حسين عليه السلام و مهدى (عج)

[ملکوت]

از نواي غريبانه استغاثه امام حسين(ع)، سال‏ها و قرن‏ها مي‏گذرد، اما انعكاس آن را مي‏توان در لحظه لحظه تاريخ به گوش جان شنيد، اين فرياد نه تنها رو به خاموشي و افول نگذاشته، بلكه هر روز رساتر و پرصلابت‏تر، خروش وجوشش آزادگان عالم را افزوده است.
گويا امام حسين (ع) سال‏ها و قرن‏ها چشم به راه دوخته و به انتظار نشسته است؛ تا امام عصر (عج)، ندايش را پاسخ گويد؛ پرچم بر زمين مانده‏اش را به دوش گيرد؛ داغ‏هاي كهنه‏اش را التيام بخشد و آرمان‏هاي بلندش را لباس تحقق بپوشاند. روز ظهور، هنگام پاسخ به استغاثه مظلومانه امام حسين(ع) است و حضرت مهدي (ع) پاسخ دهنده آن. در اين گستره بي‏انتها و افق‏هاي دور آن، كسي به خروش و التهاب فرزندش كه براي رسيدن آن روز، گذر آرام آرام و جانكاه لحظه‏ها را به تماشا مي‏نشيند و روزها و سال‏ها را با چشمان منتظرش بدرقه مي‏كند وجود ندارد.


به راستي چه رمزي مهر سكوتْ بر لبان بسته و چه سرّي در اين ميان رخ پنهان كرده است؟ چرا ياد امام حسين(ع) هميشه و همه جا، همراه و هم پاي ياد حضرت مهدي (ع) است؟ چرا هر جا سخن از حسين(ع) است، نام حضرت مهدي(ع) نيز رخ مي‏گشايد؟ چرا عاشورا روز ((ظهور)) است و ياد حسين (ع) آغازين كلام مهدي (ع)...؟
اين گفتار مي‏كوشد گوشه‏هايي از اين ارتباط و پيوست را، از منظرهاي مختلف و در ابعاد گوناگون بررسي كند و فهرست وار آنها را در چهار بخش (همراه با قرآن، همراه با روايات، ادعيه و زيارات، تشرفات) و يك خاتمه برشمارد تا به عنوان دستمايه برخي از محققان و مبلغان و نيز ابزاري براي تحقيق و پژوهش بيشتر و مقدمه‏اي براي كشف زوايايي ديگر از حقايق نوراني حيات اين دو امام همام (ع) باشد. گرچه بررسي و تحليل اين پيوستگي‏ها و نيز نتايج و آثار آن، مجالي ديگر و فرصتي فراخ‏تر مي‏طلبد و گشودن گره اسرار اين پيوستگي‏ها، دل‏هايي راز دان و جان‏هايي آگاه از آن اسرار را مي‏طلبد.

[ملکوت]

