چهل حديث، سيره حسينى

[گل مريم]

besm3


چهل حديث، سيره حسينى
مؤلف: سيد حسين سجادى تيلى




شناخت اجمالى امام

حضرت امام حسين بن على (عليه السلام) در روز سوم شعبان سال پنجم هجرت متولد شد و در روز عاشوراى سال 61 هجرى به شهادت رسيد، پدر آن حضرت امام على (عليه السلام) و مادرش حضرت فاطمه (عليه السلام) و جد بزرگوارش پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) مى باشد.

آن حضرت 6 سال (5 تا 11 هجرى) در زمان پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) و 29 سال (11 تا 40 هجرى) زمان حضرت امام على (عليه السلام) و 10 سال (40 تا 50 هجرى) زمان امامت امام حسن (عليه السلام) زندگى كرده و خود نيز به مدت 11 سال (50 تا 61 هجرى) عهده دار امامت بوده است.

از مهمترين وقايع زندگانى آن حضرت، قيام بر ضد حكومت يزيد بخاطر حفظ اسلام و دين پيامبر بوده كه خود و فرزندان و يارانش مظلومانه در صحراى كربلا به شهادت رسيدند و خونشان موجب تداوم اسلام گرديد.

[گل مريم]

مقدمه
امام سجاد (عليه السلام) فرمود:

الا و ان ابغض الناس الى الله من يقتدى بسنة امام و لا يقتدى بأعماله.(1)
هشدار كه منفورترين مردم نزد پروردگار، كسى است كه شيوه امامى را پيروى كند ولى از سيره عملى او پيروى ننمايد.

براى ((چگونه بودن)) نياز به الگو داريم و نقش الگو در تربيت چنان چنان روشن است كه نيازى به بيان و توضيح نيست.
آنچه در اين الگوگيرى و اسوه يابى و تأسى به اخلاق اوليأ كارساز است، آشنايى با جزئيات صفات و رفتار آن حضرات است، نه كليات. خوشبختانه در كتب حديث و سيره، نمونه هاى رفتارى پيامبر و امامان بصورت ريز و جزئى آمده است كه آشنايى با آنها بسيار سودمند است و گامى جهت خودسازى و تعالى بخشيدن به جامعه است

انسان در ديد ژرف نگر، اسلام، بيابانگردى سرگردان و گمگشته اى در تاري كزار زندگى نيست. او كشتى شكسته اى شور بخت و نااميد و و اسير موجهاى بيم زا و هراس آفرين نمى باشد.

بلكه موجودى مسؤ ول است كه با مقصد و مقصودى مشخص، با زاد و توشه اى كامل و راهنمايانى درونى و برونى به سفرى پرداخته كه از صحراى عدم آغاز مى شود و تا بار يافتن به لقاء الهى ادامه دارد.
تمامى نيروهاى خلقت، انسان را در اين سفر صادقانه يارى مى كنند و خدا با لطف بيكران خويش به هدايت او از راههاى گوناگون پرداخته است و بهترين جايگاه جاودانه را در سراى آخرت براى او مهيا كرده است.
انسان براى به دست آوردن نيك بختى خويش و سعادتمندى جامعه و رضايت خداوند بايد در طول اين سفر چگونه زيستن را بياموزد و اين آموزه ها را در زندگى خويش بكار گمارد.




1- الكافى، 8: 234، ح 312.

[گل مريم]

اسلام عزيز براى پاسخ ‌گويى بدين سؤال بسيار اساسى دو شيوه را دنبال نموده است:

الف: بيان احكام و دستورهاى زندگى از آغاز تا فرجام
ب: ارائه الگوهاى تربيتى و نمونه هاى عينى كمال

بر اساس همين شيوه دوم در قرآن مجيد بارها از پيامبران و ديگر انسانهاى والا سخن به ميان آمده است، و از جنبه هاى الگويى آنان ستايش شده تا ديگران نيز به آنان تأسى بجويند.
در مكتب حياتبخش تشيع (اسلام راستين) معرفى اين الگوهاى الهى گسترده تر است و پيشوايان معصوم كه بهترين اسوه ها و الگوهاى زندگى هستند فرا روى چشمان باز و دلهاى آگاه قرار دارند تا آنانكه مسئوليت الهى و رسالت انسانى خويش را درك كرده اند و تصميم براى رسيدن به چكادهاى فرازمند فضيلت و كمال دارند با درس گرفتن از آنان زيستنى شرافتمندانه كه سعادت دنيا و آخرت را تأمين مى كند در پيش ‍ گيرند.
رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) و امامان معصوم (عليهم السلام)، اسوه بشريت اند و تبعيت عملى از آنان رهنمون كمال جويان است.
پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود:
ادبنى ربى فاحسن تأديبى،(2) خداوند مرا تأديب كرده و ادبم را نيكو ساخته است.

