سوي خداوند و اعطاي اوست و هم شفيعان را خداوند براي‏اين مقام تعيين كرده و هم شفاعت شوندگان كساني هستند كه خداوند مي‏خواهد.


2. گنه‏كاراني مورد شفاعت قرار مي‏گيرند كه گناهان آنان اصل‏ايمانشان را به خطر نيفكنده باشد. به همين جهت در منابع ديني آمده است كه كافر و مشرك در روز قيامت شفاعت نمي‏شوند و شفاعت شفاعت‏كنندگان به‏حال آنان سودي نخواهد داشت. قال رسول الله(ص): «الشفاعة لاتكون لاهل‏الشك والشرك و لا لاهل الكفر والجحود بل يكون للموءمنين من اهل التوحيد؛ شفاعت براي ترديد كنندگان و مشركين و كافرين نيست بلكه براي موءمن‏موحد است» (ميزان‏الحكمه ج 5 ص 117).

[ملکوت]

3. گنه‏كاراني مورد شفاعت قرار مي‏گيرند كه مطيع دستورات خدا و رسول و امامان باشند. در منابع ديني شرط‏اين كه شفاعت شامل حال بنده گنه‏كار بشود عمل كردن به احكام و دستورات‏دين ذكر شده است. كسي كه روش و بناي عملي‏اش اطاعت از خدا و فرستادگان او بوده لكن گهگاهي دچار لغزش و خطا شده است قابليت و استحقاق شمول‏رحمت مغفرت و آمرزش الهي را در روز قيامت از طريق وسائط و مجاري آن يعني شفاعت شفيعان خواهد داشت. امام صادق(ع) مي‏فرمايند: «هر كس‏دوست دارد شفاعت شافعين در مورد او سودمند واقع شود بايد در صدد جلب‏رضايت خداوند برآيد و بدانيد هيچ كس رضايت خداوند را جلب نخواهد كرد مگر با اطاعت از خدا و پيامبر و اولياي الهي از آل محمد» (بحارالانوار ج 78ص 220). اهميت عمل به احكام و وظايف ديني در شمول شفاعت به حدي‏است كه حتي سبك شمردن و اهميت ندادن به آن سبب محروميت از شفاعت‏مي‏شود. رسول اكرم(ص) مي‏فرمايند: «لاينال شفاعتي من استخف بصلوته؛ شفاعت من به كسي كه نمازش را سبك بشمارد نمي‏رسد» (ميزان‏الحكمه ج 5ص117) امام صادق(ع) مي‏فرمايند: «لاتنال شفاعتنا من استخف بالصلوة؛ شفاعت ما به كسي كه نماز را سبك بشمارد نمي‏رسد» (كافي ج 3 ص 270).



4. وجود رابطه روحي و معنوي ميان شافع و شفاعت شونده. اگر اولياي الهي‏در روز قيامت از عده‏اي شفاعت مي‏كنند و در حقيقت واسطه فيض مغفرت و آمرزش الهي مي‏شوند اين شفاعت بي‏حساب و جزاف نيست. بلكه ناشي ازرابطه معنوي خاصي است كه در دنيا ميان شفاعت كننده و شفاعت شونده‏برقرار شده است. بر اين اساس وقتي كسي در زندگي دنيوي با اولياي الهي هم‏عقيده و هم‏فكر و هم‏راه است و تحت جذبه هدايت‏گري آنان قرار گرفته وآنان را امام و پيشواي خود قرار داده است درجه‏اي از وحدت و هم‏سنخي و محبت ميان آنان ايجاد شده است. اين رابطه روحي و معنوي ميان‏شفاعت‏كننده و شفاعت‏شونده در اين دنيا پايه و اساس شفاعت در آخرت‏خواهد بود. بنابراين شفاعت اولياي الهي شامل حال كساني كه در دنيا چنين رابطه روحي و معنوي با انبيا و اوصيا و ائمه معصومين نداشته‏اند نخواهد شد.

[ملکوت]

برخي از ويژگي‏هاي شفاعت:
1. مراتب و درجات شفاعت. شفاعت اولياي الهي براي انسان خطاكار مراتبي دارد. اين شفاعت همان‏گونه كه در شرط چهارم‏شفاعت گذشت براساس رابطه معنوي ميان شخص با اولياي الهي است و هراندازه كه اين رابطه بيشتر باشد تأثير بيشتر خواهد گذاشت. شفاعت ممكن است در برزخ موجب نجات شود ممكن است در قيامت و مواقف متعدد آن وممكن است حتي پس از دخول در جهنم موءثر بيافتد. امام باقر(ع) مي‏فرمايند: «گروهي از مردم پس از آن كه در آتش جهنم مي‏سوزند شفاعت به سراغشان‏مي‏آيد و آنها را نجات مي‏دهد» (ميزان‏الحكمه ج 2 ح 2940). اين‏خصوصيت شفاعت مانع از جرأت افراد بر ارتكاب گناه مي‏شود و در عين حال روزنه اميد را بازمي‏گذارد و افراد را به سعي در تحصيل شرايط شمول‏شفاعت كه در يك كلام در رضايت خدا و عمل به دستورات او خلاصه مي‏شود وامي‏دارد. 2. خداوند تحت تأثير شفيعان نيست. برخلاف شفاعت مرسوم درميان مردم كه حاكم به خاطر نفوذي كه شفيع نزد او دارد و متأثر از نفوذ وي‏مجرم را مورد عفو قرار مي‏دهد شفاعت فعل خداوند است. شفاعت از سوي خداوند آغاز مي‏شود. فيضي است كه او عطا مي‏كند و شفيعان واسطه ايصال‏اين فيض هستند. شفيعان تحت تأثير خداوندند و نه بالعكس. 3. شفاعت پاداشي براي صالحان است. در كلام معصومين يكي از حكمت‏هاي شفاعت هديه و جايزه به صالحين ذكر شده است. فرق است ميان كسي كه عمري را به مخالفت و عصيان و كفر نسبت به خداوند گذرانده و كسي كه عقيده و عملش مورد پسند خداوند بوده است. هر چند دچار لغزش‏ها و خطاهايي نيز شده‏است. شفاعت در حقيقت هديه و جايزه‏اي است به چنين انسان‏هايي به اين صورت كه به خاطر عقيده و اعمال خوب آنها اعمال بدشان بخشيده مي‏شود.امام صادق(ع): «والشفاعة جائزة لهم اذا ارتضي الله عزوجل دينهم؛ شفاعت جايزه‏اي است براي موءمنين گنه‏كاري كه دين آنان مورد رضايت و پسند خداوند است» (بحارالانوار ج 8 ص 40). با توجه به مطالب ذكر شده شفاعت امام حسين(ع) (كه همان شفاعت الهي است) شامل افرادي مي‏شود كه ارتباط روحي و عملي با آن حضرت برقرار كرده و تلاش مي‏كنند در راه آن امام بزرگ قدم بردارند هر چند در زندگي گاه دچار خطا و لغزش مي‏شوند توجه داريم كه شفاعت براي هيچ‏كس ضمانت شده نيست پس نه مي‏توان جرّي بر گناه شد و نه مأيوس از رحمت حق بلكه بايد تلاش نمود و اميد داشت كه مشمول شفاعت ائمه اطهار(ع) خواهيم شد.