سوالاتی برای درمانده کردن قرآن ناطق!

[بانوی سرخ]

پیرامون میوه ممنوعه در قرآن کریم حرف و سخن بسیار است. بعضی آن را سیب می دانند و برخی گندم و ...

در روایتی از امام هادی علیه السلام می فرمایند که این میوه ممنوعه در ظاهر درختی بوده، اما در حقیقت معنا، بیانگر حالت حسد می باشد.

از اینجا متوجه می شویم که نباید درباره مفاهیم قرآنی ساده اندیشی کنیم، چرا که قرآن همه حرف های محکم و اساسی و پیچیده خود را در ظاهری ساده بیان کرده است. هرچه بیشتر با قرآن مأنوس شویم و در زندگی به کار بگیریم، خدا حقایق قرآن را بیشتر به ما می آموزد.

[بانوی سرخ]

یحیی بن اکثم یکی از علمای دوران امام رضا و امام جواد و امام هادی علیهم السلام بود. او در موارد مختلفی به نیت اینکه ائمه را درمانده کند، از آنها سوالات علمی پرسیده است. درست است که او از این پرسش ها نیت ناپاکی داشته است، اما با این حال پاسخ های امام برای ما مفید و روح بخش است.


قبلا پاسخ دو سوال در این سایت منتشر شده است و در اینجا پاسخ دو سوال دیگر او را بیان می کنیم .


نام امام هادی علیه السلام، علی بن محمد بود. آن حضرت برادری به نام موسی بن محمد داشت. یکی از علمای آن دوران که رابطه خوبی هم با اهل بیت نداشت، یحیی بن اکثم است. موسی چنین تعریف می‌کند که در مجلسی بودم و یحیی سوالاتی از من پرسید و به سوی برادرم علی بن محمد(علیه السلام) آمدم .



او مرا نسبت به مقام خود آگاه کرد. به آن حضرت گفتم فدایت شوم، پسر اکثم سوالاتی را نوشته که درباره آن نظر دهم اما پاسخ آن را نمی‌دانم. سپس سوالات را برای امام هادی علیه السلام خواند:

اول – خدا درباره بهشت گفته است که در آنجا آنچه را دل‌ها(شان) اشتها کند و دیدگان‌(شان) لذت برد، هست؛ آدم علیه‌السلام هم در دل اشتهای خوردن گندم پیدا کرد پس چرا خدا او را بخاطر خوردن گندم مجازات کرد؟



دوم - درباره اتفاقی که برای یوسف علیه السلام پیش آمد که قرآن می گوید: برادران یوسف بر او وارد شدند و یوسف والدین خود را بر جایگاه خود برد و سپس بر او سجده کردند. چگونه می شود که این انبیاء بر غیر خدا سجده کنند یا راضی به آن باشند؟

[بانوی سرخ]

سوم - در واقعه سلیمان علیه السلام و ملکه سباء، خدا می فرماید:

قَالَ الَّذِی عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِیكَ بِهِ قَبْلَ أَن یَرْتَدَّ إِلَیْكَ طَرْفُكَ ...



آن کسی که علمی از کتاب نزد او بود گفت که من آن را قبل از آنکه پلک چشمت به جای خود برگردد حاضر می کنم.
آیا در این باره پیامبر خدا، سلیمان، به علم آصف محتاج بود؟

چهارم – قرآن در خطاب به پیامبر می فرماید : اگر درباره آنچه به تو نازل شده شک داری ، از آنانی که کتاب آسمان را قبل از تو می خوانده اند بپرس. آیا پیامبر درباره قرآن شک داشته است؟

پنجم و ششم و... سوالات دیگری هم نوشته بود.

خدا درباره بهشت گفته است که در آنجا آنچه را دل‌ها(شان) اشتها کند و دیدگان‌(شان) لذت برد، هست؛ آدم علیه السلام هم در دل اشتهای خوردن گندم پیدا کرد پس چرا خدا او را بخاطر خوردن گندم مجازات کرد؟




امام علیه السلام به برادر خود فرمود: بنویس بسم الله الرَّحمن الرحیم. خداوند تو را هدایت نماید. نوشته تو نزد من آمد که قصد داشتی ما را بدان بیازمایی و اگر در جوابت کوتاهی کردیم، بر ما طعنه بزنی؛ همانا خداوند تو را در نیّتت مجازات خواهد کرد. ما سۆالاتت را جواب داده‌ایم، پس بدان گوش فرا ده و فهمت را در برابر آن ذلیل گردان و قلبت را بدان مشغول بدار، همانا حجت بر تو آمده است. والسلام



و نیز سجده یعقوب و فرزندانش در راستای طاعت خدا و دوستی یوسف بوده ، همان گونه که سجده ملائک بر آدم علیه‌السلام ، بخاطر خود آدم نبود ، بلکه بخاطر اطاعت الهی و دوستی آنها بر آدم بود.



پس یعقوب و فرزندانش در حالی که یوسف هم بین آنها بود به این دلیل خدا را شکر کردند که آنها را کنار هم جمع کرد، مگر در قرآن نمی بینی که در آن زمان اینگونه خدا را شکر می کند: رَبِّ قَدْ آتَیْتَنی‏ مِنَ الْمُلْكِ وَ عَلَّمْتَنی‏ مِنْ تَأْویلِ الْأَحادیثِ فاطِرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَنْتَ وَلِیِّی فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ تَوَفَّنی‏ مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنی‏ بِالصَّالِحینَ (یوسف،101)



آن بهشتی که در آن خوردنی ها و آشامیدنی ها و لذت هایی است که دلها آن را تمنا می کند و چشم ها لذت می برد، همگی را خدا بر آدم حلال کرده بود و آن درختی را که او و همسرش را از خوردن آن نهی کرد، درخت حسد بود. از آنها عهد گرفت که به مخلوقاتی از خدا که به آنان فضیلت داده شده است به دیده حسد نگاه نکنند ، او فراموش کرد و با دیده حسد نگاه کرد.
پیرامون میوه ممنوعه در قرآن کریم حرف و سخن بسیار است. بعضی آن را سیب می دانند و برخی گندم و ...
در روایتی از امام هادی علیه السلام می فرمایند که این میوه ممنوعه در ظاهر درختی بوده اما در حقیقت معنا ، بیانگر حالت حسد می باشد.
از اینجا متوجه می شویم که نباید درباره مفاهیم قرآنی ساده اندیشی کنیم ، چرا که قرآن همه حرف های محکم و اساسی و پیچیده خود را در ظاهری ساده بیان کرده است. هرچه بیشتر با قرآن مأنوس شویم و در زندگی به کار بگیریم، خدا حقایق قرآن را بیشتر به ما می آموزد.
منبع: تحف العقول، صفحه 476