همراه با قرآن
1. امام حسين (ع) از نگاه امام مهدي (عج)
سعد بن عبدالله قمي گويد: به امام عصر - اوراحنا له الفداه - عرض كردم: ((اي فرزند رسول خدا! تأويل آيه ((كهيعص)) چيست؟ فرمود: ((هذه اگ‏روف من انباء الغيب، اطلع الله علشا عبده زكريا، د قيّك‏ا عط تمد (ص) و ذلك ان زكريا سأل ربه ان يعلّمه اي‏ء اگ‏مسة فاهبط عليه جقئيل فعلّمه اياها...؛(1) اين حروف از اخبار غيبي است كه خداوند زكريا را از آن مطّلع كرده و بعد از آن داستان آن را به حضرت محمد (ص) باز گفته است...)).
داستان از اين قرار است كه: زكريا از پروردگارش درخواست كرد كه ((اسماء خمسه طيّبه)) را به وي بياموزد. خداوند، جبرئيل را بر او فرو فرستاد و آن اسماء را به او تعليم داد.
زكريا چون نام‏هاي محمد، علي، فاطمه، و حسن (عليهم السلام) را ياد مي‏كرد، اندوهش بر طرف مي‏شد و گرفتاريش از بين مي‏رفت. و چون حسين (ع) را ياد مي‏كرد، بغض و غصّه، گلويش را مي‏گرفت و مي‏گريست و مبهوت مي‏شد.
روزي گفت: بارالها! چرا وقتي آن چهار نفر را ياد مي‏كنم، آرامش مي‏يابم و اندوهم بر طرف مي‏شود؛ اما وقتي حسين را ياد مي‏كنم، اشكم جاري مي‏شود و ناله‏ام بلند مي‏شود؟
خداي تعالي او را از اين داستان آگاه كرد و فرمود: ((كهيعص))! ((كاف)) اسم كربلا و ((هاء)) رمز هلاك عترت طاهره است، و(( ياء)) نام يزيد ظالم بر حسين (ع) و ((عين)) اشاره به عطش و ((صاد)) نشان صبر او است.
زكريا چون اين مطلب را شنيد، نالان و غمين شد و تا سه روز از عبادتگاهش بيرون نيامد، و به كسي اجازه نداد كه نزد او بيايد. و گريه و ناله سر داد و چنين نوحه گفت:
بارالها! از مصيبتي كه براي فرزند بهترين خلايق خود، تقدير كرده‏اي دردمندم.
خدايا! آيا اين مصيبت را بر آستانه او نازل مي‏كني؟ آيا جامه اين مصيبت را بر تن علي و فاطمه مي‏پوشاني!؟ آيا اين فاجعه را بر ساحت آنان فرود مي‏آوري؟
بعد از آن گفت: بارالها! فرزندي به من عطا كن تا در پيري چشمم به او روشن شود و او را وارث و وصيّ من قرار ده؛ آنگاه مرا دردمند او گردان؛ همچنان كه حبيبت محمد را دردمند فرزندش گرداندي.
خداوند، يحيي را به او بخشيد و او را دردمند وي ساخت. و دوره حمل يحيي شش ماه بود و مدت حمل امام حسين (ع) نيز شش ماه بود و براي آن نيز قضيه‏اي طولاني است.

[ملکوت]

2. امام مهدي (عج)، از نگاه امام حسين (ع)
امام باقر (ع) مي‏فرمايد: حارث اعور به امام حسين (ع) عرض كرد: ((يابن رسول الله! جعلت فداك: اخقص عن قول الله ص كتابه ((والشمس و ضحشا)) قال: و ب‏ك يا حارث، ذلك تمد رسول الله (ص)، قلت: جعلت فداك: قوله: ((والقمر اذا تلشا))، قال: ذلك امفاثؤمنغ عط بن اض طالب يتلو تمداً، قال: قلت: ((و الش‏ار اذا جلّشا))، قال: ذلك القاذ من آل تمد، ج‏لأ الارض قسطا و عدلا؛(2)اي زاده رسول خدا! فدايت شوم. مرا از معناي آيه شريفه والشمس و ضحيها [سوگند به خورشيد و گسترش نور آن‏] مطّلع ساز. حضرت فرمود: مراد از خورشيد، رسول الله (ص) مي‏باشد.
پرسيد: فدايت شوم! منظور از آيه شريفه ((والقمر اذا تليها)) [سوگند به ماه چون پس از آن آيد. ]چيست؟
فرمود: منظور از ماه، اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب (ع) است كه بعد از پيامبر(ص) مي‏باشد.
گفت: مقصود از آيه شريفه ((والنهار اذا جلّيها)) [و سوگند به روز و چون آن را روشن سازد ]چيست؟
فرمود: مقصود از روز، قائم آل محمد (عج) است كه زمين را پر از قسط و عدل كند)).

