قانون مجازات اسلامی ایران

[فاطمه]

besm15


قانون مجازات اسلامی ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد


قانون مجازات اسلامی ایران مهمترین مجموعه قوانین کیفری در جمهوری اسلامی ایران است که در ۸ مرداد ۱۳۷۰ توسط کمیسیون امور قضائی مجلس شورای اسلامی تصویب و در ۷ آذر ۱۳۷۰ از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام تأیید شده است.[۱] آخرین نسخه این قانون در سال ۱۳۸۸ به تصویب مجلس شورای اسلامی و در سال ۱۳۹۲ به تصویب شورای نگهبان رسید.[۲]

این قانون ۴۹۷ ماده و به همراه قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ۷۲۹ ماده دارد و کلیه قوانین مغایر پیش از خود از جمله قانون مجازات عمومی ایران سال ۱۳۰۴ را ملغی اعلام کرده‌است.[۳] این قانون از سال ۱۳۷۰ تاکنون به طور آزمایشی در حال اجراست.


منابع قانون مجازات اسلامی

آثار فقهای شیعه و پیش از همه شرائع الاسلام، جواهرالکلام و تحریرالوسیله منابع تدوین قانون مجازات اسلامی بوده‌اند.






1)روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، چهارشنبه ۱۱ مرداد ۱۳۷۰، سال چهل و هفتم، شماره ۱۳۶۴
2)شورای نگهبان لایحه مجازات اسلامی را تایید کرد وبسایت شورای نگهبان
3)ر. ک: مواد ۴۹۷ و ۷۲۹

[فاطمه]

تقسیمات

قانون مجازات اسلامی به پنج کتاب بخش شده و به شیوه آثار فقهی هر کتاب در چند باب و هر باب در چند فصل تنظیم شده است:


کتاب اول: کلیات در 216ماده که موضوعات کلی حقوق کیفری را در بر می‌گیرد.
کتاب دوم: حدود در ۲۰۱ ماده که شرایط جرایم مشمول مجازات شرعی را بیان می‌کند
کتاب سوم: قصاص در ۹۰ ماده که به جرایم و جنایات عمدی مستحق قصاص نفس و قصاص عضو می‌پردازند.
کتاب چهارم: دیات در ۲۰۳ ماده که به جنایات مشمول دیه می‌پردازد.
کتاب پنجم: تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده در ۲۳۱ ماده که تعزیرات شرعی و مجازات‌های بازدارنده را در بر می‌گیرند. این بخش از قانون در ۲ خرداد ۱۳۷۵ به تصویب مجلس رسید[۴].

تاریخچه

قانون مجازات اسلامی در ۸ مرداد ۱۳۷۰ توسط کمیسیون امور قضائی مجلس شورای اسلامی تصویب و اجرای آزمایشی آن به مدت پنج سال آغاز گردید. قانون مذکور پس از اختلاف شورای نگهبان و مجلس بر سر ماده پنج آن به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد و این نهاد در ۷ آذر ۱۳۷۰ موافقت خود را با نظر مجلس اعلام کرده و آن را به تصویب رساند[۵] قانون مجازات کیفری (تعزیرات)؛ بخش دوم این قانون نیز که در مجموعه فعلی کتاب پنجم (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) نام دارد، در ۲۳۱ ماده در ۲ خرداد ۱۳۷۵ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
مدت اجرای آزمایشی این قانون یک بار در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۷۵ برای ده سال تمدید شد. در سال ۱۳۸۹ نیز نمایندگان بار دیگر مدت اجرای آزمایشی این قانون را تا پایان سال ۱۳۹۰ تمدید کردند. اکنون قانون مجازات اسلامی ایران مدتش تمام شده و مجلس نیز این قانون را تمدید نکرده است و به همین خاطر ایران فاقد قانون مجازات می‌باشد. قانون مجازات اسلامی جدیدایران در سال ۱۳۸۸ به تصویب مجلس و در ۲۸ دی ماه ۱۳۹۲ به تصویب شورای نگهبان رسید.[۶]








4)محمد هادی صادقی، جرایم علیه اشخاص، تهران: نشر میزان، هشتم ۱۳۸۴، ص ۱۷-۱۸، isbn 964-5997-01-1
5)هوشنگ شامبیاتی، حقوق کیفری اختصاصی، تهران: ویستار، دوم ۱۳۷۴، ص ۵۸، isbn 964-5507-01-4
6)شورای نگهبان لایحه مجازات اسلامی را تایید کرد وبسایت شورای نگهبان