ويژگى سيره معصومين در اين است كه مورد پسند و قبول پروردگار است و با اطمينان مى توان از آن پيروى كرد.
اكنون به عنوان نمونه اى از درياى مواج و گرانقدر روايات، چهل حديث از سيره هر يك از معصومين (عليهم السلام) به پيشگاه امت اسلامى عرضه مى شود. اميد كه همه ما را چراغ راه و ره توشه سفرى باشد براى رسيدن به سعادت دنيا و نيك بختى آخرت.

در اين چهل حديث، با گوشه اى از اخلاقيات و سيره سازنده و الهام بخش ‍ سومين امام و پيشواى شيعيان، حضرت امام حسين (عليه السلام) آشنا مى شويم. به اين اميد كه آشنايى با سيره حسينى، امت ما بويژه جوانان جامعه را با گوهر تقوا و سرمايه هاى كمال و معرفت و اخلاق اسلامى مأنوس سازد و راه پيروى از آن ((اسوه فضايل) را هموارتر كند.


2- ميزان الحكمه، ج 1 ص،

[گل مريم]

فصل اول: ادب امام (عليه السلام)


1: حرمت حرم

قال الحسين (عليه السلام):
لأن اقتل و الله بمكان كذا
أحب الى من أن أستحل بمكة

امام حسين (عليه السلام) فرمود:
به خدا سوگند اگر در چنين مكانى (خارج از مكه) كشته شوم، بهتر از آن است كه با كشتن من حرمت مكه شكسته شود.

معالى السيطين، ج 1 ص 246



...moharram

[گل مريم]

2: فرزندان پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) و سلم

عن على (عليه السلام) أنه قال:

كان الحسن فى حياة رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) يدعونى أبا الحسين و كان الحسين يدعونى أبا الحسن،

و يدعوان رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) أباهما فلما توفى رسول الله دعوانى بأبيهما

على (عليه السلام) مى فرمود:

در طول زندگانى پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم)، حسن مرا ابوالحسين مى خواند و حسين مرا ابوالحسن.

و هر دو، پيامبر را پدر مى خواندند، وقتى پيامبر رحلت فرمود، آنان مرا پدر خواندند.


مقاتل الطالبيين ص 24.


...moharram

[گل مريم]

3: حريم برادر


عن ابى عبدالله (عليه السلام) قال:

ما مشى الحسين (عليه السلام) بين يدى الحسن (عليه السلام) قط و لابدره بمطق اذا اجتمعا تعظيما له.


امام صادق (عليه السلام) فرمود:

امام حسين (عليه السلام) به خاطر رعايت احترام، هيچ وقت جلوى امام حسن (عليه السلام) راه نرفت

و زمانى كه با هم بودند ابتدا به صحبت نكرد.



مشكاة الانوار ص 170




...moharram

[گل مريم]

4: ادب برادرى

عن الباقر (عليه السلام):

ماتكلم الحسين (عليه السلام) بين يدى الحسن (عليه السلام) اعظاما له،

و لا تكلم محمد بن الحنفية بين يدى الحسين (عليه السلام) اعظاما له.


امام باقر (عليه السلام) فرمود:

امام حسين (عليه السلام) در نزد امام حسن (عليه السلام) بخاطر احترام او

و محمد حنفيه نيز در پيش امام حسين (عليه السلام) بخاطر احترامش حرف نمى زد.



مناقب ابن شهر آشوب ج 3، ص 401




...moharram

[گل مريم]

5: كرامت خواهر

ان الحسين (عليه السلام) اذا زارته زينب (عليه السلام) يقوم اجلالا لها و كان يجلسها فى مكانه.

وقتى حضرت زينب (عليه السلام)، امام حسين (عليه السلام) را زيارت مى كرد،

امام به احترام او بر مى خاست و در جاى خودش مى نشاند.



وفاة زينب الكبرى ص 11





...moharram

[فاطمه]

6: زيارت شهيد

عن جعفر بن محمد عن ابيه (عليه السلام).
ان الحسين بن على (عليه السلام) كان يزور
قبر الحسين بن على (عليه السلام) كل عشية جمعة.

امام صادق (عليه السلام) به نقل از امام باقر (عليه السلام) فرمود:
حضرت حسين بن على (عليه السلام) هر شب جمعه به زيارت قبر حضرت حسن بن على (عليه السلام) مى رفت.

بحارالانوار، ج 10 ص 317

[فاطمه]

فصل دوم: عبادت امام (عليه السلام)

7: كثرت عبادت

قال ابن الاثير:
كان الحسين (عليه السلام) فاضلا، كثير الصوم، و الصلاة، و الحج، و الصدقة، و افعال الخير جميعها.
ابن اثير گويد:
امام حسين (عليه السلام) شخصى با فضيلت بود كه عبادت روزه، نماز، حج و صدقه دادن و تمامى كارهاى خوب را زياد انجام مى داد.

اسدالغابة 2: 21

[فاطمه]

8: نماز مستحب

قال على بن الحسين (عليه السلام) لما قيل له ما اقل ولد ابيك:
العجب كيف ولدت، كان يصلى فى اليوم و الليلة الف ركعة.