[ملکوت]

3. امام مهدي (عج) و امام حسين (ع)
خداوند متعال مي‏فرمايد: ((و لا تقتلوا النفس الط حرّم الله الا باگ‏ق و من قتل مظلوما فقد جعلنا لوليّه سلطانا، فلا يي‏ف ص القتل انه كان منصورا(3)؛ كسي را كه خداوند خونش را حرام شمرده، به قتل نرسانيد، مگر به حق و آن كسي كه مظلوم كشته شده، براي وليش سلطه (حق قصاص) قرار داديم؛ اما در قتل اسراف نكند، چرا كه او مورد حمايت است)).
سلاّم بن مستنير مي‏گويد: امام محمد باقر (ع) درباره آيه ((و من قتل مظلوما)) فرمود: ((او حسين بن علي (ع) است كه مظلوم كشته شد و ما اولياي او هستيم. و قائم ما چون قيام كند، در طلب انتقام خون امام حسين (ع) بر آيد؛ پس مي‏كشد تا جايي كه گفته مي‏شود اسراف در قتل كرده است. مقتول، حسين (ع) و وليّ او قائم (عج) است. و اسراف در قتل اين است كه غير قاتل او كشته شود. او منصور است؛ زيرا از دنيا نمي‏گذرد تا اين كه ياري شود به مردي از خاندان پيامبر خدا كه زمين را پر از قسط و عدل كند، همچنان‏كه پس از جور و ظلم شده باشد)).(4)
قندوزي حنفي نيز مي‏گويد: ((از امام علي الرضا فرزند موسي الكاظم (رضي الله عنهما) رسيده كه آن حضرت فرمود: آيه ((و من قتل مظلوما))(5) درباره حسين و مهدي(ع) نازل شده است)).

[ملکوت]

همراه با روايات
1. امام مهدي (ع) فرزند امام حسين (ع)
در 308 روايت، وارد شده كه امام مهدي (عج) نهمين فرزند امام حسين (ع) است و در بيشتر احاديثي كه از وجود مقدس رسول اكرم (ص) درباره حضرت ولي‏عصر (عج) آمده، به آن حضرت به عناويني چون: ((از تبار پسرم حسين)) و ((از نسل اين پسرم))، ((نهمين فرزند پسرم حسين)) معرفي شده است.(6) كه مجموع روايات پيامبر (ص) در اين زمينه 185 حديث مي‏باشد.(7)
در اين جا چند روايت از قول امام حسين (ع) نقل مي‏شود:
1. مردي از طايفه همدان مي‏گويد: ((حعت اگ‏سغ بن عط بن اض طالب علشأ السلام يقول: قاذ هذه الامة هو التاسع من ولدي و هو صاحب الغيبة و هو الذي يقيَّ مفاثُه و هو حيّ؛(8) از امام حسين بن علي (ع) شنيدم كه مي‏فرمود: قائم اين امت نهمين از فرزندان من است و او صاحب غيبت است، و او كسي است كه ميراثش را در حياتش تقسيم مي‏كنند)).
2. امام حسين (ع) مي‏فرمايد: ((كان رسول الله يقول فآ بلاص به، يا حسغ! انت السيد ابن السيد، ابوالسادة تسعة من ولدك اچ‏ة ابرار امناء معصومون و التاسع مهدسّم قاچ‏هم. انت الامام بن الامام، ابوالاچ‏ة تسعة من صلبك اچ‏ة ابرار و التاسع مهدسم ج‏لأ الدنيا قسطا و عدلا، يقوم ص آخر الزمان كأ حت ص اوله؛(9) رسول خدا (ص) در بشارتي به من فرمود: اي حسين! تو سيد پسر و پدر ساداتي، و ((نه)) فرزند از تو، امامان ابرار و امين و معصوم‏اند، و نهمين آنان مهدي قائم (عج) است. تو امام پسر امام و پدر ائمه هستي و نه فرزند از پشت تو ائمه ابراراند و نهمين آنان، مهدي است كه دنيا را در آخر الزمان، پر از عدل و قسط مي‏كند...))... .

[ملکوت]

2. نسب حضرت مهدي (عج) از زبان امام حسين (ع)
سالار شهيدان، فرزندش امام مهدي (ع) را فرزند حضرت فاطمه (س) مي‏خواند. آن حضرت فرمود:
از رسول خدا (ص) شنيدم كه فرمودند: ((اثهديّ من ولد فاطمة؛(10) مهدي از فرزندان فاطمه است)).
در روايت ديگري امام حسين (ع) مي‏فرمايد: ((پيامبر (ص) به فاطمه زهرا (س) فرمود: ((اِبلاي يا فاطمة! اثهدي منك؛ اي فاطمه! بشارت بر تو باد، كه مهدي (عج) از فرزندان توست)).(11)

[ملکوت]

3.القاب امام مهدي (عج) از زبان امام حسين (ع)
امام زمان (ع) القاب مباركي دارند كه بعضي از آن‏ها، مستقيماً با ((عاشورا)) در ارتباط است و بعضي از لقب‏هاي مقدس آن‏حضرت، بر زبان جد بزرگوارشان (ع) جاري شده است.
عيسي الخشاب مي‏گويد: از محضر امام حسين (ع) سؤال كردند: آيا شما صاحب اين امر هستيد؟
فرمود: ((لا و لكن صاحبُ الامر الطريد اللايد اثوتور بابيه، اثكظ بعمّه، يضع السيف عط عاتقه جانية اءك‏ر؛(12) نه من نيستم، بلكه صاحب اين امر كسي است كه از ميان مردم كناره‏گيري مي‏كند و خون پدرش بر زمين مي‏ماند و كنيه او كنيه عمويش خواهد بود. آن‏گاه شمشير بر مي‏دارد و هشت ماه تمام شمشير بر زمين نمي‏گذارد)).
((طريد)) و ((شريد)) كه هر دو به يك معنا است - از القاب حضرت ولي عصر (عج) به شمار مي‏آيد. اين دو عبارت در زبان امامان معصوم(ع) نيز به كار رفته، و معناي آن كنار زده و رانده شده است. حاجي نوري (ره) در معناي ((شريد)) مي‏گويد: ((رانده شده از مردمي كه آن حضرت را نشناختند و قدر وجود نعمت او را ندانستند و در مقام شكر گزاري و مقام حقش بر نيامدند؛ بلكه پس از اين‏كه از دست يافتن بر او نااميد شدند، به قتل و قمع ذرّيه طاهره ايشان پرداختند و به كمك زبان و قلم، سعي بر بيرون راندن نام و ياد او، از قلوب و اذهان مردم كردند)).(13)
علامه مجلسي (ره) درباره اين حديث مي‏فرمايد: ((اثوتور بابيه))؛ يعني، كسي كه پدرش را كشته‏اند و طلب خونش را نكرده‏اند. مراد از ((والد))، امام حسن عسگري (ع)، يا امام حسين (ع) و يا جنس والد است كه شامل همه ائمه(ع) مي‏شود، و ((مكظ بعمه)) شايد كنيه برخي از عموهاي حضرت، ابوالقاسم باشد، يا اين‏كه امام زمان (عج) كنيه‏اش ابوجعفر، ابي الحسن و يا ابي محمد باشد. بعيد نيست علت تصريح نكردن به اسم حضرت و آوردن كنيه، به جهت خوف از عموي حضرت باشد. و قول وسط، ظاهرتر است)).(14)

[ملکوت]

4.توصيف امام حسين(ع) از زبان امام مهدي (ع)
حضرت مهدي (عج)، امام حسين(ع) را اين‏گونه توصيف فرموده است: ((كنت للرسول ولداً و للقرآن سندا و للامّة عضُدا و ص الطاعة ث‏ش‏دا حافظا للعهد و اثيثاق ناكبا عن سبُل الفسّاق تتاوّة تأوّه اگهود طويل الركوع و السجود زاهداً ص الدنيا زهد الرّاحل عش‏ا ناظراً بعغ اثستوحشغ مش‏ا؛(15) تو اي حسين! براي ((رسول خدا)) فرزند و براي ((قرآن)) سند و براي ((امت))، بازويي بودي. در طاعت خدا تلاشگر و نسبت به عهد و پيمان، حافظ و مراقب بودي. از راه فاسقان سر بر مي‏تافتي. آه مي‏كشيدي؛ آه آدمي كه به رنج و زحمت افتاده است. ركوع و سجود تو طولاني بود. زاهد و پارساي دنيا بودي؛ زهد و اعراض كسي كه از دنيا رخت بر كشيده است و با ديد
وحشت زده بدان نگاه مي‏كردي)).
در اين عبارت، بسيار جالب و جامع، جد بزرگوار خود امام حسين (ع) را با ده عنوان وصف كرده است:


امام حسين (ع) فرزند رسول خدا است؛
او سند و پشتوانه قرآن است؛ هر آنچه در قرآن، در قالب الفاظ است، در وجود مطهر امام حسين(ع) رؤيت و مشاهده مي‏شود؛
توان اسلام، امامت است و امام حسين(ع) بازوي پرتوان امّت و دين اسلام در همه اعصار است؛
در راه اطاعت پروردگار، سخت كوش و تلاشگر بود. عبادت آن حضرت (نماز و دعاء خصوصاً دعاي عرفه) مايه اعجاب است.
آن بزرگوار، نگه‏دار عهد و ميثاق است و با خدا و خلق او در عهد و پيمان، استوار و ثابت و باوفا است؛
آن حضرت از راه و روش فاسقان روي گردان بود و از راه مسامحه و مداهنه وارد نمي‏شد؛
آه امام حسين (ع) دردمندانه بود؛ مانند كسي كه بار سنگيني از غصه دردل دارد و درد سينه‏اش جراحتي التيام ناپذير است؛
آن حضرت ركوع‏ها و سجده‏هاي طولاني داشت. كه نمونه‏هاي آن در تاريخ ثبت و درج شده است؛
سيد الشهدا(ع)، نسبت به دنيا زاهد و بي علاقه بود. و زهد با عمل اين خاندان معنا مي‏گيرد؛
نظر او به دنيا، نظر وحشت زدگان بود و آنجايي‏كه نظر ديگران به دنيا نظر عاشقانه بود، نظر آن حضرت به دنيا، مانند انسان وحشت زده بود.(16)

[ملکوت]

----------------------
پي‏نوشت‏ها:
1) كمال الدين، ج 2، ص 420.
2) تفسير فرات كوفي، ص 212.
3) سوره اسراء، آيه 33.
4) تفسير عياشي ج 2، ص 290: ((عن سلام بن المستنير عن ابي جعفر عليه السلام في قوله: ((و من قتل مظلوما فقد جعلنا لوليّه سلطانا فلا يسرف في القتل انه كان منصورا)) قال: هو الحسين بن علي عليه السلام قتل مظلوما و نحن اولياؤه، و القائم منّا اذا قام طلب بثار الحسين، فيقتل حتي يقال قد اسرف في القتل، و قال: المقتول الحسين عليه السلام و وليه القائم، و الاسراف في القتل ان يقتل غير قاتله انه كان منصورا، فانه لا يذهب من الدنيا حتي ينتصر برجل من آل رسول الله صلي الله عليه و آله يملأ الارض قسطا و عدلا كما ملئت جورا و ظلما)). (البرهان، ج 2، ص 419؛ البحار، ج 10، ص 150؛ اثبات الهداة، ج‏7 ، ص 102)
5) ينابيع المودة، ص 590.
6) يادمهدي، محمدخادمي‏شيرازي، ص 16 و ص 132.
7) منتخب‏الاثر، آيةالله صافي گلپايگاني، ص‏254.
8) كمال الدين، ج 1، ص 317؛ اثبات الهداة، ج 6، ص 397؛ بحارالانوارج 51، ص 134.
9) كفاية الاثر، ص 167.
10) كنوز الحقائق، (چاپ شده در حاشيه جامع الصغير) ج 1، ص 161. (به نقل از مهدي موعود). ج 1، ص 161.
11) البرهان، ص 94 (به نقل المهدي علي لسان الحسين، صابري همداني، ص 12، ح 15).
12) كمال الدين، ج 1، ص 318؛ اثبات الهداة، ج 6، ص 397؛ بحارالانوار، ج 51، ص 133 .
13) النجم الثاقب، ص 78.
14) بحار الانوار، ج 51، ص 37.
15) بحارالانوار، ج 101، ص 239، ح 38.
16) خلاصه قسمت دهم مقاله آية الله كريمي جهرمي، در مجله جان جهان.