امام زين العابدين (عليه السلام) (در جواب كسى كه گفت: چقدر اولاد پدر شما كم است) فرمود:
تعجب مى كنم چگونه به دنيا آمدم، در حالى كه پدرم (امام حسين (عليه السلام)) هر روز و شب هزار ركعت نماز مى خواند.

بحارالانوار ج 82 ص 311

[فاطمه]

9: دعاى بعد از نماز واجب

قال الكفعمى: دعاء الحسين (عليه السلام) بعد الفريضة:
اللهم انى اسألك بكلماتك و معاقد عرشك و سكان سماواتك و ارضك و انبيائك و رسلك أن تستجيب لى، فقد رهقنى من أمرى عسرا فأسألك ان تصلى على محمد و ال محمد و ان تجعل لى من عسرى يسرا.
كفعمى گويد: دعاى امام حسين (عليه السلام) بعد از نمازهاى واجب اينگونه بود:
خدايا از تو مى خواهم: به حرمت كلماتت و بندهاى عرشت و ساكنان آسمانها و زمينت و پيامبران و رسولانت، مرا اجابت كنى كه كارم به سختى رسيده است، پس از تو مى خواهم بر پيامبر و آلش درود فرستى و سختى در امور مرا به آسانى تبديل گردانى.

مصباح كفعمى: 405

[فاطمه]

10: بلند گفتن بسم الله

عن رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) و عن على و الحسن و الحسين و... (عليه السلام):
أنهم كانوا يجهرون ببسم الله الرحمن الرحيم، فيما يجهر فيه بالقرأة من الصلوات فى اول فاتحة الكتاب، و اول السورة فى كل ركعة.
از حضرت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) و امام على و حسن و حسين و... (عليه السلام) نقل شده كه: ((بسم الله الرحمن الرحيم)) اول حمد و سوره را در جايى كه قرائت نماز بلند خوانده مى شود، بلند مى گفتند.

مستدرك الوسائل ج 4، ص 189

[فاطمه]

11: حج پياده

قال ابن عباس:
كان الحسين بن على (عليه السلام) يمشى الى الحج و دابته تقاد ورأه.
ابن عباس گويد:
امام حسين (عليه السلام) در حالى كه مركب سواريش را از پشت سرش ‍ مى آوردند، پياده به حج مى رفت.

محاسن برقى ج 1، ص 146

[فاطمه]

12: دعاى صبح و عصر

قال سيد بن طاووس:
دعاء للحسين بن على (عليه السلام) اذا اصبح و امسى:
بسم الله الرحمن الرحيم، بسم الله و بالله و من الله و الى الله و فى سبيل الله و على ملة رسول الله و توكلت على الله و لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظيم. اللهم انى اسلمت نفسى اليك و وجهت وجهى اليك و فوصت امرى اليك. اياك اسأل العافية من كل سوء فى الدنيا و الآخرة.

سيد بن طاووس گويد: دعاى امام حسين (عليه السلام) در صبح و عصر چنين بود:
بنام خداوند بخشنده مهربان، به نام خدا و براى خدا، و از خدا و به سوى خدا، و در راه خدا و بر آيين رسول خداست (سير من) و بر خدا توكل كردم و هيچ قدرت و توانى جز بوسيله حق تعالى نيست، بار الها من خود را به تو مى سپارم، و روى خود را به سوى تو مى دارم و كارم را به تو وا مى گذارم و رستگارى از هر بدى دنيا و آخرت را تنها از تو مى طلبم.

مهج الدعوات 157، بحار 86: 313 ح 56

[فاطمه]

13: دادن فطره

عن الحسن و الحسين (عليه السلام):
انهما كانا يؤ ديان زكاة الفطرة
عن على (عليه السلام) حتى ماتا.

امام حسن و حسين (عليه السلام) تا زنده بودند، از طرف حضرت على (عليه السلام) زكات فطره پرداخت مى كردند.

دعائم الاسلام ج 1 ص 267

[فاطمه]

14: آزاد كردن بنده

عن ابى جعفر (عليه السلام):
كان الحسن و الحسين (عليه السلام)
يعتقان عن على (عليه السلام).

امام باقر (عليه السلام) فرمود:

امام حسن و امام حسين (عليه السلام) از جانب حضرت على (عليه السلام) بنده آزاد مى كردند.

طبقات ابن سعد، زندگانى امام حسين (عليه السلام) ص 36

[فاطمه]

15: امر به معروف و نهى از منكر

قال الحسين (عليه السلام):
أريد أن آمر بالمعروف و أنهى عن المنكر أسير بسيرة جدى (عليه السلام) و أبى على بن أبى طالب (عليه السلام).

امام حسين (عليه السلام) فرمود:
مى خواهم امر به معروف و نهى از منكر كرده و به سيره و روش جدم (رسول الله) (صلى الله عليه و آله و سلم) و پدرم على بن ابى طالب (عليه السلام) عمل كنم.

مناقب ابن شهر آشوب ج 4، ص 89